Júma, 19 Sәuir 2024
Janalyqtar 3790 0 pikir 22 Qazan, 2013 saghat 14:49

Otyn jaratyn mashina. Ol qanday?

Marqa ónirindegi Tósqayyng auylynyng túrghyndary aghayyndy Vologovtardy erekshe qúrmet tútady. Sebebi, búl auylda Vasiliy men Sergeyge isi týspeytin adam joq dese de bolady. Temirden týiin týigen, aghashqa jan bitirgen qos sheber aldyna kelgen jannyng kónilin qaldyryp kórgen emes. Ásirese, qazirgidey júrttyng shóp shauyp, egin jinap jatqan shaghynda Vologovtardyng qadiri aspandap-aq túr.

Óitkeni, olar ózderi qúrastyrghan temir dәnekerleytin, kesetin, tesetin apparattarymen kýnine әldeneshe synghan bólshekti jamap-jasqap, kesip-tesip degendey, qalpyna keltirip otyrady. Jaz boyy jaughan janbyrdan keyingi ashyq kýnderde auyl túrghyndary jantalasyp qoldaghy malyna shóp shauyp alugha kýsh salatyny belgili. Tehnika bolghan song synbay túrmaydy. Júmystyng kýiip túrghan uaqytynda bir bólshek synsa, shalghaydaghy auyldan ortalyqqa kelip, ony tauyp aludyng onaygha týspeytini anyq. Bir saghat uaqyttyng ózi qat bolyp túrghan kezende bólshek izdep, sabylyp jýretin jaghday da joq. Mine, sonday kezde sharualar salyp úryp aghayyndy Vologovtargha keledi. Olarda búldanu, syltau aitu degen bolmaydy. Jәne Vasiliy men Sergeyding qolynan jóndelip shyqqan bólshekting zauyttan jana shyqqan dýniyeden olqy týspeytinine auyldastary senimdi. Jaghdaygha qarasqandy jón kóretin sheberler mýmkindigi az auyldastaryna tegin de kómektese beredi.

Marqa ónirindegi Tósqayyng auylynyng túrghyndary aghayyndy Vologovtardy erekshe qúrmet tútady. Sebebi, búl auylda Vasiliy men Sergeyge isi týspeytin adam joq dese de bolady. Temirden týiin týigen, aghashqa jan bitirgen qos sheber aldyna kelgen jannyng kónilin qaldyryp kórgen emes. Ásirese, qazirgidey júrttyng shóp shauyp, egin jinap jatqan shaghynda Vologovtardyng qadiri aspandap-aq túr.

Óitkeni, olar ózderi qúrastyrghan temir dәnekerleytin, kesetin, tesetin apparattarymen kýnine әldeneshe synghan bólshekti jamap-jasqap, kesip-tesip degendey, qalpyna keltirip otyrady. Jaz boyy jaughan janbyrdan keyingi ashyq kýnderde auyl túrghyndary jantalasyp qoldaghy malyna shóp shauyp alugha kýsh salatyny belgili. Tehnika bolghan song synbay túrmaydy. Júmystyng kýiip túrghan uaqytynda bir bólshek synsa, shalghaydaghy auyldan ortalyqqa kelip, ony tauyp aludyng onaygha týspeytini anyq. Bir saghat uaqyttyng ózi qat bolyp túrghan kezende bólshek izdep, sabylyp jýretin jaghday da joq. Mine, sonday kezde sharualar salyp úryp aghayyndy Vologovtargha keledi. Olarda búldanu, syltau aitu degen bolmaydy. Jәne Vasiliy men Sergeyding qolynan jóndelip shyqqan bólshekting zauyttan jana shyqqan dýniyeden olqy týspeytinine auyldastary senimdi. Jaghdaygha qarasqandy jón kóretin sheberler mýmkindigi az auyldastaryna tegin de kómektese beredi.

– Býginde halqy azayyp, ýy basy shaghynda-lyp qalghan auyl ýshin osy eki azamattyng shyn sýienishke ainalghany jalghan emes, – deydi Tósqayyng auyldyq okrugining әkimi Álijan Betkenbaev. – Mening riza bolatynym – aghayyndy sheberlerding eshqayda kóshpey, tughan jerde halqynyng kәdesine jarap otyrghany. Tumysynan qarapayym, kishipeyil jandar kim kelse de oilanbastan qolúshyn beruge әzir túrady. Sondyqtan da auyl júrty olardy erekshe syilap, әrdayym qúrmettep jatady.

Vologovtarda dәnekerleu apparaty, tokari stanogy, lentaly pilorama, kompressor, elektr búrghy, kórigi dýrildep túrghan ústahana siyaqty sharuashylyqqa qajetti barlyq qúral-saymandar bar. Jәne olardyng barlyghy júmys istep, júrt súranysyn qanaghattandyruda.

«Qaba» sovhozynda kóp jyldar boyy dәnekerleushi bolyp júmys istegen Sergeyding óz isining asqan sheberi ekenin tósqayyndyqtar jarysa aityp jatady.

Aghayyndy ekeui túrmysqa qajetti tehnikany qoldan da qúrastyryp ala beredi eken. Mәselen, olar jaqynda kartopty ózi egip, ózi qazatyn mәshiyne jasap shygharypty. Qytay óndirisining kishkentay traktoryna tirkelgen osy mәshiyne ýlken baqshalyqtyng kartobyn az uaqyttyng ishinde jinap alugha mýmkindik beredi.

Al Sergeyding ózi qúrastyrghan shórke jaratyn mәshiynesi otyngha ýnemi qaraghay jaghatyn qabalyqtar ýshin óte qajetti qúral bolyp otyrghany ras.

– Qan qysymym kóterilip, ayaqastynan syrqattanyp qaldym, – deydi Sergey bizding saualymyzgha qysyla jauap berip. – Medisina tilimen aitqanda, insulit aldym. Em-domnyng arqasynda densaulyghym biraz týzelgenimen, búrynghyday juan shórkeni qúlashtay úryp, jaratyn jaghdaydyng endi bolmaytynyn úghyndym. Sóitip, osy auyr júmysty jenildetuding amalyn qarastyra bastaghan bolatynmyn. Aqyrynda mynaday tehnika dýniyege keldi.
Osylay dep ol bizge óz qiyalynan tughan tuyndyny kórsetti. Endi otyndy qara ter bolmay-aq elektr togynyng kýshimen úsaqtap, dayarlaugha bolady eken.

– Men osy jerde tuyp-óstim, – deydi Sergey Vitalievich, – eshqayda kóshetin oiym joq. Tósqayynnyng barsha túrghyny tuysym sekildi, bir-birimizge degen syilastyghymyz kýshti, olardy tastap qayda baramyn? Al tanys adam әldenege múqtaj bolyp, jәrdem súrap kelip túrsa, qalay bas tartasyn? Sharua enbegin jenildetuding jolyn izdegenim – erikkendik emes, tabighaty qatal ónirde tauqymetting týr-týrin kórip jýrgen auyldastarymnyng auyr enbegin sәl de bolsa jenildetuge tyrysqanym dep biliniz.

Biz Sergeyding aghynan jarylyp, aqiqatyn aityp túrghanyna sendik. Adal da enbekqor, elgezek, әrdayym izdenis ýstinde jýretin azamattardyng orny bólek ekendigin de moyyndadyq.

Hasen Zәkәriya

Kýrshim audany.

Abai.kz

0 pikir