Beysenbi, 25 Sәuir 2024
Ayqay 2593 1 pikir 20 Jeltoqsan, 2022 saghat 12:57

Hәling qalay, suretshiler odaghy?

Kópten beri BAQ betterinde de, әleumettik jelilerde de QR Suretshiler Odaghynyng býgingi ahualy turasynda maqalalar jazylyp, san aluan pikir aitylyp jýr. Odaq mýshelerining mýshkil hәli, paydalanylmay jatqan sheberhanalar, jariyagha shyqpaytyn qarjylyq esep, tastandy baladay tasada qalyp jatqan jas suretshiler – osynyng bәrine dәlel-dәiekter keltirilgen aqparattar sayttarda da jaryq kórip jatyr. Mәselening mәn-jayyna qanyghu ýshin suretshilerge habarlasqan edik. Keybiri jauaptan jaltardy, keybiri: «Odaqtyng bizben júmysy joq, endeshe biz de ol turaly jaq ashpaymyz», dep jauap berdi. Al bizge pikir bergen ýsh kisi de jaqynda SO-nyng siezi ótetinin aityp, býgingi jaghdaylary qalay ekenin jetkizdi.


DÁL OSYLAY JÝRE BERSEK, BARYMYZDY JOQQA ShYGhARAMYZ

Sembighaly SMAGhÚLOV,

Suretshi, QR Memlekettik syilyghynyng iyegeri:

- Qúdayshylyghyn aitsaq, suretshining qoghamdaghy róli nólge teng bolyp otyr. Nege búlay deymin? Óitkeni men shet elderge jii baramyn. Damyghan memleketterge tabanynyz tie qalsa, suretshining róli úshaqtan týse salysymen bayqala bastaydy. Geografiyalyq, klimattyq jaghdayyna baylanysty qalanyng kórinisi, asfalittar men kóshedegi belgilerdin, bannerler men plakattardyn, eskertkishter men ghimarattardyng boyauy – bәri-bәri alystan kóz tartyp, kәsiby suretshining qoltanbasyn aighaqtap túrady. Al bizde she? Bizde bәri basqasha. Mәselen, bas qalamyzdyng ózi suyq tartady. Óitkeni kók – suyq ren. Súp-súr aspan, súr asfalit, qap-qara kiyingen adamdar, onyng ýstine, tuymyzdyng týsi kók dep jarnama bannerlerining ózin sol týske boyaydy – múnyng bәri adamnyng ensesin ezedi. Degenmen Astana keshke taman әdemi kórinedi, sebebi shamdar janady. Nege búlay deseniz aitayyn, suretshilerdi maman qúrly, dúrysy, adam qúrly kórmeydi. Búnyng bir sebebi arnauly bilim oshaghynyng joqtyghynda jatyr. Bilim jýiesi dúrys emes. Suretshilikti oqyghysy keletin jastardyng biri teatrdyn, ekinshisi muzykanyng qoltyghynda. Al Qyrghyzstanda da, Ózbekstanda da suretshiler akademiyasy bar. Qazaqstanda onyng kólenkesi de joq. Kerek bolsa, bizde natura tabu ýshin it әlekke týsuge tura keledi. Peterborda student jylqynyng suretin salamyn dese jetelep aldyna әkep beredi. «Besigindi týze» degen qazaq. Qazirgi jaghdayda osynau sózdi sәl ózgertip «Oqu ornyndy jónde» desek, mәtelding mәni ózgerip kete qoymas sirә!

Suretshilerding jaghdayy qordalanghan, kýnnen-kýnge qiyndap bara jatyr. Sol ýshin QR Suretshiler odaghynyng tóraghasy jýieli sóz aita alatyn maman bolugha tiyis. Áriyne, aitqan sózin oryndaytyn kisi kerek aldymen. Ol shygharmashylyqpen ainalysatyn suretshilerding jaghdayyn jasauy qajet. Sodan song kórmeler ótkizu, alys-jaqyn sheteldermen baylanys ornatu jaghy da aqsap jatyr. Al dәl osy baghytta jýre bersek, barymyzdy joqqa shygharamyz.

Jaqynda SO-nyng siezi ótedi. Sol kezde jana tóragha saylaymyz. Kandidat bolyp ýsh kisi tirkelgen eken. Men Suretshiler akademiyasyn ashu turaly bastama kótergen Jambyl Nәtbaevty qoldaymyn.

OSY BATPAQTAN ALYP ShYGhATYN ADAM KEREK

Ahmetjan AHATBAKIYEV,

Suretshi, Qazaqstanyng Enbek sinirgen qayratkeri:

- Kelesi jyly Suretshiler Odaghynyng qúrylghanyna 90 jyl tolady. Búryn óte abyroyly, bet-bedeldi, ghajayyp suretshiler mýshe bolghan odaghymyz dýrkirep túrghan edi. Biraq, qazir SO-nyng jaghdayy óte nasharlap ketti. Óitkeni, bes jylgha tayady, eshqanday konferensiya, dýniyejýzilik kórmeler, plenumder ótpedi, ótkenning ózinde estimedik. Ol bylay túrypty, qarjylyq esepter de dúrys emes, naqty kiris-shyghys turaly odaq mýsheleri beyhabar. Sheteldermen qarym-qatynas sap tyiyldy. Qala berdi, ministrlikpen de baylanys bar ma, joq pa – bilmeymiz. Key sheberhanalarymyz tastandy: ishindegi dýniyeler synyp, úrlanyp jatyr. Key sheberhanalarda, tipti, su da, әjethana da joq.  Jaghday óte nashar. Atalghan uaqyt aralyghynda basshy bolghan kisimiz әrtýrli mәseleler men súraqtardy bizben aqyldaspay, ózi ghana sheshti. Búl – Suretshiler Odaghynyng jarghysyna qarsy әreket. Múnyng bәri ýlken jinalysta, Odaq mýshelerimen kelise otyryp atqarugha tiyis sharualar emes pe edi?!

Jeltoqsan aiynyng 23-i kýni siezd ótedi, janadan tóragha saylaymyz. Bes jyl boyy osy qyzmette bolghan Ómirbek Júbaniyazov ózin taghy da úsynypty. Jeke basym búghan qarsymyn. Men ghana emes, Odaq mýshelerining kóbi qarsy. Tóraghalyqqa kandidat bolyp jatqan qalghan eki ýmitkerding baghdarlamalaryn oqyp shyqtym. Ekeui de myqty maman, sauatty azamattar. Áriyne, suretshiler tandauyn jasaydy. Men tek bizdi osy batpaqtan alyp shyghatyn adam ghana jauapkershiligi mol isting basynda jýrse dep tileymin.

JAS SURETShILER TENTIREP KETTI

Tolqyn TABYSBEK,

Suretshi:

- Suretshiler Odaghy nege kerek? Qoghamdyq birlestik sol úiymgha qabyldanghan adamdardyng mәselelerin sheshuge, jaghdayyn jasaugha, bir-birimen tәjiriybe almasu arqyly sheberligin shyndap, kórmeler úiymdastyryp, shygharmalaryn nasihattaugha, shygharmashylyghynyng jana tynysyn ashyp, tynnan jol izdeuge arnalghan. Áriyne, solay bolsa ghana qazaq suret ónerining kókjiyegi keniydi, kenge qúlash sermeydi. Biraq esep beru ýshin ghana kórme úiymdastyrghan bolyp, qol qusyryp qarap otyrugha bolmaydy. Múnday úiymdy basqaratyn adam art-menedjer bolugha tiyis. «Bireuding kózi jaqsy, bireuding ózi jaqsy» degen qazaqylyq búl jerde jýrmeydi. Basshylyqqa kelgen adam uәdesin bergen eken, onda ol óz erkimen moynyna jýktegen mindettemelerining ayasynda Odaq mýshelerine, tiyisti organdargha atqarghan isterin jariya týrde aituy, qorghap shyghuy kerek. Merzimi tәmam bolghanda uәdesining tym bolmaghanda jartysyn orynday almaghan basshy kelesi besjyldyqtan dәmelenbesin. Ornyna kelgen adamnyng kómekshisi bolsyn.

Qazir jas suretshiler tentirep ketti. Sheberhanalarmen qamtylmaghan, Odaqtan kómek almaghan olar aiyna eng kemi 70-80 myng tengege shygharmashylyq jay jaldap, jankeshtilikpen júmys istep jýr. Múnday aqshagha әli kelmeytinder bolsa, jertóleler men shatyrlardy, quys-quystardy pana tútyp, qalamynan aiyrylmaghanyna ghana shýkir etedi.  Aytpaqshy, simpoziumdar men kórmeler úiymdastyrylyp túrady. Shetelderde bolatyn osynday jiyndargha da elimizding suretshileri barady. Degenmen bәrinde jýretin sol – sausaqpen sanap alarlyq kisiler. Jastardyng kóbi múnday «jaqsylyqtardan» shet qalyp jatady. Múnyng bәri Odaqtaghy ýilestiru júmystarynyng nasharlyghynan ghana habar beredi.

Mysaly, Jazushylar Odaghy – biz sekildi qoghamdyq birlestik, yaghni, Memleketting qamqorlyghynan tys. Olardyng basshylyghy ýkimetke alaqan jaymay-aq týrli-týrli tenderlerge qatysyp, mesenattarmen baylanysyp, qoldan kelgenning bәrin jasap jatyr. Jylyna pәlenbay әdeby bәige, shygharmashylyq turlar, konferensiyalar ótkizedi, Odaq mýshelerining kitaptaryn shygharyp beredi. Demek, úiymdastyrushylyq qabiletteri myqty degen sóz. Tariyhqa ýnilsek, nebir suretkerlerge Atymtay Jomart azamattar qoldau bildirgen. Olar qazir de bar. Tek izdep tauyp, sóilesu kerek. Búl keyingi bes jylda tóraghalyq etken Ómirbek Júbaniyazovqa ghana emes, elimiz tәuelsizdik alghaly bergi jyldardyng bәrine qatysty.

Sportshylardyng jeke zaldary bar. Al jas suretshilerdi izdep Almatygha bara qalsaq, eshqaysysynda sheberhana joq. Osynday jaghdayda otyryp, olar ónerdi qalay gýldendiredi? Elimizde talantty jas suretshiler jeterlik. Biraq әlem bilmey kele jatyr. Negizi jaghday jasalsa, nebir jastardy kóterip әketer edi. Ekinshiden, ishinen iriktep eng talantty degen jastargha әr jyly ay sayyn beriletin stependiya taghayyndau kerek. Sodan song sol jastardyng barlyghy baratynday jylyna bir ret simpozium ótkizu kerek. Jәne, jylyna bir ret ýlken kólemde kórme jasauymyz qajet, sol kórmeden múrajaylar kolleksiya satyp alugha tiyis. Ýmit sonda ghana aqtalmaq.

Suretshiler odaghyna týbegeyli ózgeris, reforma qajet. Aldaghy sezden osyny kýtemiz!

Abai.kz

1 pikir