Júma, 19 Sәuir 2024
Biylik 3891 0 pikir 6 Qazan, 2015 saghat 02:00

JETISUDAN JETKEN JÁRMENKEGE ASTANALYQTAR RIZA

Jetisu jeri – agrarlyq aimaq. Tabystyng toqsan payyzy osy sa­ladan týsedi. Týgin tartsang mayy shyghatyn ónir ekologiyalyq ja­ghynan ta­za әri sa­pa­sy joghary ónim óndiredi. Osyny biletin elor­da­lyqtar Je­tisu jerinen sau­da kerueni kele jatyr dese elendeytin bol­dy. Qa­la­lyqtardy әrsirese, ba­ghasy tó­men tagham týri qyzyqtyrady. Ha­lyqqa berer jaqsylyghy mol sha­rapatty sharua qala manyndaghy azyq-týlik bel­deuin damytu jәne asta­na­lyqtardyng súranysyn qa­na­ghattandyru maq­satynda úiymdastyrylady. Ja­rasymdy jal­ghasyn tap­qan iygi dәs­týr biyl da sәtti ótti. Búl turaly Almaty oblystyq Jetisu gazeti habarlaydy.

Sharagha әdettegidey ónirimizding on alty audany men ýsh qalasynan barghan auyl­sharuashylyq tauar óndirushileri óz әkel­gen­derin eshbir deldalsyz saudalap qayt­ty. Baghany túraqtandyrugha atsalysyp jýr­gen Jetisu әleumettik korporasiyasy da bú­dan qalys qalghan joq. Jәrmenkede n­e­gi­zi­nen et, sýt ónimderi men jemis-jiydek, kó­k­ó­­nis jәne baqshalyq daqyldar sau­da­lan­dy. Óitkeni, búghan Astana júrt­shylyghy ta­ra­pynan súranys mol. Jetisulyq sharua­lardy Astana tórinde ótetin jәr­men­kege oblys әkimining orynbasary Serikjan Bes­kempirov bastap bardy. Jýk kólik­te­rimen jetkizilgen ónimder jergilikti túrghyn­dar men qala qonaqtaryna Astana baza­r­larynan on bes, jiyrma payyzgha tómen ba­gha­da úsynyldy.

Sonau jaqtan at terletip jetken je­ti­sulyq satushylar da bar ynta-yqy­las­y­men sapaly qyzmet kórsetuge tyrysty. Sol kýngi aua rayynyng qolaysyzdyghyna qara­mas­tan, jәrmenkege jinalghan júrtshylyq sau­da kórigin qyzdyryp, qalauynsha óz tan­daghandaryna qol jetkizdi. Osynday mým­kin­dikti qalt jibermegen túrghyndar qysqa qam­danyp, biraz qor jasap aldy. Onda kýn­delikti tútynugha qajet azyq-týlikting nebir týri saudalandy. Sórelerde qatyq-ayran­nan bastap, et-sýt,balyq, bal, alma, almúrt siyaq­ty dәrumenge bay ónim mol boldy. Bar­lyghy jetisulyqtardyng óz ónimderi. «Ba­r­ma­san, kelmeseng jat bolarsyn» demekshi, jyl­da ótetin jәrmenkege ýirenip qalghan as­ta­nalyqtar jeti­su­lyq­tar­gha jyly shyray ta­nytyp, aman­dyq-saulyq súrasty.

Almaty oblysynyng mún­day iygilikti iske әdettegidey joghary dengeyde dayyn­dalyp kelgenine birneshe mәrte kóz jetkizgen olar búghan óz rizashylyqtaryn bildirdi. Jer­gilikti júrt­shylyqtyng oiynan shyghyp, me­reyin tasytqan shara ónim molshylyghymen de erekshelendi. Jetisu ónirinen jetken enbek­ker­ler ózining taban et man­day terimen dayyn­daghan tauarlaryn tútynushy kónilinen shy­gha­tynday etip ótki­zu­ge tyrysty.

Astanalyqtar qoy men jylqy, siyr etin jәne qap-qap piyaz, kartop, kók-qyzyl búrysh­tardy molynan alyp, artynyp-tartynyp ba­ra jatty. Qazy-qarta, jal-jaya da óz alu­shy­laryn tapty. Ár audan ózderinde óndirilip, ósi­riletin óndimderding bir-birine úqsa­may­tyn­dy­ghymen de airyqshalanady. Serikjan Islyam­úlynyng aituynsha, jәrmenkege Rayym­bek, Kerbúlaq, Aqsu audandary etti kóptep әkel­se, Panfilov, Sarqan, Qarasay, Ileden kel­gen­der kókónis pen alma, almúrt, jýzim siyaqty jemis-jiydekting nebir týrin jetkizipti. Dәmi til ýi­retin qauyn-qarbyz, alma, almúrt ta kóz jauyn alyp, júrtty ózine qaratty.

Alakólden jetkizilgen balyq ta san al­uan. Balqashtyng kýrishine súranys tanyt­qan­dar da sol jerden tabyldy. Kópshilikke qy­myz, shúbat, tary-talqan, qúrt siyaqty últtyq ta­ghamdar da úsynyldy. Qarataldyng sary may, sýzbe, kilegey, airan, qúrt-irimshik, shújyq ta sauda sórelerine lyqa tolyp, óz alu­shy­laryn tapty. Ásirese, dәmi til ýiirer jemis-jiydek pen kókónis, bau-baqsha daqyldaryna súranys kóp boldy. Satushylar asta­na­lyq­targha dәmdi toqashtaryn da úsyndy. Baldyng da әrtýri boldy. Búl ózining týr-týsi men dә­mining bir-birine úqsamaytyndyghymen de erek­shelendi.

Oblystyng ónim óndirushileri asta­na­lyq­targha tauarlarymen qosa, әn-kýy de ala kel­di. Astana alanyn әn-dumangha bólegen Jetisu je­rining әnshi-biyshileri ortalyq alandaghy sah­na tórinde bar ónerin ortagha salyp, júrt­shy­lyqty tan-tamasha etti. Olar әsem әn men kýmbirlegen kýiden, myng búralghan biyden sha­shu shashyp, bazarly kýnning shy­rayyn kel­tir­di. Kýmiskómey әnshilerding as­qaqtata salghan әni Astana aspanynda qa­lyqtap jatty. Ha­lyq­tyng kónil-kýii kó­te­rilgen sayyn sauda kó­ri­gi qyzyp, tauar ótim­diligi artty. Olar kon­sertten ruhany lәz­zat ala jýrip, kónil ser­piltti.

Júrt búghan erekshe qúrmet pen ystyq yqy­las, erekshe iltipat tanytumen boldy. Jan jaqtan kelgen shahar qonaqtary da, Jetisu ónirinen at terletip jetkender de Sa­ryarqanyng qaq ortasynan oiyp túryp oryn tepken óskeleng qalanyng býgingi keskin-kel­beti, tynys-tirshiligi, onyng aishyqty ajary men súlulyghy jayly ózara oy bó­lisip, әngime órbite jýrdi. Osylaysha, sa­tu­shy­nyng da alushynyng da kónilinen shyqqan jәr­menke týs aughansha jalghas, jo­ghary dengeyde úiymdastyrylghanymen de kóp­shilik esinde qaldy.

Astana qalasy

Abai.kz

 

0 pikir