Senbi, 20 Sәuir 2024
46 - sóz 3815 0 pikir 15 Qyrkýiek, 2016 saghat 14:21

KÝN JAUHARLY KITAPTAR

(FARIZA ONGhARSYNOVAGhA)

esse

Kýn bayydy. Elen-alan, alageuim mezgilde atqan tang núry, kók jýzine shanshyla kóterilip kele jatyp, tas tóbeden qúlady. 

Týs auyp, besinge tayady. Jogharydan tógilip, tómendi ayalaghan, ólkelerdi, asulardy, belderdi jyly shuaghyna bólegen airyqsha quat sarqylyp bara jatyp qyrqalargha ilindi, qart adamday qúba jondargha, qara joldargha enkeydi. 

Keshqúrym shúghyla úzaryp, jýrip ótken jolynda tolghan, saltanaty asyp, sәuleti jaynaghan altyn tabaq birtindep aqyryn qúlaqtandy, qyzyl kýreng týske bólendi, ottyng taby, ystyqtyng lebi azaydy – ghalamzatqa jaryq qúiyp túrghan, jaylap ósip kele jatqan gharyshtyng alyp nýktesi qyzuynan aiyryldy. Tónirek qarayyp, týnek kóz baylady. Aqsham jamyrady, sonson, apaq-sapaq shaqta, tosyn suyq habar jetti. 

Qyzyl inirde, el aman, júrt tynyshta, zanghar biyikting kóktegi shapaghynan kóz jasynday tamghan, Múhammed, salla(A)llahu alәihy uә sәllәm, Payghambar kuә, Tәnir shapaghaty, Jasaghan Ie sharapaty, qala berdi, shashqan jarlyq mahabbatynan jaralghan arayly kýn, asyl perzent jalghan dýniyeden ótti, qyrqa asyp, týn qoynauyna sindi.

Ua, qypshaq, Fariza dýnie saldy!
Mahambetting qos jýzdi bolat semserindey – jalghandyqty qaq turap qaqyrata shapqan Fariza aqyn, Ongharsynova hanshayym patshalyqtyng inju-marjan baylyghyna kóz salmay, altyn-kýmis qazynasyna nazar audarmay, dýniye-mýlkine qúshtar bolmay, yqylasy aumay, tәkappar qalpy bayansyz, túrlausyz fәniymen qosh aitysyp kete bardy.

Dәshti-Qypshaq dalasy! Alapat Jarylystyng ayauly perzenti, zor qayratty Kýn sóngende, zengir kók aspan әlemin jarqyraghan jasyq júldyzdar biyleydi. 
Ádette, tang atqanda, Qúsjolynda ýrkerdey toptana shashylghan, jýzdegen shoq júldyzdar, óristen qaytqan enelerine úmtylghan, jas tólderdey jamyrap aghyp týser edi. 

Ey, Alash júrty! 

Pende, Isa, alәihis sәlәm, payghambar tәrizdi, – fәny ghúmyr qyzyghynyng qúrbany, biraq, lúghat qúrastyryp, risale jazghan, jaratylysty tanyp, júmbaghyn sheshken hakim qalaysha baqidyn, kópghasyrlyq tarihtyn, sheksiz zamanalardyng shan-tozany astynda izim-qayym joghalady, zady, eshtene joyylmaydy, joqtan bar jasalmaydy, qúdireti kýshti Qúday ghana alyp quatqa iye, asqan qayrat, asyl qasiyet qojayyny, alayda, Alla(h)tyng qúlay sýigen qúly bolady, ol – Ásmәning sinlisi, Omar Hayamnyng qaryndasy, adamzattyng aruy. 

Qara tanyp, sauat ashqan, kitap oqyp, haqiqatqa talpynghan ol, teginde, hatqa túlparday jýirik edi, shyndyqqa jaq, jalghan sózge qas edi... 

Babalarynyng jauhar kózi edi ol! Súlulyqty kórgen, danalyqqa asyq, tanghajayyp dýniyeni tang qalyp jyrlaghan aru aqyn bola-túghyn zeriza, lal, aqyq Fariza! 

Negizi – shúghyla, tegi – topyraq, tirshiliginde ot bop oinap fәny keshken, órttey laulap ómir sýrgen Fariza shayyr bauyry suyq pil sauyrly qara jerge attanar kezde, tar ótkelding tabaldyryghynda túrghanda, jalyn atyp mazdap janghan júldyzdardyng alapatynday qúshaghy ystyq mazdaq ghúmyrgha ólerdey jabysyp, aiyrylmay esinen tanyp, qimay talyqsyp jyghylmady.
IYә, Fariza aqyn dert mendep, syrqat jengende, tamyljyghan ómirge jarmasyp, ólermendik tanytqan joq. 
Ajaldan qaymyqpady, taghdyrynan tosylmady, búrnaghyday algha jýrdi, qarsy aldynda ony, Kenesaryny tosqanday, tek ólim ghana kýtip túrdy. 

Kýn sóndi, ot óshti, Farizagha bir uys topyraq búiyrdy.

Biraq, qasiyetti kitaptar, babalardyng ósiyeti ait-qanday, tan, asyly, qaytadan atady, kýn qayyra shyghady, zadynda, batty degen, ua, on oq búdyn, alty alash, elen-alang aldyndaghy Tәnirding bir kóz júmyp alghan tynysy, qalt etken bir tynyshtyghy eken. 

Fariza Ongharsynovanyng sózderi marjanday tizilip, altynday jarqyraghan – kýn jauharly kitaptary – alapat jarylystay mәngilik.

20–25.10.2014

Didar Amantay

Facebook-tegi paraqshasynan

0 pikir