Esterinizge sala keteyik, ýstimizdegi jyldyng my qaynatqan mausymynda onsyz da anghary keuip, tynys alugha dem tappay jýrgen halyq bir týnde ulanyp qalghan bolatyn. Shyrt úiqyda jatqan dýiim júrtty dýrliktirip, qobaljytqan «shuly» oqigha shyndyqty izdetti. Bireui әdettegidey gazshylar qúbyr boyyn artyq gazdan tazartty dese, endi biri stansa basyna әkelingen sisternanyng birinen may tógildi dep kýni boyy sәuegeylikke salynumen bolghanmen, tang atysymen әkimshilikting aldyn toruyldaghan túrghyndar jauapty adamdardy atqa mingizdi. Týs aua әlgi kirpikti ildirmey shygharghan kelensizdikting qaydan kelgeni belgili bola bastady. «Baqsaq, baqa eken» demekshi, tanaudy jarghan iyis tanmen talasqan «qara altyndy» úrlaushylardyng keltirgen keseli eken.

«Eldegining eringe tiyetinin» teris pighylmen bayqamaq bolghan úrylar oilamaghan jerden syr bergen ysyrmagha әlderi kelmey, qatty qysymnyng qyspaghanynan syrtqa ytqyghan iyisten qylmys jasap jatqan oryndy qúral-saymanyn almastan tastay qashqan. Sóitip, adamgha keltirgen ziyany óz aldyna, ekonomikagha shyghyn, ekologiyagha zalal keltirdi.

Esterinizge sala keteyik, ýstimizdegi jyldyng my qaynatqan mausymynda onsyz da anghary keuip, tynys alugha dem tappay jýrgen halyq bir týnde ulanyp qalghan bolatyn. Shyrt úiqyda jatqan dýiim júrtty dýrliktirip, qobaljytqan «shuly» oqigha shyndyqty izdetti. Bireui әdettegidey gazshylar qúbyr boyyn artyq gazdan tazartty dese, endi biri stansa basyna әkelingen sisternanyng birinen may tógildi dep kýni boyy sәuegeylikke salynumen bolghanmen, tang atysymen әkimshilikting aldyn toruyldaghan túrghyndar jauapty adamdardy atqa mingizdi. Týs aua әlgi kirpikti ildirmey shygharghan kelensizdikting qaydan kelgeni belgili bola bastady. «Baqsaq, baqa eken» demekshi, tanaudy jarghan iyis tanmen talasqan «qara altyndy» úrlaushylardyng keltirgen keseli eken.

«Eldegining eringe tiyetinin» teris pighylmen bayqamaq bolghan úrylar oilamaghan jerden syr bergen ysyrmagha әlderi kelmey, qatty qysymnyng qyspaghanynan syrtqa ytqyghan iyisten qylmys jasap jatqan oryndy qúral-saymanyn almastan tastay qashqan. Sóitip, adamgha keltirgen ziyany óz aldyna, ekonomikagha shyghyn, ekologiyagha zalal keltirdi.

Audan ortalyghynyng ontýstik-shyghys baghytyndaghy «Kenqiyaq-Atyrau» múnay magistralining 311-shi shaqyrymynda oryn alghan oqighagha qatysty ekologiyagha keltirilgen ziyandy ólshep, aiyppúldy qúbyr iyelerining moynyna ilgen «Jayyq-Kaspiy» ekologiya departamenti eki aigha juyqtaghanda «Múnay Tas» soltýstik-batys qúbyr jelisi AQ-na 254 600 tenge aiyppúl, oghan qosa qorshaghan ortagha keltirilgen shyghyn ýshin 11 510 466 tengening kinәratyn taqqany belgili boldy.

Osynday mәlimetimen bólisken Maqat audany boyynsha ekologiya inspektory Qúralbek Adambaev býginde tabighatqa keltirilgen ziyannyng ótemi - jalpy alghanda 11 765 066 tengening oblys qazynasyna tolyqtay ótelgenin aitty.

Ókinishke oray, sol kýni sasyq iyisten ókpesi tarylghan Maqat túrghyndarynyng eshbirine «on eki millionnan» on eki tiyn da búiyrmaq emes. Óitkeni, eshkim aryzdanbaghan.

Al, әlgi qylmysty jasaghan әkkilerding әdettegi isi ekenin topshylatatyn oqighagha qatysty audandyq ishki ister bólimi әzirge tis jarmay keledi. Nege?

Sәl sheginis jasap, oilanyp kórelik: eki metr terendiktegi qúbyrdy qazyp, halyq «qazynasyn» qymqyrumen ainalysu qarapayym kisining tirligi emesi belgili. Ári shiyki múnaydy shelektep tasyp, shekesin shylqytypty degen ertegige kim senedi?..

Qalay degende de, qorshaghan orta men qara halyqty «qan qaqsatqan» qylmyskerler jazasyn alugha tiyis. Áytpese, on eki million keltirilgen ziyannyng ornyn toltyrmas...

B.ARAL,

Atyrau oblysy,

Maqat audany, Maqat kenti