Apta basynda Europany aq kórpege oraghan aua rayy keshe Kishi Aziyagha da jetti. Tútas aumaghyn qar basqan Týrkiyada jana jyl qarsanynda ne isteldi? Az-kem sholu jasap kórsek:

Keshe, 30 jeltoqsan Ankaradaghy Preziydent sarayynda el Preziydenti Erdoghannyng qatysuymen «Últtyq qauipsizdik kenesinin» otyrysy ótti. Otyrystyng kýn tәrtibi negizinen elde terrorlyq aktilerding boluyna mýlde tosqauyl salu jәne «sheshim prosesterinin(Çözüm(sheshim) süreci nemese barış(beybitshilik) süreci – Týrkiyada úzaq jyldardan jalghasyp kele jatqan kýrd mәselesining halyqqa jәne memleketke tiyimdi bolyp bir jaqty boluyn kózdeydi. 1984 jyldan beri kýrdtermen soghys nәtiyjesinde 40 mynnan astam adam ólgen)» atqaryluyn qolgha alu mәselelerin talqylady. Kenes qabyldaghan deklarasiyagha say «Parallelidi memleket(Memleket ishinde memleket qúryluy)» qúrudyng jýzege asyrylmauy jәne zansyz kýshtik qúrylymdarmen kýresti kýsheytu basty nazargha alynghan. Sonday-aq Siriyadaghy qaruly qaqtyghystar men ondaghy qauip-qaterden saqtanu, dissiydentter men bosqyndargha kómek kórsetu mәselesi de qaraldy. Týrik ÚQK otyrysy ISIYM(Iraq jәne Siriya Islam memleketi) terrorlyq úiymyna qarsy memlekettik qorghanysty, Falestinanyng tәuelsizdigin tanu jónindegi halyqaralyq kelisimderding jýzege asyryluy men Izraildaghy Islam mәdeniyetining tarihy nyshandarynyn qorghaugha alu mәselelerine de arnayy qarar qabyldady. Beshtepedegi sәuletti sarayda Preziydentting qatysuymen ótken kenes 6,5 saghatqa sozyldy.

Sonymen qatar osy kýni Týrkiya Kәsipodaqtar konfederasiyasy 2015 jyly eldegi minimaldy memlekettik enbekaqynyng kóteriletinin jariyalady. Keler jyldyng alghashqy alty aiynda osy eldegi eng tómengi jalaqy qazirgi 846 liradan 949 liragha, songhy alty aiynda 1000 liragha (450 AQSh dollary shamasynda) kóterilmek. Búnymen qosa birqatar әleumettik jәrdemaqylar, student shәkirtaqylary da aitarlyqtay jogharylaytyn bolady.

Týrkiya biyligi «Ýlken Týrkiya» atty damu baghdarlamasyn atqarugha bar kýshin júmyldyryp jatyr. Baghdarlamagha say Týrkiya 2023 jyly «Jana Týrkiyagha» ózgermek.Osy jyly Týrkiya әlemdegi damyghan on elding biri boludy josparlaghan. Týrik Respublikasynyng qúryluyna 100 jyl qarsanynda búl elding shyn mәninde quatty memleketke ainalatyn qisyny da bar. Sebebi elding syrtqy sayasaty osyny talap etedi. Sonday-aq búl jyly Týrkiyany Batystyng yghyna jyghatyn jýz jyl búrynghy kelisim-sharttar kýshin joyady.

Jana jyldy Tәuelsizdik kýninen qashanda asyryp toylaytyn Qazaq Elinde songhy uaqytta 6,5 saghatqa sozylghan biylik jinalystary ótti me eken? Qazaq dalasyn ýsh jýz jyl bodandyqta ústaghan Patshalyq Reseyding býgingi múrager memleketimen odaq qúryp, qaltamyz qap-qap tengege tolatyn kýn keledi dep jýrgen qazaqtar 2050-ge deyin bauyrlas Týrik halqynan bir ýlgi alsa jarar edi.

Núrghaly Núrtay

Abai.kz