Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Qogham 8809 0 pikir 17 Qarasha, 2014 saghat 11:33

HALAL DAUY QALAY ShEShILEDI?

Otandyq naryqtaghy halal ónimderine qatysty alyp-qashpa әngime osy salada enbek etip otyrghan kәsiporyndardyng bedeline núqsan keltiru ýshin oidan shygharylghan jala boluy mýmkin...

Jaqynda búqaralyq aqparat qúraldarynda Qazaqstanda jasalghan óinimderding halal standarttaryna mýldem sәikes kelmeytindigi jayly aqparat taraghan edi. Tipti, «Baba dәstýrining múragerleri » qoghamdyq qorynyng basshysy Armanghazy Múratov dýken sórelerindegi barlyq halal ónimderining jasandy jolmen әkelinetinin, onyng zang talaptaryna sәikes shygharylmaytynyn aityp, mәlimdeme taratqan bolatyn.

Osyghan oray, otandyq tútynushylardy óz tauaralarymen qamtamasyz etip otyrghan «Baqara» sauda belgisining iyesi «Astana agroprodukt» JShS óz alandaushylyghyn bildirdi. Óitkeni búl sauda belgisi tamaq ónerkәsibi naryghyndaghy bәsekege qabiletti óndiris oshaghy bolyp tabylady. Jәne óndirgen ónimderine degen súranys ta joghary.

– Baspasózde aitylghan mәlimdememen kelisu qiyn. Birinshiden, búl aiyptaulardyng naqty dәleli joq, keybir BAQ bizding ónimderding suretterin internetten kóshirip qana alghangha úqsaydy. Onda ónimning sapasy turaly emes, óndirushi kompaniyanyng aty ghana badyrayyp kórsetilgen. Demek, osy әreketter tarqyly «Baqara» sauda belgisining tútynushylar aldyndaghy abyroyyna núqsan keltirip, bizdi naryqtan yghystyryp shygharugha tyrysatyndardyng bar ekeni belgili boldy. Biz óz ónimderimizdining sapasyna, tehnologiyasyna tolyq jauap beremiz. Tútynushylar kónilindegi kýdikti seyiltu ýshin, óte joghary dengeydegi tekseristerge dayynbyz jәne barlyq ekspertiza «Baqara» ónimderinen kinәrat taba almasyna kepildik beremiz, - deydi «Astana agroprodukt» JShS diyrektory Serik Rahymbaev.

Osy óndiris oryny qonys tepken Aqmola oblysy, Qorghaljyn audanynyng әkimi Qayry Ryskeldinov ta «Astana agroprodukt» seriktestigining júmysynan eshqanday zang búzushylyq tabylmaghanyn aitady.

– Olardyng shújyq sehynda ónimning halal standarttaryna sәikestigin anyqtaytyn inspektor júmys jasaydy. Shiykizat jergilikti et óndirushilerdiki. Mal etining halal, sanitarlyq talaptargha say dayyndalatynyn arnayy mamandar kuәlandyrady. Sondyqtan, «Baqara» sauda belgisining halal standarttary talaptaryna sәikestigine tolyq senimdimin, - deydi audan әkimi.

Al, «Baqara» shújyqtarynyng kóp jyldan bergi tútynushysy, «Aqmola» qayyrymdylyq mekemesining diyrektory Baydaulet Bayatardyng pikirinshe, «Astana agroprodukt» kompaniyasynyng ónimi ónirdegi ghana emes, otandyq naryqtaghy halal talaptaryna tolyq sәikes keledi eken

– Biz olardyng ónimderine tapsyrys bermes búryn, óndiristi óz kózimizben kórip, jasalatyn júmystardyng halal talaptaryna sәikestigine kóz jetkizgenbiz. Múnday tazalyqty jәne sәikestikti basqa jerden tabu qiyn, sondyqtan men «Baqaragha» tanylghan aiypty jala dep bilemin, - deydi Baydaulet Bayatar.

Aytpaqshy, jogharyda aitylghan qoghamdyq qor taratqan mәlimetterde shújyqtardyng qúramyndaghy qospalardy anyqtau maqsatynda jýrgizilgen tekseriste 150 týrli ónimning tek on tórti ghana halal talabyna sәikes kelip, qalghandarynan shoshqa etining qúramy anyqtalghany aitylghan bolatyn.Osy jerde qoghamdyq qor ókilderi asyghys mәlimdeme taratqan synayly. Óitkeni, tekseruge alynghan shújyq ónimderining kópshiligi Reseyden tasymaldanatyn ónimder boluy mýmkin.

– Halal taqyryby óte nәzik mәsele, - deydi búl turaly Qazaq taghamtanu akademiyasynyng kenesshisi Onghar Dauylbaev, - Sebebi, halal standarttaryn tek dayyn ónim kýiinde anyqtaugha bolmaydy. Ol, shiykizattan bastap, júmys tehnologiyasynyng sәikestigine deyin anyqtalady. Sol sebepten, otandyq ónimderding talapqa sәikestigi tasymaldanatyn ónimderge qaraghanda joghary әri senimdi.

Sonday-aq, halal standarttaryna qatysty óz pikirin bildirgen Qazaqstan Músylmandary diniy bilestigi janyndaghy halal standarttary bólimining mengerushisi Beybit Myrzageldinov:

– Búl mәselege bir jaqty qaraugha bolmaydy. Qazir elimizde ónimning tolyqtay talapqa sәikestigin anyqtaytynday standarttar әli de joq. QMDB osyny qolgha alyp jatyr, jaqyn kýnderi ol jýie qoldanysqa engiziledi. Sol kezde bizding aimaqtardaghy ókil imamdarymyzdyng qatysuymen halal ónimderding qanshalyqty talapqa say ekendigine kóz jetkizip, kepildik beretin bolamyz.

Anyqtama ýshin:

«Halal» termiyni qazaq tiline audarghanda «rúqsat etilgen», «tyiym salynbaghan», «maqúldanghan» degen maghynalardy bildiredi. Sonday-aq «halal» - «sharighat boyynsha jasaugha bolady» degen naqty diny ýkimning atauy.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2256
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3530