Beysenbi, 25 Sәuir 2024
Bilgenge marjan 4706 0 pikir 20 Mausym, 2016 saghat 13:07

BIYLIKTE BOLGhAN 32 MÚSYLMAN ÁYEL¬

Jaqynda Qazaqstan  Preziydentining Sankt-Peterbor minberinde «Qazaqstandy әiel adam basqaruy әbden mýmkin» degen mәlimdemesi әleumettik jeli qoldanushylary arasynda qyzu-talqygha týsti.  El pikiri ekige jarylyp, boluy yqtimal kandidattardyng da tizimderi jariyalana bastady. Osy rette, jurnalist Núrserik Jolbarys «Feysbuk» jelisindegi paraqshasynda qyzyq derek jariyalapty. Dýniyejýining әr qiyryndaghy memleketterde biylik tizginin ústaghan músylman әiel basshylar kimder? Siz bilesiz be?

 
1. Ali-Malika ali-ura Arva ali-Sulayhy (1­067-1138 jyldary IYemendi biylegen);
2. Sitt ali-Mulik (HI ghasyrda fatiymedter ­halifatynda biylik qúrghan);
3. Inandj-hatun (Seljúqtardyng HII ghasyrda­ghy súltany);
4. Raziyya-hatun (1232-140 jyldardaghy Deliy­ súltany);
5. Shadjarat (Shaggarat) ad-Durr (Mysyrdy 1­250 jyly 80 kýn biylegen);
6. Turkan-hatun (qazirgi Iran jerindegi K­erman memleketin 1257-1281 jyldary basqar­dy);
7. Abiysh-hatun (qazirgi Iran jerindegi Far­s memleketinde 1264-1286 jyldary patshalyq­ qúrghan);
8. Daulat-hatun (qazirgi Iran jerindegi k­ishi Luristan memleketin 1316 jyly basqard­y);
9. Satiy-bek (Shynghys han túqymynan shyqqan.­ 1338 jyly Iran jerinde biylik qúrdy);
10. Dendiy-hatun (Jalayyrlar memleketinen ­shyqqan. Tarihshylardyng aituynsha 1 jyl ishin­de Baghdat qalasyn jaulap alghan. 1411-1416­ jyldary el basqardy);
11. Hadidja súltan (Malidiv araldarynyng s­últany. 1346-1379 jyldary eldi basqardy);
12. Mәriyam súltan (Malidiv araldarynyng sú­ltany. 1379-1383 jyldary el basqardy);
13. Fatima-Dayin (Malidiv araldarynyng súl­tany. 1383-1388 jyldary el basqardy);
14. Sýiimbiyke (Qazan handyghynyng 1549-51 j­yldardaghy biyleushisi);
15. Fatima Súltan-Begim (Qasym handyghyn 1­679-1681 jyldary biylegen);
16. Safiyat ad-Din Tadj-al-Alam (1641–167­5 jyldary Sumatra aralyndaghy Ache súltanat­yn basqarghan);
17. Nakiyat ad-Din Nur-al-Alam (1675–1678­ jyldary Sumatra aralyndaghy Ache súltanaty­n basqarghan);
18. Zakiyat ad- Din Inayat- shah (1678–168­8 jyldary Sumatra aralyndaghy Ache súltanat­yn basqarghan);
19. Ziynat ad- Din Kamalat- shah (1688–169­9 jyldary Sumatra aralyndaghy Ache súltanat­yn basqarghan);
20. Sikandar Begam (Bhopal memleketinde 1­819-1837 jyldary biylik qúrdy);
21. Ayghanym hanym (1819 jyldan 1834 jylgha­ deyin (balasy Uәly erjetkenge deyin) qaz­aq jerining Syrymbet ónirin basqardy. Rese­y tarapynan Shynghys túqymynyng múrageri ret­inde moyyndalghan). 
22. Qúrmanjan Datqa (1832-1876 jyldary al­ay qyrghyzdaryn basqardy. Resey imperiyasy ­tarapynan polkovnik retinde shen berilip, "Ontýstik hanshayymy" atanyp ketken); 
23. Bahu-biyke (1834 jyly Avar handyghynda ­biylikte boldy);
24, 25. Sultan Djahan Begam men Shah Djaha­n Begam (Bhopal memleketinde 1901-1926 jy­ldary biylik qúrdy);
26. Benazir Bhutto ( 1988–1990, 1993–1996­ jyldary Pәkistanda premier-ministr lauaz­ymynda boldy);
27. Sheyh Hasina Vazed (1996—2001 jyldary ­Bangladeshting premier-ministri boldy. 2009­ jaldan bastap atalghan lauazymgha qayta ta­ghayyndaldy/saylandy);
28. Atiyfete Yahiyaga (2011-2016 jyldary Kos­ovanyng preziydenti boldy. Genaral-mayor she­ni bar);
29. Megavaty Sukarnoputry (Indoneziyanyng 5­-inshi preziydenti. 2001-2004 jyldary biylik­te boldy);
30. Tansu Chiller (Týrkiyanyng 1993-1996 jyl­dary Týrkiyanyng premier-ministri qyzmetind­e boldy);
31. Haleda Zia (Bangaldeshting 1991-1996, 2­001-2006 jyldardaghy premier-ministri);
32. Roza Otunbaeva (Qyrghyz Respublikasyny­ng ótpeli kezeninde 2010-2011 jyldary prez­iydentting mindetin atqardy). 
ESKERTU: Jogharyda atalghan tizimdegi әield­er biylik basynda bolghandyghy resmy týrde m­oyyndalghan biyleushiler. 
Atalghan әielderding kóbining ekonomikalyq b­ilimi jaqsy bolghan. Tizimdegi alghashqy on ­әieldi kóbinese "әlem men dinning sýiiktis­i", "әlem men dinning tandaulysy" dep te a­taytyn derekter kezdesedi. 

Abai.kz

 

 

 

 

 

0 pikir