Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Abay.tv 9339 23 pikir 13 Qantar, 2023 saghat 13:25

Resey ydyraugha bet aldy. Ingushter bas kóterdi

Ótken aptada Týrkiyada, Ystambúlda Ingushetiya tәuelsizdigin jaqtaushylardyng siyezi ótti. Sol jiynda «Tәuelsiz Ingushetiya komiyteti» qúryldy. Búl 7 qantar edi. Su jana qúrylghan komiytet qúramyna ignushterding qogham jәne sayasat qayratkerleri men belsendileri kirgen. Siyezdi úiymdastyrushylar, komiytetti qúrushylar ózderin: «Sayasy partiya emespiz. Qoghamnan eshqanday artyqshylyq status kýtpeymiz», - dep mәlimdegen.

Komiytetting maqsaty – Tәuelsizdik iydeyasyn jaqtaushylardyng basyn biriktiru, Ingushetiyanyng mәdeni, diny tamyryn saqtap qalu, Ingushetiya tәuelsizdigining negizin qalau. «Qauipsizdik maqsatynda Komiytet basshylyghynyng esimderi jariyalanbaydy. Biraq, biz ózge qapqazdyq bauyrlarmn baylanys ornatyp jatyrmyz», - deydi úiymdastyrushylar.

Qazirgi etapta Komiytet aqparattyq-nasihattyq, qoghamdyq-sayasy baghyttardy júmys jýrgizude. Ystambúldaghy jiynda Ingushetiya territoriyasyndaghy qoghamdyq-sayasi, әleumettik-ekonomikalyq jaghday turaly bayandamalar jasalghan. Komiytet Ingushetiya qazir okkupasiyada dep esepteydi.

Atalghan jiyngha qatysty Ukraina Jogharghy Radasynyng deputaty Aleksey Goncharenko pikir bildirip: «Ingushetiya Tәuelsizdik jolyna týsti», - dedi.

Osyghan deyin:

- 2022 jyldyng mausymynda Jogharghy Radada «Azat Qapqaz» deputattyq toby qúrylghan. Onyng qúramyna biylik pen oppozisiya partiyalarynyng ókilderi kirgen.

- Al byltyr mamyrda Jogharghy Rada Ichkeriya tәuelsizdigi men cherkesterding genosiydin moyyndau turaly bastama kótergen.

- Byltyr qazanda Rada Sheshenstandy «Reseyding uaqytsha okkupasiyalap alghan territoriyasy» dep moyyndaghan.

- Al qazannyng sonynda Oirat-qalmaq Kongressi «Qalmaqiya Respublikasynyng tәuelsizdigi turaly» arnayy deklarasiya qabyldaghan.

- Búl Resey Ukrainagha soghys ashqannan bergi bodandyqtaghy respublikalardyng alghashqy bas kóterui emes. Varshavada, Pragada, Gdanskide Reseyding erkin halyqtary forumdary ótken. Kiyevte Reseydegi Kremli rejiyminen qysatyq kórgen etnostardyng jiyny da úiymdastyrylghan.

- Eupopadaghy Sheshen diasporalary qarasha aiynda 2 ret Ichkeriya Tәuelsizdigin jaqtaushylardyng siyezin ótkizgen. Birin – Fransiyada Sýleymenov bastaghan top ótkizse, ekinshisin – Beligiyada moyyndalmaghan Ichkeriya Respublikasynyng premieri Ahmed Zakaev ótkizgen.

Osydan birneshe kýn búryn amerikalyq «Atlantic Council» («Atlantikalyq kenes») zertteu ortalyghy halyqaralyq sayasat boyynsha sarapshylar arasynda saualnama jýrgizgen. Onyng nәtiyjesi «Financial Times» basylymynda jariyalandy. Saualnamagha qatysqan 167 sarapshynyng teng jartysy aldaghy 10 jyl ishinde Resey birneshe bólikke ydyraytynyn aitqan.

Respondentterding 40 payyzgha juyghy: «Reseyde revolusiya, azamattyq soghys nemese dezintegraiya saldarynan daghdarys bolady», dep esepteytin bolsa, Europalyq sarapshylar (49 payyzy): «Resey sózsiz ydyraydy», dep pikir bildirgen.

Saualnamagha qatysushy sarapshylardyng 14 payyzy: «Resey aldaghy 10 jylda yadrolyq qaru qoldanuy mýmkin», dese, taghy 10 payyzy: «Sol 10 jylda Resey memleketi zandyq túrghyda joyylatynyn», aitqan. Sol 10 payyz sarapshylar: «Resey ydyrauynan keyin birqatar avtokrattyq memleketter demokratiyalyq jolgha týsedi», dep boljaghan.

Abai.kz

23 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2256
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3530