Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Biylik 8733 0 pikir 15 Qazan, 2014 saghat 13:16

«JOGhARGhY SOTTYNG ABYROYY – QAZAQSTANNYNG ABYROYY»

Osydan bir jyl búryn Elbasy elimizdegi sot júmystaryn odan әri shiratyp, damytu mindetin algha qoydy. Býginde respublikadaghy sot jýiesi aiqyn baghyt, jana qarqynmen jýrgizilude. Jogharghy Sot Tóraghasy Q.Á. Mәmiyding tikeley basshylyghymen Respublika sottarynyng jәne sudiyalar korpusynyng júmysy tyng serpin alyp, sot ashyqtyghy men qoljetimdiligi arta týsti.

Bir jyl ishinde atqarylghan keleli ister, auqymdy sharalar, oryndalghan mejeli mindetter Preziydent N.Á.Nazarbaevtyng respublika sudiyalarynyng VI sezinde bergen tapsyrmalaryn tynghylyqty oryndaudan bastau aldy.

Elimizding jyl ótken sayyn janasha baghyt-qarqynmen algha basuy halqymyzdyng bereke-birligin, baq-dәuletin odan sayyn nyghaytuda. Elbasy aiqyndap bergen syndarly sayasattyng ómirsheng ekenine barsha halyq kóz jetkizip otyr. Býginde memleket jýktegen mindetterdi jýitkigen uaqyt talabyna say jýzege asyru – barlyq qúzyr­ly organdar men mekeme-úiymdarda qyzu qar­qyn­men jýrgizilude. Songhy bir jyl ishinde elimizding sot jýiesinde de birshama iygi ister qolgha alyndy.

Kópshilikting esinde bolar, ótken jyldyng qarasha aiynda respublika sudiyalary VI sezining ashylu saltanatynda sóilegen sózinde Elbasy Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev «Qazaqstan-2050» Strategiyasyn negizge ala otyryp: «… Osy baghdarlamanyng eng negizgi týiini – sol kezge deyin dýniyening órkendep ósken, eng bayyghan 30 memleketining qataryna kiremiz dep otyrmyz. Biz meje qylghan biyik belester barlyq saladaghy iygilikterdi kózdeydi. Sondyqtan, sot jýiesi sol elderding sot jýiesimen birdey boluy kerek», – dep elimizdegi sottardyng búdan әri atqaratyn mindetterine keninen toqtalghan edi.

Preziydent: «Qazaqstannyng sot jýiesi aldynghy qatarda boluy qajet. Búl turaly men Strategiyada naqty kórsettim. Barlyq qúqyq qorghau organdary ishinen eng joghary túrghany Jogharghy Sot bolyp tabylady. Jogharghy Sottyng abyroyy – Qazaqstannyng abyroyy, jalpy biylikting abyroyy», – dep elimizdegi sottardyng bedeline airyqsha bagha berdi.

Osy rette sot jýiesin jetildirudi odan әri tynghylyqty jalghastyruda bir jyl ishinde atqa­rylghan is-sharalardyng ózektilerine toqtalyp, sottar men sudiyalardyng mereyin ósirgen iygi isterdi saralap bergenimiz artyq bolmas. Elimiz egemendi el atanyp, tәuelsizdigimizdi bayandy etken shiyrek ghasyrgha juyq uaqyttan beri ózining qúqyqtyq jýiesi, sonyng ishinde eng ózektisi – sot tóreligin zaman talabyna say janghyrtu jyldar boyy ýzdiksiz jýrgizilip keledi. Yaghni, ony ýnemi damytu – osy bir jyl ishinde ilgeri basty.

Oghan naqty dәlel keltirer bolsaq, Dýniyejýzilik ekonomikalyq forumnyng bәsekege qabilettilik jónindegi jahandyq indeksine jýgingenimiz jón. Búl kórsetkish boyynsha elimizding últtyq sot jýiesi reytingi 2014 jyly ekinshi pozisiyagha kóterildi. Yaghni, Elbasy tapsyrmalarynyng oryndaluy tynghylyqty jýzege asyp keledi.

Sot biyligining tәuelsizdigi men onyng tiyim­di­ligin arttyruda qazirgi tandaghy auqymdy jú­mys­tardyng biri de, biregeyi de sot әdildigin jýze­ge asyru bolmaq. Búl – tәuelsiz elimizding Konstitusiyasynda bekitilgen, sudiyalardyng ar-újdany, adamgershiligimen aiqyndalatyn eng bir qasiyetti mindet. Áriyne, sot prosesinde naqty dәlelderding arqasynda zandylyqqa say talapker jeniske jetken jaghdayda, aiypker jaq ózderining kónilinen shyqpaghan sot sheshimine riza bolmay, shaghym berui oryndy. Solay desek te, zannyng aty – zan. Talap-aryz bergen jeke nemese zandy túlghanyng isi konstitusiyalyq qúqyqqa say әdil sheshilse, zannyng ýstemdik qúrghany. Alayda, búrynghy úly biylerden qalghan: «Pyshaq qynyna toqtaydy, dau shynyna toqtaydy», degen ataly sózge qúlaq aspaytyndar, is sot satylarynda qaralyp bitpesten, shyqqan sheshimdi «әlekke» týsiretini bar. Óz kezeginde útylghan jaq búqaralyq aqparat qúraldary arqyly ózderin «jәbir kórushiler» retinde kórsetushilik әli kýnge deyin ýzilmeude. Elimiz qúqyqtyq damudyng jolynda bolghandyqtan, biz múnday kemshilikter birtindep týzeler degen senimdemiz.

Jalpy, zandyq kýshine enbegen sot aktilerin búqaralyq aqparat qúraldarynda jariyalap, kópshilik talqysyna shygharu – syrttay sot isine aralasudaghy óreskeldik. Árberiden keyin, búl – sudiyanyng tәuelsizdigine núqsan keltiru ekenin keybir azamattar týsinbeydi. Biz osy bir kelensiz jayttyng qoghamda oryn almauyna júrtshylyq bolyp atsalysuymyz kerek. Onyng ishinde, qanday búqaralyq aqparat qúraldary bolsyn, múnday óreskeldikke boy aldyrmaulary qajet dep oilaymyn.

Osyghan baylanysty aitarym, taraptar ister­ding sot satylarynda qaralu qúzyrynyng arajigin zang talabyna say ajyrata bilgenderi jón. Ár­bir tarap zanda belgilengen tәrtippen, kelesi saty­daghy sotqa ótinish berip, azamattyq qúqyghyn zandy qorghau ýshin izdense, sot әdildigining shynayy saqtaluyna ózining de ýlesin qosqan bolar edi.

Barlyq әlem halyqtary zanmen jýrip, túrady. Ony qúrmetteydi, mýltiksiz baghynady. Osy rette belgili qogham qayratkeri Teodor Ruzvelittin: «Zannan joghary nemese tómen túratyn adam joq. Zangha baghynu talap etiledi, ol meyirimdilik retinde súralmaydy», – degenin sotqa jýgingen әr adam qaperinde ústaghany jón-aq.

Konstitusiyamyzda belgilengendey, elimizding ústanghan joly – qúqyqtyq memleket qúru, ony odan әri órkendetu. Birinshi kezekte azamattardyng qúqyqtary men bostandyqtaryn minsiz qorghau desek, onyng eng basty kórsetkishterining biri – sot qyzmetining ashyqtyghy jәne jariyalylyghy bolmaq. Búl qaghidattar sottar ýshin baghdar beretin temirqazyq ispetti. Kýndelikti atqarylyp jatqan sot sheshimderining әdildigi halyqqa qaz-qalpynda shynayy jetui, kópshilikting dúrys әri naqty týsinik aluy búqaralyq aqparat qúraldaryna tikeley qatysty. Sondyqtan da, sottar olarmen tyghyz qarym-qatynasta týsinisip, belsene júmys isteuge mýddeli der edim.

Osy retpen alghanda, júmys tәsilining erek­she­likterine qaramastan, jurnalister men sottardyng kózdegen maqsat-múrattary ortaq. Óitkeni, qoghamdaghy jaqsy isterge, jat qylyqtargha shyn kýiinip-sýiinetinder de, jany ashityndar da – halyqtyng osy ókilderi. Sol sebepti, olar bir-birining pikirimen sanasyp, oi-tújyrymdaryn bir arnagha toghystyryp, júrtshylyqqa obektivti týrde aqparat bergeni abzal. Sondyqtan da, merzimdi baspasózde sot taqyrybynda jariyalanghan shaghyn aqparattan bastap, analitikalyq maqalalar men súhbattardyng mazmúny, sapasy joghary jәne alynghan derekkózderi shynayy boluy qajet. Býgingi uaqyttyng da, qoghamnyng da qatang talaby osynday. Sóz joq, qazirgi tanda aqparat qogham ainasyna ainalghan tústa, búl – óte manyzdy qúndylyq. «Eger shyndyqty bilging kelse, eki jaqty da birdey tynda», degen tәmsil sózding mәnin әrkim óz aqyl-parasaty arqyly týisine bilse, qúba-qúp bolar edi. Múnday jaghdayda búqaralyq aqparat qúraldary arqyly alynatyn sot tóreligi turaly aqiqat-pikirler, shyn mәninde, halyqqa jetkizilip, adamdardyng sottargha degen qúrmetin kemeldendiruge qyzmet eteri sózsiz.

Memleket basshysy baspasózding sot jýie­sin­degi róli jayly sudiyalardyng VI se­zinde aitqan myna týiindi sózi kókeyge qonym­dy: «Búqaralyq aqparat qúraldarynyng kýsh-ji­geri arqyly qoghamda sot biyligine jaghymdy jәne iltipatty kózqaras qalyptastyru kerek». Osy qaghidany negizge alyp, bizder búqaralyq aqparat qúraldarymen ózara baylanys jóninde strategiyalyq tújyrymdama әzirleudi qolgha aludamyz. Búl baghdarlamalyq qújattyng ózegi – tórtinshi biylik ókilderimen sottardyng birlesken júmysyn tyng dengeydegi sapa biyigine kóteru. Osylaysha, kópshilik qauymnyng qúqyqtyq sauatyn odan әri arttyrugha yqpal etu tetigine ainaldyru.

Býgingi óskeleng zamandaghy eng jyldam da alymdy aqparat qúraly internet-resurstary ekenin júrtshylyq jaqsy biledi. Búl sala boyynsha Jogharghy Sot ózining internet-resurstaryn zaman talabyna say janasha ózgertip, paydalanushylargha qolayly jaghday jasauda. Bizding veb-saytymyzda «Tyndalatyn ister tizimi» atty jana bólim ashylghan. Ol arqyly respublika sottarynda qaralatyn isterding kestelerimen jedel tanysugha jan-jaqty mýmkindikter tughyzylghan.

«Sot isteri jónindegi anyqtamalyq» jәne «Sot aktilerining banki» bólimderi týrli ólshemder boyynsha sot qújattarymen tanysugha baghyttalghan. «Jogharghy Sot Tóraghasynyng jeke paraqshasy» arqyly azamattar ózderin mazalaghan kókeykesti súraqtargha naqty jauap alady. Al oblystyq jәne oghan tenestiriletin sottar tóraghalarynyng blogynda azamattar ótinishteri men aryz-shaghymdaryn osy sot basshylaryna jazyp qaldyra alady.

«Sot qújattarymen tanysu» bóliminde qara­latyn is qújattarymen jedel tanysugha qolje­timdilik qarastyrylghan. Búl servisti paydalanushy­lar login men poroliding kómegine sýienip, SMS-habarlama týrinde úyaly telefonyna nemese elektrondyq poshtasyna jiberilgen is jýrgizu qújat­tarymen tolyq tanysa alady. Naqty aitqanda, sotqa bergen aryzynyng tirkelgendigi turaly talon alady. Osylaysha, sot jýiesine engizil­gen búl jana tәsil azamattardyng uaqytyn, jol shy­ghy­nyn ýnemdeuge mol mýmkindik beretini anyqtaldy.

Jyl basynan bergi uaqytta 1 million 500 mynnan astam SMS-habarlama joldandy. Al berilgen talondardyng jalpy sany 90 payyzdy qúrady.

Elektrondy sot isin jýrgizude zamanauy jetistikterdi tiyimdi paydalana bilu – barlyq sottar ýshin jәne sot tóreligin halyq aldynda shynayy, ashyq ta qoljetimdi etip kórsetuding birden-bir ontayly tәsili. Biz zamannyng ózi úsynyp otyrghan múnday ozyq tehnologiyalyq jetistikterdi sot jýiesinde әrdayym sәttilikpen paydalanudy damyta beruimiz kerek. Búl ýrdis azamattardyng jәne qoghamnyng sottargha degen senimin odan sayyn arttyra beredi dep oilaymyn.

Búdan bólek, kýn sayyn sot salasyna qatysty aqparattar, fotosuretter men beynejazbalar veb-saytqa jedel týrde ornalastyrylyp, internettegi әleumettik jeliler arqyly taraydy.

Osynday jýieli júmystyng nәtiyjesinde memlekettik organdardyng internet-resurstarynyng reytinginde Qazaqstan Respublikasy Jogharghy Sotynyng veb-sayty birinshi oryndy iyelendi. Atalghan reyting «Qazkontent» aksionerlik qoghamynyng 27 memlekettik organnyng resmy internet-resurstarynyng júmysyna jasalghan taldauy negizinde shygharylghan. Múnyng ózi, sottardyng halyq aldyndaghy ashyqtyghy men jariyalylyq qaghidattaryn berik ústanyp otyrghandyghynyng birden-bir dәleli.

Elbasy Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev elimizding sot jýiesin әlemdik standarttargha sәikestendirude kóptegen kósheli mindetterdi algha qoyghany belgili. Onyng jyl ótken sayyn sot tóreliginde ornyghuyn ózining baqylauynda ústauda. «Qazaqstan-2050» Strategiyasynda jariyalanghan jana sayasy baghyttyng barlyq vektory ýshin basymdyqtar men mindetter aiqyndalghany mәlim. Sottar ýshin múnyng eng manyzdysy – minsiz jәne tiyimdi últtyq sot tóreligi ekeni dausyz. Tәuelsiz jәne әdiletti sot – qúqyqtyq memleketting negizi desek, әlemdik ýlgi kórsetkendey, eng damyghan memleketterding altyn arqauy – qolayly investisiyalyq ahual tughyzu jәne azamattardyng әl-auqatyn joghary dengeyge jetkizu. Búl bizding qoghamnyng da tabys­ty damuynyng basty kepiline ainaldy. Osynday berik túghyrdyng arqasynda elimizdi әlemning eng damyghan 30 elining qataryna qosu ýshin, Elbasy aitqanday, sot jýiesining barlyq mindetteri men atqarar júmystaryn soghan sәikestendirip, jýieli týrde jýrgizu – bizding bas­ty maqsatymyz.

Búl maqsat-mindetter Memleket basshysynyng әrkezdegi jeke qabyldauynda egjey-tegjeyli talqylanyp, naqty baghyt-baghdarlar berilip otyrady. Sonyng ishinde, el ekonomikasyn damytudyng negizgi tetigi retinde shaghyn jәne orta biznes subektileri men investorlardyng qúqyqtaryn qor­ghaudyn, olardyng qyzmeti ýshin ontayly jagh­daylar jasaudyng manyzdylyghyna airyqsha kónil bólingen.

Elbasy el ekonomikasyna jәne sot әdildigine qatysty oi-tújyrymdaryn da anyq bildire otyryp: «Adamdardyng sot tóreligine degen senimi sot organdarynyng júmysyna baylanys­ty. Atap aitqanda, barlyq daular otandyq sot jýiesinde әdil sheshilui ýshin mamandandyrylghan ekonomikalyq sottardyng júmysyn jaqsartu qajet», – dep sottar korpusyna naqty tapsyrmalar berdi.

Qazirding ózinde Memleket basshysynyng osy tapsyrmalaryn oryndau maqsatynda birqatar is-sharalar atqaryluda. Mysaly, Qazaqstannyng Últtyq kәsipkerler palatasymen birlesip ótkizilgen selektorlyq keneste orta, shaghyn biznesterge qatysty salada sot әdildigin jýzege asyru mәseleleri keninen talqylandy. Endigi jerde Elbasy tapsyrmalaryn iske asyrugha Últtyq kәsipkerler palatasynyng ókilderin de júmyldyrudy jón kórdik. Óitkeni, biznes ókilderimen jәne sheteldik kompaniyanyng ókili sanalatyn taraptarmen azamattyq isterdi qarau tәjiriybesining ózekti mәseleleri boyynsha syndarly әngimening jiyirek órbui – zandylyq. Osyghan baylanysty Elbasy atap ótkendey, sottardyng negizgi mindeti – ónirlerde atalghan sanattaghy azamattyq isterdi sapaly әri uaqtyly qarau, ekonomikalyq sottar júmysynyng tiyimdiligin arttyru bolyp tabylady.

Osy jyldyng birinshi jartysynda elimizdegi sottardyng júmysy talapqa say jýrgizilip, ózining ong nәtiyjesin kórsetti. Sotqa týsken isterdi óz merziminde qarau tәrtibi saqtalyp, qylmystyq jәne әkimshilik ister boyynsha sottar tarapynan olardy qarau merzimderi búzylghan joq. Sonymen birge, sottargha kelip týsken azamattyq isterding sot óndirisinde alty aidan astam uaqyt boluy edәuir azaydy.

Azamattardyng óz qúqyqtaryn qorghau ýshin sottargha ótinish berui barynsha artyp, statiys­tiy­kalyq derekter kórsetkendey, sotqa kelip týsken ister sany edәuir ósti.

Búl halyq tarapynan sottargha degen senimning úlghayghanyn bildiredi. Óitkeni, bizder sot ashyq­tyghy men jariyalylyghy jәne qoljetimdiligi turaly kóptegen is-sharalardy qolgha alyp, aiqyn jýrgizip kelemiz. Osy túrghyda sottardyng qyzmet dengeyin kóteru syndy júmystar da tiyanaqty atqaryluda.

Sottardy әleumettik túrghydan jәne jana ýlgidegi materialdyq-tehnikalyq jabdyqtarmen, zamanauy sәuletti ghimarattarmen qamtamasyz etu әrqashan nazarda bolmaq. Jergilikti sottar ýshin jana ghimarattar saludy jәne onyng ozyq ýlgide jabdyqtaluyn Elbasy da eskerip otyrady. Preziydent sudiyalardyng songhy ótken sezinde de, sottardyng alansyz is qarauyna jaghday tughyzu memleketting әrqashan qamqorlyghynda ekenin basa aitqan edi.

Songhy jyldary sot jýiesining materialdyq bazasy edәuir nyghaytylyp, barlyq sottar teh­nikalyq jabdyqtalyp, sot әdildigin atqarudyng zamanauy standarttaryna say ghimarattarda ornalastyru júmystary jalghasyn tabuda. Mine, sonyng aiqyn dәleli retinde respublika sottary zaman talabyna say salynghan ghimarattarmen tolygha týsti. Biyldyng ózinde audandyq sottarmen qatar, birneshe oblystyq jәne qalalyq sottardyng ghimarattary janaryp, jabdyqtaldy. Mysaly, Almaty oblystyq, Shyghys Qazaqstan oblystyq jәne Astana qalalyq sottarynyng qazirgi zamangha layyqty әdildik otaulary ashyldy. Búl halqymyzdyn: «By bolsyn, by týsetin ýy bolsyn», dep ejelden sottar ýshin qolayly jaghday tughyzudyng shynayy qamqorlyghy ekenin kórsetse kerek.

Sot ghimarattarynyng jana ýlgide boy kóterui sudiyalar qauymdastyghynyng ghana emes, búl – zandy syilaytyn, zangha jýginetin júrtshylyqqa ortaq quanysh der edim. Óitkeni, sot ghimarattary halyqqa qolayly qyzmet kórsetip, kónilderinen shyghyp jatsa, olardyng da sotqa degen senimdiligin, jyly kózqarasyn qalyptastyrady. Búghan qosa, aqparattyq-kommunikasiyalyq tehnologiyanyng songhy ýlgilerimen jabdyqtalghan sot otyrysynyng zaldary sudiyalar júmysyn útymdy atqaruyna tyng serpilis beredi. Búl óz kezeginde sotqa jýgingen azamattardyng qúqyqtary men zandy mýddelerin shynayy qorghaudyng sapasyn odan әri arttyra týseri anyq.

Elimizdegi sottar men sudiyalardyng kýn sayyn atqaryp jatqan qyzmetteri sot tóreligin jetildiru baghytyndaghy asa manyzdy qadam sanalady. Olardyng әdil sot isin jýrgizudegi júmysyn baghalau әri sapasyn arttyru nazardan tys qalghan emes. Ol ýshin kópten beri sottardyng júmysyn qadaghalap, túraqty monitoring jýrgizu dәstýrge ainalghan. Osy rette biz biylghy jyldyng basynan beri sottar qyzmetin baghalau ólshemderin (kriyteriy) engizdik. Baghalaudyng múnday týri sottardyng qyzmetin odan әri jaqsartu men jetildiruding tiyimdi qúraly bolmaq. Sottardyng qyzmet sapasyna monitoring jýrgizudegi búl qazaqstandyq әdisteme halyqaralyq sarapshylar tarapynan qyzyghushylyq tudyryp, ong bagha berilgeni, elimizding sot jýiesining bedelin ósirdi.

Sudiyalyq júmys sapasyn baghalau mәselesi osy jylghy qyrkýiek aiynda Astanada ótken Shanhay yntymaqtastyq úiymyna mýshe memleketter Jogharghy Sottary tóraghalarynyng kenesinde talqylandy. Qazaqstan, Resey, Qyrghyz, Tәjikstan jәne Ózbekstan joghary sottar organdarynyng basshylary sottar qyzmetin jetildiru jәne baghalau jayly egjey-tegjeyli pikir almasty. Otyrys ayasynda sottardy tengermeli basqaru jýiesin qúru, sudiyalardy irikteu men taghayyndau, sot tóreligining ashyqtyghy turaly mәseleler qaraldy. Olargha sottar men sudiyalar qyzmetin baghalaudyng qazaqstandyq әdistemesi keninen tanystyrylyp, halyqaralyq dengeyde bedelining arta týskendigimen erekshelendi.

Elimizdegi sot jýiesinde qyzmet atqaryp jýrgen sudiyalardyng is qaraudaghy jýktemelerin әli de bolsa jenildetu sharalary qarastyryluda. Memleket tarapynan jergilikti sudiyalar sanyn kóbeytu mәselesining ontayly sheshiluine El­basy ýlken qoldau kórsetti. Atap aitqanda, osy jyldyng basynda Preziydent Jarlyghymen audan­dyq sottardyng sany 450 birlikke deyin kóbeytildi.

Sonymen qatar, sudiyalardyng qoghamdaghy mәrtebesin odan әri aiqyndauda, kәsiby mediy­siy­nalyq qyzmet kórsetude, olardyng әl-auqatyn jyl ótken sayyn jaqsartu ýshin kóptegen is-shara atqarylyp keledi. Ásirese, jergilikti sot­tardy songhy zamanauy ozyq ýlgidegi qúral-jab­dyqtar jәne kompiuterlermen jaraqtandyru tyn­ghylyqty jýrgizilude. Sonday-aq, lauazymyna jana­dan kirisken sudiyalardy jayly ýi-jaymen uaqty­ly qamtamasyz etuge ýnemi nazar audarylady.

El ishindegi: «Túrmysy jaqsynyng – júmysy da jaqsy», degen kózqaras sudiyalardyng da taghayyndalghan lauazymyn bir orynda túraqty әri nәtiyjeli atqaruyna kepil bolary sózsiz. Mún­day qamqorlyqtyng barlyghy sot qyzmetin halyq­qa ashyq jәne qoljetimdi etuge jәne shynayy sot әdildigining saltanat qúruyna ong әserin tiygi­zedi. Sot jýiesin búdan әri jetildire berudegi biz­ding basty paryzymyz – әrbir iske qatysty sot әdil­digining oryndalu sapasyn údayy arttyryp otyru. Sondyqtan, әrbir sudiya, sot qyzmetkerleri aldymyzda mejeli mindetter men aiqyn maqsattar túrghanyn әrqashan este saqtaghany abzal.

Býgingi tanda respublika sottary zaman talabyna say osy jyly qabyldanghan Qazaqstan Respublikasynyng Qylmystyq, Qylmystyq-prosestik, Ákimshilik qúqyq búzushylyq, Qyl­mystyq atqaru kodeksteri jariyalanghan uaqyttan beri kópshilik tarapynan keninen qoldau tabuda. Al sot qyzmetkerleri, sudiyalar korpusy keler jyldyng basynan qoldanysqa enetin zan­na­malarmen múqiyat tanysyp, júmys babynda pay­dalanugha mashyqtanu ýstinde.

Búghan qosa, Parlamentte «Qazaqstan Respub­likasynyng keybir zannamalyq aktilerine sot tóreligin iske asyrudy odan әri jenildetu, tóreshilik rәsimderdi azaytu mәseleleri boyynsha ózgerister men tolyqtyrular turaly» zang jobasy da qaraluda. Osy zannyng ayasynda basqa da toghyz zannamalyq aktige ózgerister men tolyqtyrular engiziledi. Sonyng ishinde, Azamattyq is jýrgizu kodeksinde isterdi onaylatylghan tәrtippen qarau erekshelikteri kózdelgen. Sonday-aq, osy kodeks­ke bitimgerlik kelisim jasaudyng rәsimin, nysany men mazmúnyn, oryndau tәrtibin reglamentteytin jana tarau engizildi.

Qazirgi uaqytta Elbasy tapsyrmalaryna sәikes, Jogharghy Sot basqa da zannamalardy odan әri jetildiru maqsatyndaghy jýieli júmystardy atqara bermekshi. Solardyng biri, Qazaqstan Respublikasynyng Ákimshilik prosessualdyq kodeksting jobasyn әzirleudi de qolgha aldy. Búl zang jobasy óz kezeginde qylmystyq jәne azamattyq sot óndirisimen qatar, әkimshilik sot tóreligin jýzege asyrudyng qúqyqtyq irgetasynyng zandy túghyryna ainalady dep senemiz.

Elimizdegi sot әdildigin iske asyruda onyng halyqqa ashyq jәne qoljetimdi boluy – Elbasy algha qoyghan eng jauapty mindet. Búl jauap­kershilikti bizder barynsha sezinip, berilgen tap­syr­malardy odan әri de tynghylyqty atqarugha tiyistimiz. Ol ýshin ózimizding últtyq zanna­malarymyzdyng qasiyetin tereng úghynyp, qadirine jete bilgenimiz jón.

Zandy syilau, ony oryndau bizding qoghamnyng da basty sharttarynyng biri boluy tiyis. Osy orayda, elimizding Túnghysh Preziydenti – Elbasy Núrsúltan Ábishúly Nazarbaevtyn: «Halqy zanyn syilaytyn, sotyna senetin qogham – eng damyghan qogham», degen qanatty sózin әr azamat jadynda saqtap, boytúmarday baghalay bilgeni abzal der edim.

Qayrat MÁMIY,

Qazaqstan Respublikasy

Jogharghy Sotynyng Tóraghasy.

"Egemen Qazaqstan" gazeti

Taqyryp ózgertilip alyndy. Týpnúsqadaghy taqyryp: SOT AShYQTYGhY – QOGhAM AYNASY

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2256
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3528