Sәrsenbi, 24 Sәuir 2024
Janalyqtar 2334 0 pikir 13 Mamyr, 2013 saghat 17:39

Ghalym BOQASh, shyghystanushy-jurnalist. Aqaltekeli Aladin

Múnay men gazgha bay Vadiya atty damushy elding Aladin esimdi admiral-general shendi biyleushisi derbes olimpiada oiyndaryn úiymdastyrady. Jayau jarysqa sportshylardy ózi bastap shyghady da, mәre syzyghynda belgi kýtip túrghan bәsekelesterinen algha qaray biraz úzap ketkesin baryp qolyndaghy jalt-júlt etken altyn tapanshasyn joghary kóterip tars etkizedi. Sosyn tapyraqtap túra jýgiredi. Jarys­ty keyin qalyp bastasa da, sonyndaghy jelayaqtar sәlden song búny quyp jetuge ainalady. Múny kórgen Aladin jol boyy ózinen ozugha talpynghandardy atyp tastap otyrady. Sóitip mәrege jeke-dara jetuge az qalady. Biraq ókpesi qúrghyr syr berip, denesi del-sal bolyp әli qúry bastaydy. Sol kezde Aladinning isharasy boyynsha mәre syzyghyn beyneleytin lentany ústap túrghan eki adam búghan qarsy jýgiredi. Osylaysha «jenimpaz biyleushi» mәre syzyghyn birinshi bolyp «kesip ótip», kópting qoshemetine bólenedi.

Osy apta kórshiles bir elde birinshi bas­shy­synyng ózi qatysqan «saltanatty ja­rys­­tyn» viydeosyn kórip otyryp, jogharyda aitylghan úlybritaniyalyq talantty komediya әrtisi Sasha Baron Koenning bir fili­min­degi ssenariydi shyn ómirde ne ýshin qay­talau kerek boldy eken dep oiladym. Búl elde de óz nyspysyna barsha ataq-dәre­je­ni tirkep alghan jetekshi әlemde joq derbes sport sayysy - asyl túqymdy at ja­ry­syn úiym­dastyrady. Oghan ózi qaty­sady da, arnayy shaqyrylghan qalyng júrt­shylyq-

Múnay men gazgha bay Vadiya atty damushy elding Aladin esimdi admiral-general shendi biyleushisi derbes olimpiada oiyndaryn úiymdastyrady. Jayau jarysqa sportshylardy ózi bastap shyghady da, mәre syzyghynda belgi kýtip túrghan bәsekelesterinen algha qaray biraz úzap ketkesin baryp qolyndaghy jalt-júlt etken altyn tapanshasyn joghary kóterip tars etkizedi. Sosyn tapyraqtap túra jýgiredi. Jarys­ty keyin qalyp bastasa da, sonyndaghy jelayaqtar sәlden song búny quyp jetuge ainalady. Múny kórgen Aladin jol boyy ózinen ozugha talpynghandardy atyp tastap otyrady. Sóitip mәrege jeke-dara jetuge az qalady. Biraq ókpesi qúrghyr syr berip, denesi del-sal bolyp әli qúry bastaydy. Sol kezde Aladinning isharasy boyynsha mәre syzyghyn beyneleytin lentany ústap túrghan eki adam búghan qarsy jýgiredi. Osylaysha «jenimpaz biyleushi» mәre syzyghyn birinshi bolyp «kesip ótip», kópting qoshemetine bólenedi.

Osy apta kórshiles bir elde birinshi bas­shy­synyng ózi qatysqan «saltanatty ja­rys­­tyn» viydeosyn kórip otyryp, jogharyda aitylghan úlybritaniyalyq talantty komediya әrtisi Sasha Baron Koenning bir fili­min­degi ssenariydi shyn ómirde ne ýshin qay­talau kerek boldy eken dep oiladym. Búl elde de óz nyspysyna barsha ataq-dәre­je­ni tirkep alghan jetekshi әlemde joq derbes sport sayysy - asyl túqymdy at ja­ry­syn úiym­dastyrady. Oghan ózi qaty­sady da, arnayy shaqyrylghan qalyng júrt­shylyq-
tyng - el túrghyndary men sheteldik qonaq­tardyng al­dynda jenip shyghady. Tizgindi tar­tyn­qyray shauyp kele jatqan bas­qa shabandozdar «shang qauyp qala beredi».
Biraq songhy ssenariyding avtorlary Koen­ning núsqasyn dúrystap zerttemegen siyaqty. Óitkeni, Aladin naghyz dara biy­leu­shige tәn әdetpen ózin barsha kezdeysoq syrt­qy faktorlardan qorghaghan túlgha. Tipti, jarysqa tizesi dirildep túrsa da, tek óz ayaghyna senip shyghady. Al myna «shabandoz jetekshinin» ózi de, kenesshileri de bәige atynyng konstitusiyadaghy ózgeristerden ha­bary joq, resmy BAQ-ty oqymaytyn taza januar ekenin úmytyp ketkenge úqsaydy. Hosh, aityp-aytpay ne kerek, mәre syzyghyn kesip ótkesin «jenimpaz jetekshi» tizgindi bo­satyp, keudesin tiktey berip edi, әlgi jan­uar ssenariydi tas-talqan etti. Jalghyz qazyqqa arandaghanday kilt toqtady. «Nó­mir birin­shi shabandoz» tizerley jyghyl­ghan jyl­qy­nyng basynan asyp baryp etpetinen sozyla qúlady.
Ippodromda qúrmetti qonaq bolghan kuә­gerlerding sózine sensek, ary qaray Koen­­ning qiyalyndaghy Vadiya elinde bolghan jayt­tardan da renki qonyraq oqighalar bas­talghan. Áueli manadan sanqyldap túr­ghan bәige kommentatorynyng ýni kilt ýzil­gen. Abdyrap ýnsiz qalghan tym-tyrys júrt­­­­tyng ishinde birinshi bolyp aldynghy qa­tarda otyrghan lauazymdy sheneunikter es jiyp, súlyq jatqan jetekshilerine jappay úmtylghan. Kýzetshiler ippodromnyng jo­lyn qorshaghan bógetti búzyp, «jedel jәr­­­dem» kóligi kep «shabandozdy» tiyep әket­­­ken. Búl aralyqta kórermenderding ara­­synda jylap-syqtau bastalyp, bir­nesheui talyq­syp ketken. Azdan song esin jiyp, kóp aldyna shyqqan «jenimpaz je­tekshi» jýldesin atbegilerge tabys etken. «Sha­bandoz bas­shynyng jomarttyghy men er­jýrek­tigin» ma­daqtap sanqyldaghan kommentator ýni qaytadan jarqyn-jarqyn shyghyp, qol shapalaqtau qalpyna kelgen. Bú­dan song «jenimpazdy» kóruge arnayy sha­qyrylghan barsha adamnyng qoldaryndaghy foto-viydeo kameralary jappay tekserilip, býkil materialdar joyylghan. Múnday HH-ghasyrdyng siyrek kәmpeskesine elshiler de ilinip ketken.
Biraq «shabandoz basshynyn» jer sýze qú­laghan tarihy kadry bir tәulik ótpey ja­typ, internet betine qalqyp shygha keldi. Endi búl kórinisting týrli tәpsiri payda bola­ry anyq. Bireuler: «Búl - tizgindi eshqa­shan bo­satpau turaly belgi» dese, ekinshiler: «Ál­gi bәige aty osy eldegi ashyq narazylyq tanytqan alghashqy sayasy dissiydentke ainaldy» der. Al mening esil-dertim - managhy Koenning ssenariyinde. Filimde admiral-general Aladindi oghan týri úqsaytyn bir baq­­tashymen auystyryp qoyatyn epizod bar. Myna «shabandoz jetekshinin» kenes­shileri filimning sol túsyn kórdi me eken? Kórse, ol әdisti janaghy at jarysqa deyin qol­danyp ýlgerdi me eken, joq әlde, keyin qol­danularyna tura keldi me eken?

"Qazaq әdebiyeti" gazeti

0 pikir