Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Tamyr 6456 0 pikir 3 Nauryz, 2016 saghat 09:02

DALA SANDUGhAShY

(biografiyalyq esse – birinshi núsqa)

Teginde, Gýlbarshyn Ybyrayqyzy Tergeubekova, kiyiz tuyrlyqty qazaqtyng ónerpaz nәsili, asyl babanyng jetinshi úrpaghy, 1971 jyly 04 nauryzda, týz jaylaghan Qaraghandy oblysyna qarasty, Arqadaghy saqara inju-marjany – Qarqaraly tau silemderining jalghasy – Ýshqara óniri, Balqantau bauyryndaghy, beyneti asqan nauqandardyng 1928 jylynda qúrylghan búrynghy Qu, 1965 jyly ózgertilip – Egindibúlaq, 1993 jyldan bastap Qazybek by dep atalghan eldi mekende dýniyege keledi.

Egindibúlaq auyly Qaraghandy qalasynan – ýsh jýz jiyrma, Qarqaraly shaharynan seksen jeti shaqyrym jerde jatyr. Qonystyng irgetasy 1909 jyly qalandy. Eldi mekenning aty – Balqantau tauynan bastau alatyn Egindi búlaq – orys tilinen audarylghan sóz, týpnúsqasy – Hleborodnoe, sol kezdegi Orynbordyng general-gubernatory búiryghymen bekitilgen atau.

1928 jylghy 17 qantarda, Qarqaraly duanyna qarasty Qu, Edirey jәne Bayyr bolystary negizinde qúrylady. Ákimshilik ortalyq retinde  Hleborodnoe auyly tandalynyp alynady. 1930 jyly Qazaq KSR-i Jogharghy Kenesining Tóralqasy jergilikti halyqtyng talap-tilegi boyynsha audan ortalyghy atauyn – Egindibúlaq auyly dep ózgertu turaly qarary – ataqty Qaulysyn qabyldaydy.

Gýlbarshynnyng arghy babasy – qazaqtyng ataqty tóbe biylerining biri – Qaz dauysty Qazybek bi. Soyy, el auzynan jetken sýiek shejiresi bylay taralady: arghyn Qarakesekting Shansharynan Keldibek, odan Qazybek bi, biyding úrpaghy Syrymbetten Toqtybay, onyng úly Bitim, Bitimnen Tergeubek, Tergeubekten Múhamediyar, Múhamediyardan Ybyray.

Ybyray – Gýlbarshyn Tergeubekovanyng әkesi. Jaryqtyq 2015 jyly qantar aiynda dýnie saldy. Er túlghaly, elge syily, qazaq әnine qúmar,  kýiine jýirik, ónerine ghashyq, zadynda, alashtyng alapat azamaty, súnghyla janashyr perzenti bolatyn.

Gýlbarshyn 1978-1988 jyldary Búqar jyrau audanyna qarasty Amangeldi auylynda orta mektepte oqyp, eki jylgha juyq arada Qarqaraly audandyq (qalalyq) Mәdeniyet Ýii men Sәken Seyfullin atyndaghy Qaraghandy oblystyq drama teatrynda әkimshilik-úiymdastyrushy mindetterin atqarady.

Áke armany, әulet múraty, әulie ata-baba jolynda (Keldibek, Qaz dauysty Qazybek bi, Bekbolat, Syrymbet, Tilenshi, Alshynbay, Tәttimbet, Úljan, Dildә, Mәdi, Qaliybek) qyzmet etuge bel baylap, jas talap 1990 jyly Qúrmanghazy atyndaghy Almaty konservatoriyasyna oqugha týsedi. Ony 1995 jyly vokal (halyq әni men dombyra) mamandyghy boyynsha bitirip shyghady.

Keyingi uaqyt, 2000 jyldargha deyin T.Jýrgenov atyndaghy Teatr jәne kino institutynda óz mamandyghy boyynsha dәris beredi.

Songhy jyldary Gýlbarshyn Tergeubekova tek shygharmashylyqpen ainalysyp keledi. Onyng repertuarynda qúiqyljyghan Arqa әnderimen qatar býgingi zamanauy estradalyq әnder de bar. Birjan sal, Aqan seri, Estay, Mәdi, Mayra, Ýkili Ybyray, Qasym Amanjolov, Iliya Jaqanov, Eskendir Hasanghaliyev, Ábilaqat Espaev, Kenjebek Kýmisbekov, Áset Beyseuov, Shәmshi Qaldayaqov әnderi Gýlbarshynnyng oryndauynda asa bir halyqtyq oryndaushylyq sipatqa iye.

Tabighy talantyna muzykalyq tereng bilim qosqan Gýlbarshyn elimizge keninen tanylyp, kezinde Kýlәsh Bәiseyitova, Jamal Omarova, Rahiya Qoyshybaeva, Rabigha Esimjanova, Gýlbarshyn Aqpanova, Roza Jamanova, Roza Baghlanova tәrizdi qazaq sahnasynyng búlbúldary, ayauly onerpazdary shyrqaghan Estaydyng “Sandughashynan” bastap, Shәmshining “Aqmandaylymyna” deyingi kýrdeli әnderdi naqyshyna keltire, kelistire oryndap, býginde halyq arasynda “Dala sandughashy” atandy.

2012 jyldan bastap Gýlbarshyn Tergeubekova konserttik jobalardy qolgha ala bastady. Halyqaralyq jәne respublikalyq konkurstardyng laureaty, әnshi, produser, “Qasymnyng әnderi-ay”, “Abay әnderi”, “Almaty – ghashyqtar mekeni” atty konserttik jobalardyng avtory jәne produseri.

Didar Amantay

Abai.kz

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2253
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3511