Senbi, 20 Sәuir 2024
Janalyqtar 5557 0 pikir 10 Shilde, 2010 saghat 07:34

Alatau audany – ýmitter aqtaldy ma? (jalghasy)

- Qúrmetti, Baghdat Saylanbayúly. Alatau audany bir jylda bir oblystyng qarjysyn júmsaghan audan. Ras, kózge kórinetindey kóp sharualar tyndyrdynyz. Alayda, azamattarymyzdyng densaulyghynan artyq ne bar. Aldymen emhanany jónge keltiruiniz kerek edi. Basqasyn aitpaghanda alataulyq jýkti analargha qiyn bolyp túr. Búl bir, Ekinshiden, qos Shanyraqtyng ortasyndaghy bayaghy saygha ornalasqan ýilerding manyna bireuler tau-tau etip qoqys tógude. Qazir túrghyndarynyz sol qoqystan ózderine kerekti dýniyelerdi ýilerine tasuda. Búl adam densaulyghyna ziyan emes pe? Qazaqqa endi qalghany qoqystan baspana salu edi. Búghan namystanatyn shygharsyz. Aytpaqshy, zandastyrugha jatpaytyn ýilerding kópshiligi túrmysy tómen adamdar. Olardy erteng Sayalygha qonys audarsanyzdar jerdi tegin beresizder me? RAHMET!

- Qúrmetti, Baghdat Saylanbayúly. Alatau audany bir jylda bir oblystyng qarjysyn júmsaghan audan. Ras, kózge kórinetindey kóp sharualar tyndyrdynyz. Alayda, azamattarymyzdyng densaulyghynan artyq ne bar. Aldymen emhanany jónge keltiruiniz kerek edi. Basqasyn aitpaghanda alataulyq jýkti analargha qiyn bolyp túr. Búl bir, Ekinshiden, qos Shanyraqtyng ortasyndaghy bayaghy saygha ornalasqan ýilerding manyna bireuler tau-tau etip qoqys tógude. Qazir túrghyndarynyz sol qoqystan ózderine kerekti dýniyelerdi ýilerine tasuda. Búl adam densaulyghyna ziyan emes pe? Qazaqqa endi qalghany qoqystan baspana salu edi. Búghan namystanatyn shygharsyz. Aytpaqshy, zandastyrugha jatpaytyn ýilerding kópshiligi túrmysy tómen adamdar. Olardy erteng Sayalygha qonys audarsanyzdar jerdi tegin beresizder me? RAHMET!

Jauap: Audanymyzda әleumettik manyzdaghy nysandardy salu eng basty sharualardyng biri. Búl baghyttaghy júmystar bir sәtte toqtaghan joq. Audan qúrylghaly janadan 3 mektep, 3 balabaqsha iske qosylsa, tayauda ghana, yaghny 2-shilde kýni «Shanyraq-2» yqsham audanynda jana emhana ashylyp, túrghyndardy qabylday bastady. Aldaghy uaqytta audanymyzda әleumettik nysandardy salu jalghasa beredi. Medisinalyq mekemelermen qamsyzdandyru túrghyndardyng súranysyn tolyq qanaghattandyratyn bolady. Al, tazalyq mәselesi tek әkimshilikting emes, әr túrghynnyng azamattyq boryshy. Tau tóbe bolyp qoqys ýiilip jatsa, ony bizding mamandarymyz kórui tiyis. Kórgen bolsa, bir shara qoldanady. Eger sizding aitqanynyz ras bolsa, búl mәseleni men baqylauymda ústaymyn. Degenmen, taghy qaytalap aitarym - әrkim óz ýiinin, aulasynyn, kóshesinin, auylynyng taza boluyna mýddeli boluy kerek. Qazir adamdardyng kózi ashyq, kókiregi oyau. Densaulyqtyng qadirin bәri de biledi dep oilaymyn. Sondyqtan Siz aitqanday ynghaysyz jaghdaylar oryn alyp jatqan bolsa, olardyng óz namysyna syn. Al zandastyru mәselesi barlyq azamattargha birdey qúqyqpen jýrgizildi. Eshkimdi bóle jaru bolghan joq. Taghy qaytalap aitayyn, býgingi tanda Almaty qalasynyng bas josparyna jәne jer qatynastary salasyndaghy talaptargha sәikes, audan aumaghynda ornalasqan 1443 jer telimderining qauipti aimaqtarda ornalasqandyghy anyqtalyp otyr. Atalghan jer telimderi qoldanystaghy sanitarlyq erejelerge jәne t.b. zang talaptaryna baylanysty zandastyrugha jatpaydy. Aldynda aitqanymday, búl azamattargha ózge yqsham audandardan jer telimderi beriledi.

- Sizding oiynyzsha adam algha qoyghan maqsat múratyna jetu ýshin qanday is әreketter istegeni dúrys? Jәne de qyzmet jasau men qyzmet etudi qalay týsinesiz? Osy eki úghymnyng qaysy janynyzgha jaqyn.
Ayan Bauyrjantegi, Almaty qalasy, QazÚU studenti

Jauap: Maqsat-múratqa jetem degen adamnyng әrbir is-әreketi josparly boluy kerek. Onday adamda bos uaqyt degen bolmaydy. Ári enbeksýigish jәne adal boluy kerek. Qyzmet jasau - belgili bir adamdargha qyzmet kórsetu. Mәselen, qonaqtargha iltipat kórsetu. Al qyzmet etu - azamattyq boryshyndy atqaru. Mening janyma jaqyny osy songhysy.

Bake zandasugha jatpaytyn jerlerding mәselesin qalay sheshesizder? Rahmet

Jauap: Búl súraqqa jogharyda tolyq jauap berdim.

- Agha siz qay el bolasyz? teginizdi qashan qazaqshagha ózgertesiz?
- Osy biz qashan qoyamyz, "eling kim"? ruyng kim" degen sorly súraqtardy!

Jauap: Men qazaqpyn, tegim de qazaq. Al, ekinshi pikirdi bildirgen azamat dúrys aitady. Qazir bizge bólinu emes, birigu kerek.

- Búl suayt әkim,sózding mayyn tamyzyp aitqannan basqa eshtene de sheshe almaydy. Alatau audanynyng mәselesi shashetekten, qolynan keletin әkim istemese qordalanghan kýiinde әli qala beredi. Bakeng ózinin kәsipkerligimen ainalysqany jón bolar...

Jauap: Búl Sizding jeke pikiriniz. Árkimning sózinen onyng óresi kórinip túrady.

- Zansyz jer satumen nemese jer zandastyrumen ainalysatyndargha kanday tosqauyl qoyyluda. Jergilikti KMS ter basqa sharualardy qoyyp, jer zandastyru jane halyqtan musorgha aqsha jinau mekemesine ainalyp ketkeni qalay? Ákimshilik ýiinen bólme alyp halyqtan musorgha aqsha jinaumen ainalysugha rúqsat beresiz be? KMS ter halyqqa qyzmet etu ornyna biznespen ainalysyp ketetinderi nesi? Álde olar әkimning biznes kómekshileri me?

Jauap: Jergilikti ózin-ózi basqaru komiytetteri eksperiymenttik joba bolyp tabylady. Tek Alatau audanynda ghana emes, qalamyzdyng barlyq audandandarynda osynday komiytetter qúrylghan. Ásiresen bizding audandaghy әleumettik mәselelerdi sheshude búlardyng atqarar roli joghary bolady dep jobalanyp otyr. Qazir synaq merzimi. Komiytetter oidaghyday júmys jasap ketse, olargha belgili bir ókilettilik beriledi. Ázirge, ózge qalalardyng tәjiriybelerin kórip, ózimizde iske asyrugha niyettenip jatyrmyz. Al JÓÓBK ókilderi tarapynan qanday da bir zansyzdyqtar bolyp jatsa, senim telefonyna habarlasuynyzgha bolady. Senim telefonynyng nómiri: 299-86-77.  

- Ákim bol, halqyna jaqyn bol deushi edi atam qazaq. Qazir әkim bol, ýkimetke jaqyn bol degen bolyp ketti. Sizderding audandaghy qarapayym halyqtyng jaghdaylaryn tezirek әri halyq paydasyna sheship bersenizder eken. Olay bolmasa, ashynghan halyq taghy bireudi órtep jiberer.

Jauap: Bizding barlyq júmysymyz halyqtyng jaghdayyn jasau. Jamandyq shaqyrghanynyz jón bolmas.

- Allagha shýkir jaghdaymyz osydan 2 jyl búrynghyday emes. jaqsaryp qaldy. Men Shanraqta Janqoja batyr kóshesinde túramyn. Menini aitarym Eshikim-eshkimdi órtemeydi. Siz auzynyzgha kelgen nәrseni ottay bermey, abaylap sóileniz. Qaydaghy joqty aitpanyz. Kezinde bolghan qayghyly oqigha , ózining aram pighyldaryn asyrmaqshy bolghan zymiyan kishke toptyng isi. Sol jaghday bizding shanyraqtyqtargha jabayy, nadan, kýieni jaqty. Sodan әli aryla almay kele jatyrmyz. Osynday "ataqtardan" sharshaghaghan joqsyzdar ma. Qúdaygha tәubә deu kerek. Birlik kerek, mәdeniyet kerek, imandylyq kerek! Súltan Qaldybekúly

Jauap: Dúrys aitasyz.

- Súltekenning aitqany oryndy-aq. Tek bosqa baybalam sala beruding qajet joq. Áytpese anau kórshi bauyrlardan bizding qay jerimiz artyq bolghany. Barlyq bәle ózimizden. Biz qazaqpyz dep keudemizdi júdyrqtaymyz, biraq naqtylap kelgende osy atmyzdy zatymyzben qorlaymyz. Biz saualymyzdy, súrauymyzdy, joghymyzdy órkeniyetti týrde kýn tәrtibine qoyyp ýirengen joqpyz. Shýkir qazaqtyng qar domalaghy shoghyrlanghan Shanyraqqa sol múnymyzdy bólisetin biylikting kelgenine. Júmys jasalyp jatyr. Biraq jasalytyn júmys alda. Eng basty júmys jer mәselesi emes, ol - halyqty mәdeniyettilikke, bilimdilikke tәrbiyeleu bolmaq.

Jauap: Oryndy pikir.

- Ákimderding ishinde alghashqy bolyp Abay,kz-ning konferensiyasyna shyqanynyzdyng ózi, Bәke sizding óz isinizge senimdi azamat ekeninizdi kórsetedi. menim sizge qoyar súraghym, balamdy "Úljandaghy" jana bala-baqshagha ornalastyrayyn dep edim. Qanday qújattar kerek, qayda ótkizemin? aityp berseniz. Rahmet.

Jauap: Rahmet. Al balanyzdy balabaqshagha ornalastyru tәrtibin balabaqshada Sizge tolyghymen týsindirip beredi.

- Ákimshilik ýiinen bólme alyp halyqtan musorgha aqsha jinaumen ainalysugha rúqsat beresiz be? Osylay da qyzyq súraq bolady eken. Qazirgi uaqytta Shanyraq akimi Almagha 106 kabiynetti musorgha aqsha jinau ýshin berip qoyghan. Búryn Alma Úljanda jer satyp, zandastyryp bylyqtyryp edi, endi Shanyraqqa shaqyryp auystyryp alghan ghoy. Baghdat sony bilmey otyrsyng ba. Bilmeseng qanday әkim bolghanyn?

Jauap: Alatau audany әkimi apparaty ghimaratynyng 106 kabiyneti «Shanyraq-2» yqsham audany boyynsha Jergilikti ózin-ózi basqaru komiytetine uaqytsha berilgen. Basqa jerden ynghayly oryn tabylmady. Búdan ilik izdeuding qajeti joq. Al naqty bir zansyzdyqqa kóziniz jetip túrsa qúqyq qorghau organdaryna shaghymdanynyz dep kenes beremin.

- Qúrmetti. Baghdat Saylanbayúly. Jaksynyng jaqsylyghyn ait mereyi tasysyn degen. Sizding halyqqa jasaghan enbeginiz sheksiz.Búl enbeginizdi aitpay ketu, adamnynda ALLAnyng aldynda óreskeldik bolar. Biraq, bir qynjyltatyn mәsele siz qol astynyzdaghy KMS tardyng ne istep ne qoyyp jatqanynan habarynyz joq. Ne bolmasa "Qolynnan kelse asap qal,belinnen kelse basyp qal" - gha, salyp otyrghan siyaqtysyz.Alysqa barmayaq Úljan yqshamaudanyndaghy jaghydaylardy aitayyq. Halyqtyng kózin baqyraytyp qoyyp, etekteri jaska tolghansha jylatyp. Ýilerin sýrgizip tastap, tap sol sýrgizilgen jerge Almanyn, ne Janabaydyn, ne Saghynbaydyng tuysqandaryna Memlekettik AKT shyghyp otyr. Búl istelinip jatqan sharalardan sizding habarsyz bolmauynyz mýmkin emes degen oidamyn. Qazirgi uaqytta jer atqyzugha barghan túrghyndardan, jeke jerin atqyzu ýshin 100$ berip atqyzyp jatqandyghynda biletin bolarsyz.Búryn Aybol alatyn bolsa, qazir Qyryqbaev Azamattyng jastyghyn paydalanyp Kulbaev Janabay alyp otyr. Jastardy kóteru kerek dúrys. Biraq olardy paydalanu aghalyqqa jatpas. "Dos jylatyp aitady, dúshpan kýldirip aitady" - degen. Adamnyng aldynda esep beru onay ALLAnyng aldyndaghy esepti úmytpaghanynyz jón siyaqty. El bolam deseng besigindi týze degen. El bolyp erim demeseng eldiginnen ne payda,er bolyp elim demeseng erliginnen ne payda.

Jauap: Jogharyda aitqanymday, qúqyq qorghau organdaryna shaghymdanugha Sizding erkiniz bar. Al әkimshilik qyzmetkerlerining adal júmys isteytinderine senimin. Búl turaly aldynda aitqanmyn.

- Ertengi keler 70-jyldyqqa deyin biylikting qúlaghy tynysh bolsyn degendik-au mynausy....Qashannan ber múnshalyqty "auyr" súraqtargha әkimning jauap bere qalghany halqym-au?!!!....

Jauap: Halyqpen kezdesip, súraqtaryna jauap beru әr әkimining mindeti.

-  Qanshama qara kózderding bulidozermen ýilerin talqandap, enirep jylap-syqtaghan әke-sheshemizdi, apa-aghalarymyzdy "ólmeseng ómirem qap" dep qarghap, arttarynan bir kesek tas laqtyrdynyzdar.Altyn taghyng bolghansha, alaqanday jering bolsyn" dep qanshama adam kóz jasy moyyndarynyzda ekenin bir mezgil oilanyp qoyynyzdar әkim myrza!Ýy týspeydi degen jerlerding bәrin sattynyzdar,jardy toltyryp onyng ýstinen ýy kóterude,óz kózimizben kórip jýrmiz.Istegen jaqsy isterinizge kóz júmbaymyz, biraq kóz jas jibermeydi.Allanyng bary - haq.Ár nәrsening esebin o dýniyede berersiz!

Jauap: Biz zang ayasynda ghana júmys istedik. Eshkimning konstitusiyalyq qúqyn taptaghan emespiz, oghan Ata Zanymyz jol bermeydi.

- Osy qazekeng ana-býitti mynau sýitti degenin qoymaydy әiteuir. Tuysqan, ashyp aitsanshy birdene biletin bolsan. Menim biletinim, Manzorov naghyz azamat. Óitkeni ol qashanda bolsyn halyqtyng múyú, joghyn tyndaugha dayyn túratyn azamat. Men ózim, bir-eki ret seysebi sayyn bolyp túratyn qabyldauyndla boldym. Bayqaghanym qarkózderimizge, qolynyn kelgenin ayamaydy. Baryn bar, joghyn joq dep kesip aitady. Keybir sheneunikter siyaqty halyqty anda bar, múnda bar dep dop etip teppeydi. mening aitayyn degenim osy biz kóp jaghdayda adam tanymaymyz. Qolynan is keletin adamnyng ayaghynan tarytyp jatamyz. Ashyghyn aitu kerek audan ashylghal jaghdayymyz qúdaygha tәube jaman emes, jasqaryp baryd. Barlyghy da kózsh aldymyzda. Áriyne jetispeytin emhan, mektep, balabaqsha sheshilip bitken joq. Biraq taghad aitam qyrghyz bauyrlardyn jaghdayyn kórip, tәubә aitudan basqa amaly\m joq. Elimiz aman júrtymyz tynysh bolsyn!

Jauap: Senim artqanynyzgha rahmet.

- Baghdat Saylanbayúly, Alatau audanynyng hali osydan eki jyl búryn adam shoshyrlyqtay edi. Bir ghana «Shanyraqtyn» dauy býkil qazaq qoghamy ýshin auyr tiygeni mәlim. Shynyn aitu kerek, «Shanyraq», «Úljan» siyaqty yqshamaudandaryndaghy halyq ózderin eshkimge kereksiz janday sezinip edi. Atalmysh yqshamaudandar Alatau audanynyng qúramyna kirgennen keyin, jaghday biraz jóndeldi. Oghan sizding kóp enbeginiz singeni dausyz. Ákim halyqtyng mún-zaryn tyndap, el men jer ýshin ayanbay enbeu etu kerek dep oilaymyn. Jalpy әkim halyqtyng adamy. Osy túrghyda Siz sózsiz halyqqa jaqyn bola bildiniz. Eki jyldyng ishinde qanyrap qalghan birqatar jerlerdi gýldendirip, qala shetinde ornalasqan halyqtyng jaghdayyn týzediniz. Sizge tabysty enbek, qajymas qayrat tiley otyryp, óz ótinish-tilegimdi bildirsem deymin.
Qúrmetti Baghdat Saylanbayúly, «Týrkistan» yqshamaudanynyng mәseleleri de sizding nazarynyzdan tys qalmasa dep tileymiz. Mәselen, «Týrkistan» yqshamaudanynda kanalizasiya joq, joldar dúrys jasalmaghan, yqshamaudanda ornalasqan eki beton zauyty túrghyndardyng mazasyn alyp, kýni týni júmys isteydi, sodan shyqqan shang tozannyng saldarynan túrghyndar biraz zardap shegude, sonday-aq yqshamudannyng ortalyq kóshesinde, yaghny «Shanyraq-2» ge baghyttalghan jolda jayau jýrginshige arnalghan arnayy belgi joq, avtokólikterding jyldamdyghyn shekteytin belgini de әli kýnge kóre almadyq. Óziniz bilesiz, bizding yqshamaudanda mektep jasyndaghy balalar kóp. Túrghyndar qalagha shyghu ýshin joldy kesip ótedi. Ókinishke oray, mashinalardyng kóptiginen, әri arnayy belgining joqtyghynan joldan ótu qiyndyqqa soghady. Onyng ýstine yqshamaudanda arnayy ayaldamalar joq. Ári «Kirov» jәne «Shanyraq-2» yqshamaudandarynyng ortasyndaghy jolayryqta ne baghdarsham, ne jayau jýrginshi belgisi joq. Dәl osy jolayryqta kólik apattary jii bolyp túrady. Ákim myrza, osynday mәselelerdi qaperinizge alyp, birjaqty sheshimin shygharuynyzdy súraymyn.
«Týrkistan» yqshamaudanynyng túrghyny Álimbetova Svetlana.

Jauap: Qúrmetti Svetlana! Sizder tarapynan kóterilgen mәseleler bizding jiti baqylauymyzda bolady. Mýmkindigine qaray barlyq mәseleni sheshuge tyrysyp jatyrmyz.

- Darhan yksham audanyna karasty sayda bir top oralmandadyn uyy bar edi, tort jyl boldy ne zandaspady, ne bir sheshimin tappady. Sol ýiler qalay sheshilmek? Estuimizshe Qarasugha kóshirip, ýy salyp beretin boldy degen qaueset bar. Búl shyn ba, әlde taghy da uaqytty sozu amaly ma?

Jauap: Búl mәsele boyynsha túrghyndar әkimshilikke kelip, әrbir seysenbi kýni ótkizilip túratyn jeke qabyldauyma qatyssyn. Barlyq súraqtar boyynsha mamandardan tolyq jauabyn alady.

- Aytpaqshy, onda ornalasqan oralmandardyng negizinen túrmysy óte nashar, kóbisi o jer, bú jerde jýk týsirip, mtyndap kýn keship jatyr. Solardyng jaghdayyn kómektesseniz, nesiyege bolsa da ýy salyp bersenizder óte sauapty әri halyq aldyndaghy abyroyly is bolar edi. Eng dúrysy, osy zandaspaghan ýilerding iyeleri negizinen qazaqtar әri kedey-kepshikter. Olargha kómektesu, jaghdaylarynyng onaluyna septesu Sizding últ aldyndaghy mindetiniz bolmaq. Últ ýshin istelgen isting óteuin kýtu, mindetsu er adamnyng paryzy bolmaq emes. Tórt myng ýide kemi 20 myng adam túrady. Sol 20 mynnyng alghysyn aludy oilanyz, Bәke!!!

Jauap: Áuelde aitqanymday, Alatau audany kýrdeli әleumettik-túrmystyq mәselelerdi sheshu ýshin qúrylghan. Barlyq azamattargha tiyisinshe jәrdem kórsetiledi. Eger búl azamattar Siz aitqanday oralmandar bolsa, qalalyq kóshi-qon basqarmasyna tirkelip, oralman statusyn aluy kerek. Sonan keyin, audannyng әleumettik qamsyzdandyru  mekemelerine kelip, memleket qarastyrghan jәrdemaqylargha qol jetkizuine bolady. Jekelegen mәseleler boyynsha biz de qabyldaymyz.

- Qymbatty әkim! "Arzan" dýkenining artynan týrik kompaniyasy salyp jatqan "Ahselikent" móltekaudanynyng ýleskeri edim. Týrik kompaniyasy qúrylystyng qashan bitetininen mandytyp habar bermeydi. "Áne-mine" dep keyinge qaldyryp kele jatqandaryna eki jyl boldy. Ákim retinde sizding qolynyzda osy túrghyn ýilerge qatysty qanday derekter bar? Audangha elektr, jylu, jaryq, su, gaz, telefon tartyldy ma? Qashan paydalanugha beriledi? Rahmet!

- Men Baybesk auylynan halk el ushn enbek jasay bernz koldaymyz aga Allai jar bolsyn densaulygynyz mykty bolsyn enbek etuden halkynyzga jakyn boludan esh kashan tanbauynyzdy bir Aallahtan tiyleymiyn.

Jauap: Niyetinizge rahmet.

- Baghdat Saylanbayúly әkimshilik ghimaratynda 29 mausym kýni júrtshylyqpen kezdestiniz. Osy jiyngha BAQ ókili retinde biz de bardyq. Shynyn aitsaq kónilimiz tolmady.Súraq qoyayyq dep edik sondaghy polisiya men ishki sayasat basqarmasynyng ókili dyryldatyp jelkemizden sýirep artqa tartty. BAQ ókiline aqparat alugha tiym salynsyn degen zang joq edi ghoy. Men oppozisiyalyq BAQ ókili bolsam bir jón, memlekettik eng negizgi aqparat qúralynyng ókilimin. Alayda sizding kensedegi shikireygen jas sheneunikter ony tyndaghysy da kelmeydi. Kostum kiygenine razy shyghar sirә.Olar ol qylyqtarymen sizding barlyq istegen isinizge qara kýie jaghyp otyr. 2 jylda istegen jaqsy isterinizdi jalaulatyp-aq bergimiz kelgen. Alayda kórgen әserlerimiz oghan jetkizbedi. Tómende jazghan qysqa aqparatymyzdy berip otyrmyz. Oqy otyrynyz.
Almatynyng Alatau audanynda 3179 jer telimi zandastyryldy
ALMATY. Mausymnyng 29-y. Býgin Almatynyng Alatau audanynda «Núr Otan» HDP qalalyq filialy tóraghasynyng orynbasary Amangeldi Kәrimulliyn, qalalyq mәslihat hatshysy Tóleubek Múqashev, Alatau audanynyng әkimi Baghdat Mәnizorov audan júrtshylyghymen kezdesti.
Kezdesudi audan әkimi júrtshylyqqa esep beruden bastady. Baghdat Mәnizorovtyng aituynsha qazir audanda jer basyp alu mýldem toqtaghan. «2 jyl búryn audan qúrylghanda basty mindetting biri zansyz jer telimderi men túrghyn ýilerdi zandastyru boldy. Búl baghytta arnayy tekseru barysynda zansyz 4523 jer telimi anyqtalghan bolsa, qazirgi kýnge deyin zandastyru turaly 5384 ótinish qabyldandy. Onyng 3179-y boyynsha zandastyru turaly sheshim shygharyldy. Jalpy qazirge deyin 2304 memlekettik akti iyelerine tabys etildi» deydi audan әkimi. Onyng aituynsha qazirgi kezde qordalanghan júmys mәselesi de «Jol kartasy» men «Jastar praktikasy» ayasynda sheshilude. Áleumettik mәseleler, kóriktendiru boyynsha da jospargha say júmys isteudemiz degen audan әkimi esep sonynda túrghyndar tarapynan qoyylghan súraqtargha jauap berdi.
Túrghyndardyng pikirinshe audanda qordalanghan mәsele әli de kóp. Birqatar shaghyn audandarda gaz, su, jol salynbaghan. «Qala manynda túrsaq ta auyldaghy aghayynnyng halinen nashar kýidemiz. Býgingi kezdesuge audan basshylyghyna súraq qoyyp, jauap alamyz ba dep ýlken ýmitpen kelgen edik. Alayda әkimshilik qyzmetkerleri mikrofon manyna da juytpady. Arnayy dayyndalghan adamdar maqtaudan aspady. Bayaghy jartas sol jartas kýiinde qalyp otyr» deydi Aqbúlaq auylynyng túrghyny Saltanat Úzaqbaeva. Onyng aituynsha audan qúrylghaly beri audan basshylyghy Aqbúlaqqa at izin salmaghan da. Qazir múnda gaz da, su da, jol da joq. «Estir qúlaq joq bolyp túr» deydi Aqbúlaq túrghyny.
Kezdesu barysynda Aqbúlaq túrghyny úshyrasqan kedergige biz de tap boldyq. Audannyng ahualy turaly tilshi retinde әkimge súraq qoyghymyz kelgen, alayda әkimshilik qyzmetkerleri pen polisiya aldymyzdy kes-kestey berdi. BAQ-qa berilmegen jauap, qarapayym túrghyngha da joq. Kezdesu sonynda audan әkimi halyqtyng qalghan súraghyna jauap bermey ornynan túryp ketti. «Kókeyde saualymyz kóp edi. Oghan jauap ala-almasaq әkim elmen nege kezdesti» deydi keudesinde altyn alqasy jarqyraghan keyuana.
Esterinizge sala keteyik Alatau audany osydan 2 jyl búryn 7-shi audan bolyp qúrylghan bolatyn. Qazir múndaghy 16 okrugke birikken 18 eldimekende 158 300 adam túrady.

Jauap: Birinshiden, әr kezdesu belgili uaqytqa belgilenedi. Búl uaqytta barlyq túrghyndardyng súraqtaryna jauap berip shyghu mýmkin emes. Biraq, biz jauaptan jaltardy degeniniz aqiqatpen ýilespeydi. Tilshi bolsanyz jaqsy biluiniz kerek, kez-kelgen is-sharadan reportaj jasaghan jurnalistke shara sonynda tiyisti adamdar súhbat beredi. Túrghyndarmen talasyp-tarmaspay-aq kezdesuden keyin kelip súhbat aluynyzgha bolatyn edi ghoy. Siz synap otyrghan «jas sheneunikter» múny jaqsy biledi. Sondyqtan Sizge shekteu qoyghan bolar.  Siz bizding júmysymyzdyng bir parasyn ghana kórdiniz, al kezdesuler apta sayyn ótedi. Sondyqtan búdan «sensasiya» jasaghanynyz orynsyz shyghypty.

- Ákim myrza Aqbúlaqtyng jayy ne bolady? Ákim bolghaly beri Aqbúlaqqa at izin bir salmadynyz. Shanyraqtan shygha almay qaldynyz ghoy. Aqbúlaqtada da qyruar halyq túratynyn úmytpanyz. Su, jol, gaz joq basqalargha salynyp, tartylyp jatyr.Elmen kezdesip, esep bermeseniz Aqbúlaq halqy kóteriliske dayyn. Sizder kóterlissiz nemese tabighy apatsyz kónil bólmeytinderinizdi halyq biledi. Keshe Shanyraqta elmen kezdesipsiz. Aqbúlaqqa birde bir adam kelip kezdesu bolatynyn aitqan joq. Bir shaldy aparyp qúry maqtatypsyzdar. Basqa ózderi estip barghan elge sóileuge múrsha bermepti sizding kómekshileriniz.Jol men su, gaz biyl bolmasa da halyqpen kezdesip, jón aitugha bolady ghoy. Aqbúlaqtyng halqy mýldem kónil bólmegenderinizge renjuli. Qabyldauynyzgha jazylayyn dese kómekshileriniz jarty jyldan keyin kel dep mensinbey kýletin kórinedi. Olar әkimshilikti satyp alyp pa edi әlde. Memlekettik qyzmet turaly zang baryn bәrimiz bilemiz. Sosyn audandyq әkimshilikte isteytin ónkey jas qyzdar men jigitteding kópshiligining mingeni eng arzany 10 myng dollardan joghary shet eldik kólik. Búlar qyzmetke aralasqanyna 2 jyl bolmay jatyp qaydan kólik minip jatyr. Aqbúlaq syndy auyldargha bólingen qarjyny qaltalaryna basyp jatqan jroq pa? Osy saualdargha jauap berseniz. Búqaramen baylanys ornatpaghan son, ainalanyzgha keudesine nan pisip, elmen sóileskisi kelmeytin jastardy jinap alghan song osynday kóp saual tuyndap otyr. Siz shyn mәninde kóp nәrse jasap jatyrsyz. Sizding jeke basynyzgha eshqóanday qarjynyng qajeti joqtyghyn, bir basynyzgha jetetn dәuletinizding barlyghyn bilemiz. Alayda jogharydaghy jayttar sizding bar isinizdi joqqa shygharyp otyr. Sondyqtan sizge úsynys elmen baylanysqa jii shyghyp, týsindirip, janynyzdaghy jastardy tәk dep ústaghanynyz jón. Aqbúlaqqa jaqyn arada kelip halyqpen kezdesiniz.

Jauap: Jogharyda aitqanymday, tek «Aqbúlaq» yqsham audany ghana emes, audannyng barlyq túrghyndarymen kezdesip jýrmiz. Siz kóterip otyrghan mәselelerdi bilemiz. Degenmen, mynany týsingeniniz jón: «Shanyraq-2» yqsham audany audanymyzdyng әkimshilik ortalyghy ekeni belgili. Sondyqtan abattandyru, kóriktendiru júmystarynyng osynnan bastau aluy zandylyq.  Alayda, búl ózge yqsham audandargha kónil bólinbeydi degen sóz emes. Bizde belgili jospar, naqty keste bar. Sol boyynsha júmys jasap jatyrmyz. «Aqbúlaq» audanyna da kezek keledi. Al qyzmetkerlerge qatysty shaghymdarynyz bolsa, aty-jónin atap senim telefonyna habarlasynyz. Taghy bir aitatyn mәsele, búlardyng barlyghy Alatau audany qúrylghangha deyin ózge jerlerde júmys istep, tәjiriybe jinaghan mamandar. Al bireuding aqshasyn sanau meninshe mәdeniyettilikke jatpaydy. Audan budjtining oryndaluyn qadaghalaytyn tiyisti organdar bar. Sondyqtan, bólingen qarjy jeke qaltalargha ketip jatyr degen kýmәniniz de orynsyz bolar.

- Ákim myrza aitpaqshy sol Aqbúlaqta Alatau audany qúrylmay túrghangha deyin әkim ba әlde, ózin-ózi basqaru komiytetining tóraghasy bolghan Erghaly degen alayaq qyruar qarjyny qymqyryp, qashyp ketken edi. Qazir qarjy polisiyasynyng saytynda izdestirude jýrgen adamdardyng qatarynda jýr.Auyl túrghyndarynyng aituynsha Alatau audanynyng kartasynda Aqbúlaqqa negizinen jol, su, tartyldy dep kórsetilgen deydi. Oghan Alatau audanyna deyin qarjy bólingen kórinedi,ony sol Erghaly bastaghan alayaqtar qymqyryp, jol jasaldy degen esep berip jibergen kórinedi.Aqbúlaqqa qarjy bólinbey jatuy sonyng saldary emes pe? Al ol Erghaly degen baraholkada kafe salyp alyp, tayrandap jýrip jatyr. Sonda qarjy polisiyasynyng saytyndaghy ótirik izdeu ma?

Jauap: Búl súraq maghan emes.

- Bәke, siz iri kәsipkerler qataryna jatady dep estidim. alghashqy kapitalynyzdy reket bolyp jinady degen sóz bar. "Jel soqpasa, shópting basy qimyldamaydy" dep ósken elmiz ghoy. Ne aitasyz?

Jauap: Men ómir boyy adal enbekpen mal tauyp kelemin. Al múnday jel sózderding aqiqatyn - aitqan adamdardan súraghanynyz dúrys bolar.

- Baghdat Saylanbayúly. Biz Úljan yqshamaudany zolootvalgha qarama-qarsy 96 ýy túrghyndarymyz. Jerlerimiz zandasyp, ýilerimizge svet kirgizip aldyq. Endi bizde sheshimin tappay jatqan mәsele bizde su joq. Qysy-jazy saygha týsip saydaghy aghyp jatqan sudan ishemiz. Keyde sudyn jaghasyna ólgen it mysyqtarynda aparyp tastap jatady. Bizge su kirgizu jaghyn qarastyrsanyz eken. Qúday betin aulaq qylsyn,ertengi kýni sol sudan balalarymyzdyng ishine infeksiya týsip ishek qúrt auyruyna shaldyghyp jatsa, bizge de, sizgede, audanymyzgha da, qalamyzghada jaqsy ataq әkelmesi belgili siyaqty.

Jauap: Búl da kezegi kelgende sheshiletin mәsele.

0 pikir