Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Myng bir mysal 7137 0 pikir 29 Mausym, 2015 saghat 03:07

Birlik TOQAY. TOGhYZ ALMA

Búl erterekte bolghan hikaya. Ashtyqtan ishegi shúryldap, kózi qarauytyp, attap basugha dәrmeni qalmay, ayaghyn ilbip әreng basyp kele jatqan Kәrimning kózine jol jiyeginde jatqan bir týiir alma ottay basyldy. Quanyp ketken ol almany qolyna aldy da, qúshyrlana birneshe mәrte iyiskep-iyiskep qoydy. Qarny qansha ashsa da balalaryn oilap, tisteuge qimay qoynyna sýngitti. Býkil jan-úyasyndaghylar jýrek jalgharlyq nәr tappay ishekteri jabysyp, ólim men ómir arasynda jatyr. Ol endi solargha tezirek jetuge asyqty. Qargha adym attaugha qinalyp kele jatqan onyng dәl qazirgi qadamy jaman emes. Túla boyy bir týiir almanyng iyisinen quat alghanday, ýiine qaray ózinshe shiraq basyp keledi.

Shaghyn qalashyqtyng shetindegi kishkentay bir dualdyng búryshynan ainala bergende: «Aghay, jәrdem etinizshi, aghay!», — degen әlsiz ýnge eleng etip, túqyrghan basyn tik kótere qaldy. Álgi ýn shyqqan jaqqa qaray moynyn búryp qarap edi, kózderi bozaryp, jaghy qushighan, shashtary úmar-júmar, tozyghy jetken shúryq tesik kebisining túmsyghynan bashpayy shyghyp, kýnge kýigen kóilegi  jalbyrap, jýzi әbden jýdeu tartqan bir әieldi kózi shaldy. Ashtyqtan búralyp, qúlaugha shaq túrghany kózinen kórinip túrdy. Kәrimning jýregi eljirep, ayanysh sezimi jan-dýniyesin jaylap bara jatty. Búl әielding jaghdayy mening otbasymdaghylardan da qiyn eken, jýrek jalghap almasa aqyretke attanyp keter dep oilaghan Kәrim kóp oilanyp túrmastan qoynyndaghy almany alyp, әlgi әielding qolyna ústata saldy.

Áyel bolsa, «rahhmeeetttt...» dep alghysynyng sonyn aitugha da ýlgirmey, almany obyrlana auzyna tyghyp jatyr...

Ýiine kelip: «IYә, Rabbym, bala-shaghama aman qauyshtyrghanyna shýkir!», — dep, eki rakaghat nәpil namazyn oqyp boldy da, kishkentay úly men qyzyn eki tizesine otyrghyzyp, bastarynan emirene iyiskep erkeletti. Dәl osy kezde bireu kelip esik qaqty. Kәrim ornynan túryp, tәltirendey basyp bardy da, esikti ashyp edi, beytanys bireu aghash astaugha salynghan almany qolyna ústatyp: «Myna almalar Abdolla imamnyng amanaty. Sizge berip jiberdi», – dedi. Kәrim almalardy qolyna alyp jatyp qarasa, toghyz týiir eken. Sәl bógelip baryp: «Myna astauda on alma boluy kerek edi. Al, myna jerde toghyz alma ghana túr, bireui qayda?», — dep súrady jetkizushi jigitten. Sasyp qalghan jigit Kәrimning betine qarap: «Ony qaydan bildiniz?», – dedi tanyrqap.

        Kәrim sәl ýnsiz túryp, qabaghyn bir qaqty da: «Allah aitty» dedi әlgi jigitting jýzine jymiya kózin jýgirtip. Onan beter tandanghan jigit: «Sonda qalay, Allah Taghala sizge til qatty ma?», – dep Kәrimge jalt qarady.

        «IYә» dedi Kәrim tereng tolghana tynystap. «Solay, bauyrym, Allah Taghala barlyghymyzgha uәdesin bergen. Allah әdil jәne bizge bergen sertin tolyq oryndaushy» dedi de, qasiyetti Qúrandaghy myna ayatty oqyp berdi: «Kim jaqsy amalmen kelse, oghan sondaydyng ony /eselenip/ beriledi...». («Ál-Ániam» sýresi, 160-ayat).

        Búl ayatty estigen jigit: «IYә, Rabbym meni keshire kór! Men ashtyqtyng sebebinen jolda amanat almalardyng bireuin jep qoyyp edim. Sening uәdene, Sening sózine sengen imandy qúlyng sony bildi. Búl maghan da bergen ghibratyng ekenine kýmәnim joq. IYә, Rabbym, meni amanatqa jasaghan qiyanatym ýshin keshe kór!», – dep Jaratqangha jalbarynyp, jylap jiberdi. Kózderinen domalaghan móldir tamshylar tabaldyryqqa tyrs-tyrys tamyp jatty.

       Kәrim ýiine kirdi de, kózinen jasy parlap otyryp Allah Taghalagha madaq, Payghambargha salauattar aityp, egile jylady.

        «O, Jaratqan, Sen úlysyn! Men Sening Qúranda bergen uәdene sengendikten, bala-shaghamnyng aqyrghy tiske basaryn Sening razylyghyng ýshin sarp ettim. Sening bergen uәdene berik ekenine búryn qalay sensem, qalghan ómirimde de solay senudi maghan nәsip et! Adastyra kórme! Sening adamzatqa jibergen aqyrghy elshing de, Sening ait degenindi ghana aitatyn shynayy elshi», – dep egilip otyryp, Payghambarymyzdyng (s.gh.s.) Búhary men Muslim arqyly jetken myna bir hadiysin de oqyp shyqty.  “Bir adam: “Ya, Rasulullah (s.gh.s.), Islamdaghy eng jaqsy amal qanday?”, – dep súraghanda Rasulullah (s.gh.s.): “Múqtajdy tamaqtandyruyng jәne tanysang da, tanymasang da kezdeskenmen sәlemdesuin”, – dep jauap berdi”.

       Kәrim jerge qadala qarap qalypty. Múnday uaqighalar ózining basynan talay ret ótse de, Qúran ayatymen sәikes kelgeni ýshin býgingi jaghday mýlde ózgeshe әser etse kerek. Mýlde ózgeshe bir kýy keship otyr. Kózinen parlaghan jastyng tyiylar týri joq.

        O, Rabbym, Rabbym!!!...

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2253
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3512