Júma, 29 Nauryz 2024
Qazaqtyng tili 13768 0 pikir 30 Shilde, 2015 saghat 15:07

«SOTTA QAZAQTYNG TILI JENILIP QALAYYN DEP TÚR GhOY...»

Búghan deyin jazghanymyzday, aidyng basynda Aqtolqyn Jәnibekova esimdi jas anany qostanaylyq jolpol jol erejesin búzghanyna baylanysty toqtatyp, ereje búzuy turaly hattamany Aqtolqynnyng erkinsiz orys tilinde toltyrghan. Azamattyq qúqyghy boyynsha hattamany Qazaq tilinde toltyrghysy kelgen Jәnibekovany Dosmailov esimdi jolpol «Qazaqshany óz ELINDE, auylynda jazasyn» dep qorlaghan. Búl óz kezeginde qogham narazylyghyn tudyryp edi.  Osy mәsele alghashqynda  "Qostanay tany" gazetinen bastau alyp, Abai.kz, «Qazaq ýni» portaldarynda jalghasyn tapqan bolatyn.

Atalghan iske baylanysty 20 shildede әkimshilik sot ótui tiyis edi. Alayda sot býginge shegerilgen bolatyn. Sot qarsanynda atalghan mәselege birqatar qoghamdyq túlghalar da ýlken alandaushylyq bildirdi. Tilshining qonyrauyna jauap bergen Aqtolyqynnyng aituynsha, Ruza Beysenbaytegi ylghy da qonyrau shalyp, oghan qoldau bildirip otyrghan.  Beysenbaytegi әleumettik jelide de qazaq tilin syilamaytyn poliyseyge qogham nazaryn audarugha shaqyrdy. Aqyn, Quanysh Múqatay býgin, ózining әleumettik jelidegi paraghynda: «Jana ghana mening úyaly telefonyma Qostanay qalasynan Aqtolqyn Jәnibekova qonyrau soqty. "Quanysh agha! Sottyng aldynda túrmyz. Serjant Dәulet Dosmailov ózining isin dúrys dep tauyp, bar jalany mening ózime jabayyn dep túrghan synayly. "Moynyma eshteneni de almaymyn" dep bet baqtyrar emes. "Sotta men jenilsem qayter deysiz, sotta qazaqtyng tili jenilip qalayyn dep túr ghoy, aghatay-ay!!!" - dep Aqtolqyn qaryndasym jylap jiberdi...», - dep sot óter uaqyttan birneshe saghat búryn jazdy. Ol, sәlden song sottyng jolpol qyzmetkerleri kelmegendikten saghat 15.00 miyn. shegerilgeni turaly da habarlady.  

"Qostanay tany" gazeti jana ghana jariyalaghan materialynda Aqtolqyn redaksiyagha shaghym aityp kelgende oblystyq IID bastyghy T.Matkenovke redaksiya atynan hat joldanghan hatqa jauap alghanyn jazdy. Onda, «D.Dosmailovtyng búl әreketi qanshalyqty zandy? Hattamalar tek orys tilinde toltyryluy mindetti me?» degen gazetting resmy súrauy jiberilgen. Resmy jauapta D.Dosmailov әkimshilik qúqyq búzushylyq jónindegi isti jýrgizu tilin naqty belgilemey, zandylyq talaptaryn búzghany ýshin tәrtiptik shara qoldanylghany jazylypty. 

Al, Saghat 15:00-ge belgilengen sot turaly Aqyn, Quanysh Múqatay paraqshasynda tómendegidey jazba jariyalady: "Qostanaydaghy mamandyrylghan sotta jәbirlenushi Aqtolqyn Jәnibekova men jәbirleushi MAY qyzmetkeri Dәulet Dosmailovtyng isi qaraldy. Sot Aytkujinov Azamat Muratovich jәbirlenushining aryzy qanaghattandyrylmaydy degen ýkim shyghardy!

Sotqa әzer degende kelgen serjant D.Dosmailov sotta orys tilinde jauap berdi.   Jәbirlenushi A. Jәnibekovanyng talabynan keyin ózi de qazaqsha eki sózding basyn әzer qosyp otyrghan sot Aytkujinov Azamat Muratovichtyng   amalsyzdan jasaghan  «qazaqsha sóilesiniz» degen eskertpesinen keyin, bir-eki auyz ghana qazaqsha birdene dep múrnynyng astynan mynghyrlap, sottan shyghyp ketti. Aqtolqyn sotta irkilmesten ózining qyzyl baghdarshamgha ótip ketkenin moyyndaghanyn aita kele: «Maghan jәbirleushi jaqtyng eshtemesi kerek emes, tek qana Dәulet Dosmailov ózining qazaq tilin qorlap, maghan dórekilik kórsetkeni ýshin keshirim súrasyn» degen eken, sot onyng sózine eshqanday mәn bermepti… Al D.Dosmailov kinәsin moyyndamaq týgili, qasyndaghy polisiya qyzmetkerimen Aqtolqyndy mazaqtap, yrjalandap túrypty forma kiyip kelgenine qaramay.
Sonymen, Qostanayda qazaq tilin qorlau endi sot sheshimimen jalghasty!…"

Aqtolqynnyng "Sotta qazaq tili jenilip qalayyn dep túr ghoy, aghatay!" dep shyryldaghany aiday keldi. Qazaq tilining ghana emes osy tilde sóileytin barsha adamnyng namysy qosa qúlady...

 

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1578
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2279
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3596