Beysenbi, 25 Sәuir 2024
Alang 2424 12 pikir 1 Qazan, 2022 saghat 13:54

Soltýstikke orys qaptap jatyr...

Soltýstik Qazaqstan oblysy әkimining orynbasary Dәuren Jandarbekting búqaralyq aqparat qúraldaryna bergen derekterine sýiensek, qyrkýiekting 21-25 aralyghynda oblysqa 30 mynnan asa Reseylik kelgen eken. Olardyng 20 myndayy 18-60 jas aralyghyndaghylar.

Qazir Qyzyljardyng búryndary kóbine bos túratyn qonaqýileri lyq tolghan. Qazaqtyng kenpeyildiligimen kórshi elden shekara asyp kelgenderge eriktiler kómek berip, qamqor bolyp jatyr.

Búryn-sondy bolmaghan adam nópirining sony ne bolaryn kim bilsin, әiteuir júrttyng sheteldikter elde túraqtap qalmas, jaghday týzelgen song otanyna oralar nemese basqa elderge keter degen ýmiti bar. Resmy oryndardyng Reseylikter Qazaqstandy basqa elderge ótu ýshin tranzit joly retinde ghana paydalanady degeninen tughan búl ýmit aqtala ma? Ony uaqyt kórsetedi.

Qalay degenmen de halyq arasynda Reseyden kelgender әr týrli jolmen elimizde otyryp qala ma degen kýdigi seyilgen joq. Múnday ýzdiksiz aghylyp jatqan sheteldikter tobyrynyng ishinde әr týrli pighyldaghy adamdar bolady, el qauipsizdigine qater tóndiretin qylmyskerler de, tynshylar da boluy mýmkin.

Keybiri Reseyden kelgenderding arasyndaghy elimizge paydasyn tiygizetin myqty mamandardy, әsirese, aqparattyq tehnologiya (IT) mamandaryn júmysqa tartu qajet dep mәz-meyram bolyp jýr. Al bayyptap qarasaq Reseylikter IT salasyn órge shygharady deuge negiz joq. Aqparattyq tehnologiya salasynda kәsiby dayarlyghy da, bilim dengeyi de, biliktiligi de Reseylikterden asyp týspese kem týspeytin óz mamandarymyz jetkilikti. Tek solardyng birazy óz elinde ýkimet tarapynan qoldaugha da, jalaqygha da jarymaghan song enbegin baghalaytyn shet elderde jýr. Óz elinde enbegi, bilimi elenip jatsa qazaqtyng daryndy azamaty Darhan Núrmaghanbetov AQSh-tyng NASA gharysh agenttiginde qyzmet ister me edi?

Reseyden kelgen «danyshpandar» Qazaqstannyng aqparattyq tehnologiyasyn shyng basyna shygharady, ýiretedi dep jeligip jýrgender qúpiya aqparattar men kópshilikke jariyalaugha jatpaytyn derekter tasqynyna op-onay qol jetkize alatyn sheteldik IT mamandarynyng el qauipsizdigine tónetin qater ekenin eskergisi kelmegeni me? Últtyq Qauipsizdik Komiyteti, shekara qyzmetteri, basqa da jauapty oryndar kórshi elden kelip jatqandardy filitrasiyadan ótkizu, jiti tekseru, qadaghalau auqymynda qanday júmys jýrgizip, aldyn ala qauipsizdik sharalaryn qoldanu ýshin naqty qanday júmys jýrgizip jatqany turaly jarytymdy aqparat joq. Al jartylay shyndyq ótirikten de qauipti. Senimdi kózderden shyndyqpen ýilesetin aqparat bolmasa, nemese shynayy ahual turaly jarym-jartylay ghana aitylsa el ishinde neshe týrli qaueset jayylady. Múnan song «jalghan aqparat» taratqandardy may shammen izdep júrtty dýrbelenge saludyng mәni joq.

Marat Ermúqanov          

Abai.kz

12 pikir