Júma, 29 Nauryz 2024
Mәiekti 6818 0 pikir 10 Mamyr, 2014 saghat 11:15

Er Jәnibek toyy: Erlikke eldik taghyzym

 

Esimi abaq kereyding úranyna ainalghan, halqymyzdyng danyqty batyry Jәnibek Berdәuletúlynyng tughanyna biyl 300 jyl bolyp jatyr. 

Alash júrtynyng jýreginde «Er Jәnibek» bolyp úyalaghan bahadýrding batyrlyqpen birge, naghashysy Qaz dauysty Qazybek biyden daryghan sheshendik óneri de bolghan. Er Jәnibekting Shayqasta túlpary boldyryp qalghan Abylay hangha astyndaghy kók dónenin týsip bergen kóregendigi; jekpe-jekte qalmaqtyng eki batyryn jengen erligi; Qarakerey Qabanbay, Qanjyghaly Bógembaylarmen tize qosa otyryp, jonghar shapqynshylyghyna qarsy soghystyng ayaghyna deyin shayqasqan tabandylyghy;  Kishi jýz hany Ábilqayyr Resey imperiyasynyng bodandyghyn qabyldaghan almaghayyp tústa kerey taypasyn bastap, Syr boyynan ýdere kóship, Qalba tauyna, odan ary  Altay asyp, Shynjang ólkesine qarasty bayyrghy mekenine aparyp ornalastyrghan kósemdigi el jýregine ornap ketkeli qashan!?

Azattyq tuy jelbirep, alyptarymyz qayta orala bastaghan tústa, Er Jәnibek jóninde halyq jýreginde  saqtalghan altyn qazyna qaghaz betine   molynan týse bastady. Al, qazirgi qytay territoriyasynda ómir sýrip jatqan qazaqtar búl júmysty tipti erterek, sonau sekseninshi jyldardyng basynda qolgha alyp ýlgirgen bolatyn. Olar eki serialdy filim týsirdi, batyr túlghasyn somdaghan kólemdi romandar, zertteu enbekter jazyp shyghardy.

Esimi anyzgha ainalghan qasiyetti túlghanyng atyna elimizde qoghamdyq qor qúrylyp, 290 jyldyghy sol qordyng jebeuimen, azamattardyng atsalysuymen dýrkirep ótkeni esimizde. Qalbatau ónirinde enseli eskertkishi túrghyzylyp, Almaty qalasynyng Alatau audanynan bir kóshege esimi berilgen bolatyn.

Mine, sodan beri taghy bir on jyl zuylap óte shyghypty. Er Jәnibekke degen halqynyng yqylasy tipti arta týskeni bayqalady.

Sol qalyptasqan daghdy boyynsha alys-jaqyndaghy batyr úrpaqtary Almatyda bas qosyp, endi úly túlghanyng ýsh jýz jyldyghyn atap keng kólemde ótkeli jatyr. Osy arada astyn syzyp aitatyn bir sóz, Er Jәnibek úrpaghy batyr baba toyyn búl joly da óz qarjylaryna ótkizgeli otyr.  Qysqasy, ýkimetting esigin qaghyp, basshylardyng mazasyn almaghan. Bir Jәnibek emes, Ospan batyrdyng jýz jyldyghy, Tanjaryqtyng 110 jyldyghy, Qajyghúmardyng asy da osylay atalyp ótkenin biz jaqsy bilemiz. Jaratqannyng әr kýnin enbekpen ótkerip, ashy terimen tapqan tabystarynyng bir bólgin ortaq qorjyngha salyp, berekenin, jomarttyqtyng ýlgisin kórsetip otyrghan osynau aghayyndargha alghystan basqa ne aitasyn, tek azattyq ansaghan babalar ruhy jebep, jelep jýre bersin deysin!

Dýbirli toydyng baghdarlamasyna qaraghanda, Er Jәnibekke arnalghan búl shara byltyr ghana Kókshetauda atalyp ótilgen Abylay hannyng 300 - jyldyghynan asyp týspese, kem soghatyn týri joq. Aqyldy azamattar alys-jaqynnan kelgen aghayynnyng basyn qosyp, Batyr babamyzgha mamyrdyng 11-i kýni týste Almatydaghy «Rixos Almaty» meyramhanasynda qúran oqytyp, as bermek. Ertesi (12- mamyr) keshte qazaq óner júldyzdarynyng qatysuymen Respublika Sarayynda «ELINE ÚRAN BOLGhAN ER JÁNIBEK» atty gala konsert ótedi. Mausym aiynyng on toghyzynda (06.19)  Astanada halyqaralyq ghylmiy-tәjiriybelik konferensiya bolady. Konferensiyagha qatysushy qonaqtar ertesi kýni Qalbataugha jolgha shyghady. Toydyng dumandy túsy 21-mausynan bastap Qalbatauda jalghasady. Múnda da kók qasqa taygha bata jasalyp, alaman bәige, aqyndar aitysy, qazaq kýresinen top jarghandar qomaqty jýldemen marapattalady. Teatrlanghan qoyylym bolady. Jyl sayyn ShQO-da ótip kele jatqan «Shyghys shynary» da biyl Er Jәnibekting merey toyyna arnalypty. Bas bәigege avto kólik tigilipti. Qysqasy, búl shara jyl aqyryna deyin  jalghasyn tabady.

Aynalamyzda myltyq dauysy estilip, dýniyening dýbiri kóbeyip, esil babalarymyz bilekting kýshi, nayzanyng úshymen qorghap qalghan baytaq dalamyzgha pighyly teris jandar taghy da kóz súghyn qadap, qisynsyz sózge erik berip  otyrghan tústa ótkizilip jatqan Er Jәnibekting 300 jyldyghy, әriyne, erikkenning ermegi, ataq shygharudyng ailasy emes, naghyz erlikting toyy, berekening úitqysy bolmaq degen oidamyz.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1581
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2281
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3607