Júma, 29 Nauryz 2024
Kәsip-týbi nәsip 7417 0 pikir 29 Nauryz, 2016 saghat 15:36

TÚMA TABIGhATYMYZ ÁLEM TURISTERINING NAZARYNA ÚSYNYLDY

Halyqaralyq National Geographic jurnaly Qazaqstan tabighaty jayynda tamsanyp jazdy. 

National Geographic – Últtyq geografiyalyq qoghamnyng (AQSh) resmy basylymy әri erekshe ghylymiy-kópshilik geografiyalyq jurnal. Tayauda osy jurnaldyng reseylik núsqasy ózining Qazaqstandaghy tabighat ghajayyptaryna arnalghan tizimin jasady.

«Bayqonyr, Shymbúlaq, Qaton-Qaraghay, Burabay men Balqash Qazaqstanda eshqashan bolmaghandardyng da qúlaghyna tiygen ataular. Alayda, búl elde aitarlyqtay tanymal emes, biraq, qyzyqty jerler kóp, әrbir turist olargha mindetti týrde baruy tiyis», – dep jazady basylym.  

Qazaqstandyq ghajayyptar tizimine bizding elimizding sәulet jәne tabighat әsemdikterining bes eskertkishi kirgen, jurnal olardy Qazaqstangha kelgen turisterding bәrine úsynady.

Jurnalda berilgen birinshi qazaqstandyq ghajayyp – Qayyndy kóli, ol 1911 jyly jer silkinisinen keyin tau angharyndaghy jartastardyng ózen saghasyna qúlauynan payda bolghan. Múndaghy  reliktilik Tyani-Shani shyrshalary siyrey bastady, biraq әli de qasqayyp túr. Su ýstinde jalanash dinderi sorayyp túrsa, kól aidynynda – tau sureti ainaday jarqyraydy. Kól suynyng temperaturasy Selisiy boyynsha 6 gradustan aspaydy, sonyng ózinde búl jergilikti dayverlerding qyzyghushylyghyna tipti de kedergi emes.    

Ekinshi orynda – orta ghasyrlyq sәulet eskertkishi – Qoja Ahmet Yassauy kesenesi: qazaqstandyq músylmandardyng ziyarat jasaytyn jeri. Kesene 14 ghasyrda ejelgi týrki aqyny әri din uaghyzdaushysynyng qúrmetine salynghan. Keseneni salu sheshimin Aqsaq Temirding ózi qabyldaghan. Qazir búl «Áziret-súltan» múrajay-qoryghynyng tarihiy-mәdeny basty nysany, oghan, saraylar, ortaghasyrlyq monsha ghibadathana kesheni jәne ortaghasyrlyq taghy birneshe manyzdy túlghanyng kesenesi kiredi. Kesenening kirpish kýmbezi – ortalyq Aziyadaghy eng ýlken kýmbezderding biri.

Ýshinshi qazaqstandyq keremet – Balqash qalasynan soltýstikke qaray 70 shaqyrym jerde ornalasqan Bektau-ata shatqaly. Jolaushynyng kóz aldynan kishigirim ózendermen almasyp otyratyn ghalamat súlu gharyshtyq peyzaj shygha keledi. Tauly meken ony qorshaghan dalanyng florasynan mýlde basqasha. Oghan qosa, ol jerde shaghyn, әdemi kólder bar.

Tórtinshi orynda – Manghystau oblysy  Oghlandy jerinde ornalasqan Beket-ata meshiti, ol 17 ghasyrda salynghan. Beket-ata – býkil qazaq tabynatyn әulie әri emshi. Býgingi kýni ol kýnine ýsh mynday ziyarat etushini qabyldaydy. Onyng basty ereksheligi: ishine kiru ýshin kelushi 1500 metr jerding astyna týsui kerek.

National Geographic tizimindegi besinshi keremet – «Bәiterek» monumenti, ol Qazaqstannyng jýregi  Astanada ornalasqan. «Monument 1996 jyly bastalyp, 2002 jyly ayaqtalghan. Qúrylystyng úzyndyghy 97 metrdi qúraydy, búl sannyng alynuy tegin emes: 1997 jyly Astana Almaty qalasynyng ornyna Qazaqstannyng astanasy dep jariyalandy. Yaghni, Bәiterek el tarihyndaghy jana dәuir bastamasynyng nyshany bolyp tabylady. Bәiterekting úshar basynda Preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng qolynyng bederi bar, al, monumentting ainalasynda ýlken sayabaq salynghan. «Bәiterek» sózi qazaq tilinde jas, jayqalyp ósken aghashty bildiredi.  Joba avtorlarynyng oiynsha, osylaysha ózining tarihy tamyrlaryn saqtaghan memleketting taghdyry berik túghyrymen qatar órilip, bolashaq gýldenuge úmtylysy beynelengen» dep jazady jurnal.

Qazaqstanda National Geographic jurnaly biylghy jyldyng nauryz aiynan bastap shygha bastady. Birinshi shygharylym Manghystau ghajayyptaryna arnalghan. Aldaghy uaqytta basylym betterinen tughan jerimizding talay ghajayybyn kóretinimizge  kýmәnimiz joq.  

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1583
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2283
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3619