Beysenbi, 25 Sәuir 2024
1588 0 pikir 23 Mamyr, 2023 saghat 11:55

Guterriysh: BÚÚ Qauipsizdik kenesin reformalaymyz!

BÚÚ bas hatshysy Antoniu Guterrish Hirosimada ótip jatqan "Ýlken jetilik" elderi sammiytinde BÚÚ Qauipsizdik kenesi men Bretton-Vud jýiesin reformalau qajettigin aitty, sebebi olar qazirgi zamannyng talaptaryna sәikes boludan qalghan.

Guterrishting aituynsha, atalghan instituttar 1945 jyly qúrylghan kezdegi әlem qúrylymyna sәikes úiymdastyrylghan. Sodan beri olar eskirip, tiyimsiz júmys istey bastaghan.

"Ghalamdyq qarjy arhiytekturasy eskirdi, mindetin oryndaudan qaldy jәne әdiletsiz. Koronavirus pandemiyasynan keyingi ekonomika daghdarysy men Reseyding Ukrainagha basqynshylyghyna tap bolghan úiymdar ózining negizgi mindetin orynday almady" dedi BÚÚ bas hatshysy.

Guterrish búghan deyin de ózi basqaratyn úiymnyng qúrylymyn synaghan.

"Qauipsizdik kenesi soghystyng aldyn alu ýshin jәne ayaqtau ýshin qolynan kelgen bar nәrseni jasady dep aita almaymyn. Búghan qatty kónilimiz tolmaydy, tipti ashu shaqyrady" degen edi ol 2022 jyly Kiyevke saparynda.

BÚÚ Qauipsizdik kenesi 1945 jyly qúrylghan. BÚÚ Jarghysyna sәikes, ondaghy sheshimderding barlyghy oghan mýshe elderding kelisimimen qabyldanady. Onyng túraqty bes mýshesi bar: AQSh, Úlybritaniya, Fransiya, Resey jәne Qytay. Búghan qosa, 10 túraqty emes mýshesi bar.

Keyingi kezde Resey veto qoy mýmkindigin paydalanyp, halyqaralyq qauymdastyqtyng ózine tiyimsiz úsynystaryn keri qaytaryp keledi.

2022 jyly jeltoqsanda Ukraina Reseydi BÚÚ Qauipsizdik kenesining túraqty mýsheleri qatarynan alyp tastaugha jәne ony BÚÚ qúramynan shygharugha ýndegen. Alayda BÚÚ Jarghysy boyynsha ony Reseyding kelisiminsiz jasau mýmkin emes.

Bretton-Vud jýiesi – 1944 jyly qabyldanghan aqsha qatynasy men sauda esebin úiymdastyru boyynsha qúrylghan halyqaralyq jýie. Ol әlem elderining qarjylyq qauipsizdigi men valuta boyynsha әriptestigin qamtamasyz etuge baghyttalghan Halyqaralyq qayta qúru jәne damu banki jәne Halyqaralyq valuta qory siyaqty úiymdardyng qúryluyna múryndyq bolghan.

Abai.kz

0 pikir