Júma, 26 Sәuir 2024
Ádebiyet 2751 2 pikir 6 Jeltoqsan, 2022 saghat 14:20

Bauyrjan ólenderining ereksheligi – qazaqy boyauy!

Osy zaman qazaq әdebiyetining kórnekti ókili, qazaq poeziyasynyng jaryq júldyzy, әdebiyetshi, ghalym Bauyrjan Jaqyp juyqta baspadan shyqqan «Bilte shamnyng jaryghy» atty jyr jyinaghyn syilady.

Jinaqtaghy ólender oqyghan jerden iyirimine tartyp baurap әketti. Jinaqqa kirgen 168 ólenning bәri birdey minsiz, kórkem, obrazdy, aishyqty, birinen-biri keremet, beyne qalypqa qúiylghanday, tórt búryshy teng ólender.

Bauyrjan ólenderining ereksheligi – qazaqy boyauy! Qay ólenin oqysanyz da últtyq tamyrdan nәr alghan, oqugha jenil, oigha qonymdy, qarapayym da ómirshendiginde jatyr. Múqaghaly Maqataevtyng sózimen aitsaq, «Kýpi kiygen qazaqtyng qara ólenin, Shekpen jauyp ózine qaytaramyn», - degenindey!

Ólenderdegi teneu, shendestiru, astarlau, ólenning obrazyn odan-әri asha týsken. Abay, Shәkәrimdey úlylardy tughan, Abaydyng qasqa búlaghynan su ishken, jaghasynda oinap, aidynyna shomylyp, Álimbek jasaghan tal besikte terbelip, әje әldiyinde ósken, Shynghystaudyng shynyna talpynyp, kiyeli topyraghyna aunaghan Baukenning ýlken túlgha bolyp, ýlken әdebiyetshi bolyp qalyptaspaugha qaqysy da joq.

Semey úlylardyng mekeni dedik. Semeyding qazaq poeziyasynyng ordasy ekendigin, qazaq azattyghynyng altyn besik astanasy ekendigin moyyndaugha tiyispiz. Abay, Shәkәrim mektebinen tike tәlim alghan Bauyrjan poeziyasynyng negizi osynda jatyr. Bәukeng ólenderine kórkem sózderdi tyqpalay bermeydi, qazaq dәstýrine berik, qazaq tiline bay. Sondyqtan әr óleninde birde bir artyq sóz joq. Onyng ólenderining beriktigi sonshalyq, bir sózin alyp tastaugha shumaqtardyng ózi kónbeydi.

Bauyrjan ólenderindegi suretkerlik óte keremet, kez-kelgen ólenin oqyp otyryp suret salugha bolady. Mysaly Álimbek ústanyng beynesi. Ájemning úrshyghy. Qoltanba, múnday ólender Baukende jetip artylady. Teneulerding ózi ghajap, aitalyq «Abaymen qúrdas aq shiyler, Toghjanmen qúrdas toghaylar», - dep tolghanyp sharyq úrady. Qanday keremet teneu, qarapayym da qaytalanbas aishyqty sózder.

Jinaqta qamtylghan jyrdyng әr biri, inju marjanday qúlpyryp jarqyrap túr, «Tәuelsiz Qazaqstanym» degen óleninde bostandyqqa talpynghan, azattyq dep alaqaylaghan aqynnyng jarnama ispettes azamattyq minezi kórinedi.

Mening bayqaghanym Bauyrjan poeziyasy bodandyqtyng batpaghynan, ylay, kirinen aulaq, móp-móldir taza, kirshiksiz altynday qymbat ólen. Aqynnyng ólenderi turaly kóp sóz aitugha bolar edi, biraq ol myna shaghyn pikirding mindeti emes, amandyq bolsa Bauyrjan poeziyasyna aldaghy kýnderde egjey-tegjeyli toqtalamyn dep oilaymyn.

Slamhat Seytqamyzaúly

Abai.kz

2 pikir