Júma, 29 Nauryz 2024
Biylik 3299 33 pikir 13 Qantar, 2023 saghat 13:21

Nazarbaev dәuiri ayaqtaldy ma?!

Parlamettegi «Jana Qazaqstandyq» deputattar sәrsenbining sәtinde «Konstitusiyalyq sot Núrsúltan Nazarbaevty «Elbasy» mәrtebesinen aiyrdy», dep shýiinshiledi. Kýni keshe Senat tóraghasy Mәulen Áshimbaev ta Túnghysh preziydentting keudesine ýlken qyzy joghary palatanyng tórayymy bolyp túrghanda óz qolymen taqqan «Qúrmetti senator» salauatynyng da kýshi joyylghanyn jetkizdi.

Múnyng bәri búdan jarty jyl búryn Ata Zangha ózgeris engizu turaly ótken referendumnyng zandyq sheshimderin naqty jýzege asyru maqsatynda qabyldanyp jatqany belgili. Býgin deputattar parlamentte «Túnghysh preziydent - Elbasy» zanynyng resmy kýshi joyylghanyn naqty rәsimdedi. Sóitip, bir talay jyldan beri «Shal, ket!» dep jýrgen qogham belsendilerining tilegi oryndalghanday boldy.

Býginde qogham talqysyna týsip otyrghan «Túnghysh preziydent - Elbasy» zanynyng 2000 jyly qabyldanyp, artynan biylik ishinde sayasy pikir alauyzdyghyna týrtki bolyp, Nazarbaev jaqtastarynyng diktatura men demokratiyany jaqtaushy bolyp, eki ýiekke bólinuine alyp kelgenin bireu bilse, bireu bilmes.

2001 jyly biznes pen biylikte yqpaly bar «Jas týrkiler» «Qazaqstannyng demokratiyalyq tandauy» partiyasyn qúrsa, marqúm Altynbek Sәrsenbaev Nazarbaevqa «Tarihta qazaqtyng hany qazaqtyng bayynan dәuletti bolmaghanyn, Abylay Hannyng sanauly ghana iri qarasy bolghanyn» tike aitty. Zamanbek Núrqadilov Nazarbaevtan Kenes kezinen qalghan tehnika, jyljymaytyn mýlik pen qarjynyng esebin súrady. Ókinishke oray, ol qarsylyqtar sayasatkerlerding qudalanuymen, ólimimen ayaqtaldy.

Nazarbaevsyzdanu ýrdisining bastaluyna qasiretti qantar oqighasy múryndyq bolghany aiday aqiqat. Dese de bilikti zangerler quanugha әli erte deydi. Olardyng uәjinshe «Álәulәiim bitse, halaulayym bar» degendey Ata Zandaghy Nazarbaev pen onyng otbasyna qatysty jekebap alynyp tastalghanymen, ol endi Qazaqstannyng «Preziydent turaly» zanymen qorghalady. Ol zannyng 36-babynda elding eks basshysy preziydent kezindegi isteri ýshin jauap bermeytini, tek memleketke opasyzdyq jasasa ghana jauapqa tartylatyny jazylghan eken. Sonday-aq, eks-preziydent búrynghyday memleket esebinen iygiliktene bermek. Ómir boyy jalaqy almaq. Parlamentting birlesken otyrysyna, saltanatty sharalargha qatysu mýmkindigi qaz-qalpynda saqtalmaq. Kórip otyrghanymyzday Qazaq elin 30 jyldan astam biylep-tóstegen Nazarbaevtyng Ata Zandy әr bes jyl, әr on jyl sayyn ózgertudegi maqsaty qaraqan basynyng qamy bolyp shyqty. Osynyng ózinen-aq Nazarbaev dәuiri ayaqtaldy deuge әli erte ekenin angharamyz.

Nazarbaevtyng jeke basyna qaratylghan zandardyng ghana emes, sayasy qúrylym, parlament, saylau turaly zandardyng da onyng jeke basynyng qalauymen jazylghany shyndyq. Ukrainanyng PTU-yn bitirip, Temirtauda bolat qorytyp, sosialistik enbekting qaynaghan qazanynda shynyqqan Nazarbaev zaman ózgerisine say, kommunistik partiya beletin qoqysqa laqtyrdym degenimen, kommunistik partiyagha bergisiz «Núr Otan» partiyasyn qúrdy. Qyzyl kósemder siyaqty kadrlardy jeke ústanymyna, dara pozisiyasyna qarap emes, ózine, partiyasyna adaldyghyna qarap iriktedi. Onyng ýddesinen birinshi bolyp búrynghy kommunister men komsomoldardyng shyqqany belgili. Olar demokratiya tonyn jamylyp, zayyrly memleket qúrghan keyip tanytty. Osy faktlerdi eskersek sayasatker Dos Kóshim aghamyzdyng bir kezde bes jyl «Núr Otannyn» bas hatshysy bolghan qazirgi iydeologtyng «Jana Qazaqstan» qúrugha atoy salatynyna kýman keltiruining teginnen-tegin emes ekenine kóz jetkizemiz.

Esbol Ýsenúly

Abai.kz

33 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1569
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2264
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3558