«Júrttyng bәri Jәkishev emes»
QazAtomÓndiristing «toksichnyi» aktivterden tazarghany kimge kerek?
Esterinizde bolar, Múhtar Jәkishev abaqtydan bosap shyqqannan keyin dosy Armanjan Baytasovqa bergen súhbatynda ózin «QazAtomÓndiris» kompaniyasyna basshy etip taghayyndaghanda, oghan sol kezdegi Ýkimet basshysy Núrlan Balghymbaev kәsiporyndy bankrottyq dengeyge jetkizip, tarqatudy tapsyrghanny aitty emes pe?
Biraq Jәkishev shala-jansar kýide jatqan kәsiporynnyng boyyna qan jýgirtip, әlemdik dengeydegi alyp kәsiporyngha ainaldyrghanyn bәrimiz bilemiz.
Eger sol kezde Jәkishev Balghymbaeevtyng aitqanyn eki etpey oryndap, «QazAtomÓndiristi» qúrdymgha qúlatyp jibergende bizde atom óndirisi mýlde bolmas edi.
Al qazir ghoy, «Qazaqstan әlemde uran óndiru boyynsha birinshi orynda túrghan el» dep bәrimiz әngime aitqanda keudemizge nan piserdey bolady.
Tútas qazaq maqtanatyn alyp kәsiporyndy ayaqqa túrghyzghan Jәkishevke alghystan basqa aitarymyz joq.
Eger kezinde Nazarbaev rejiymi Jәkishevting sonyna sham alyp týsip, týrmege toghytpaghanda «QazAtomÓndiris» búdan da quatty, «Rosatomnyn» aldynda mýlde bas iymeytin әlemdik kompaniyagha ainalar edi.
Múny biz aitpasaq ta, kópshilik jaqsy biledi.
Bizding aitpaghymyz basqa. Tayauda saparlap jýrip «QazAtomÓndiris» kompaniyasynda júmys isteytin tanys jigitpen kezdesip qaldyq. Biraz әngime aityldy.
Bir sәtte esime songhy uaqyttary Aqtau qalasyndaghy su túshytatyn MAEK kәsiporyny qatysty biraz әngime aitylghany esime týsip, әligi tanysqa:
– Bәlensheke, Aqtaudaghy MAEK «QazAtomÓndiriske» qaraushy edi. Ondaghy jaghday qalay? Ótkende kәsiporyngha qatysty aqparat qúraldarynda biraz әngime taraghanyn bayqadym. Ol jaqtaghy jaghdayy qalay? – dep tanysyma súraqty tótesinen qoydym.
– Oi, qazir MAEK «QazAtomÓndiriske» qaramaydy. Sondyqtan ondaghy jaghdaydan habarsyzbyn, – dep tanysym әngimeni qysqa qayyrdy.
– Sonda qalay… MAEK qazir qayda qaraydy?
– «QazAtomÓndiris» Londondaghy qor birjasyna shyghar aldynda ózining «toksichnyi» aktivterinen qútylu turasynda sheshim qabyldanghan-dy. Mening biluimshe, sol kezde MAEK birinshi kezekte QR Energetika ministrligine berildi, artynsha Manghystau oblysy әkimdigining balansyna ótti, – dep tanysym óz bilgenimen bólisti.
Sol sәtte jardyng jaghasynda, tarqaudyng az-aq aldynda túrghan «QazAtomÓndiristi» bankrot qylmay, jan-jaqty júmys istep, alyp kәsiporynda tereng shynyraudan sýirep shyqqan Múhtar Jәkishevting beynesi kóz aldyma elestedi.
Eger Jәkishev taghy 5 jyl «QazAtomÓnidiriste» júmys istegende Aqtaudaghy MAEK te qoldan-qolgha ótpey, tabysty kәsiporyngha ainalar ma edi degen oy sanamda qylang bergenin jasyryp qayteyin. Biraq ol oidy eski tanysqa aitudy artyq sanadym…
IYә, «QazAtomÓndiristi» my batpaqtan suyryp alghan Jәkishev Aqtaudaghy MAEK-ti «toksichnyi» kýige týsirmes edi ghoy. Biraq júrttyng bәri Jәkishev emes qoy. Aytqangha kónbey, demi tausylardyng sәl aldynda túrghan kompaniyagha jan bitirdi emes pe?
«QazAtomÓndiris» kәsiporynning London qor birjasyna shyqqany jaqsy. Biraq alyp kәsiporynnyng әlemdik arenagha shyghu ýshin ózine tiyesili salalyq kәsiporyndy syrtqa tepkenin migha sidyra almay-aq qoydym.
Óitkeni atom óndirisine qatysty mekemening «QazAtomÓndirispen» qosarlana damyghany dúrys emes pe? Al sizder qalay oilaysyzdar?
Núrlan Júmahan
Derekkózi: dalanews.kz
Abai.kz
