Júma, 26 Sәuir 2024
Alasapyran 3000 2 pikir 16 Qyrkýiek, 2022 saghat 15:19

Covetting minasy taghy jaryldy

Qyrghyzstan men Tәjikstan arasynda taghy qaqtyghys. Búl joly tipti ushygha týsip, taraptar minomet, pulemet, tank jәne zymyran keshenderin qoldanuda. Jýzdegen adam qauipsiz aimaqqa evakuasiyalandy. Eki el shekarasynyng tútas aumaghynda atys-shabys bolyp jatyr. 

2021 jyly Qyrghyzstan men Tәjikstan arasynda shekara manyndaghy kelispeushilik qaqtyghysqa әkelip, sony qantógiske úlasqan bolatyn. Qyrghyzstan qaqtyghysta 36, al Tәjikstan 19 adamynan aiyrylghan edi. Búl eki el arasyndaghy eng iri qaqtyghys boldy.

14 qyrkýiek kýni Tәjikstan men Qyrghyzstan arasynda taghy da dau shyqty. Shekarashylar arasynda atys bolyp, birneshe adam jaraqat aldy. Al 16 qyrkýiekte qaqtyghys ushygha týsti. Taraptar tank pen zymyran keshenderin qoldanuda. Tәjikstan Batken ortalyghyn zymyranmen atqylap jatyr. Dostyq auylyn basyp alyp, Tәjikstannyng tuyn tikti. Al Qyrghyzstan birneshe tәjik beketine soqqy jasady. Bir tankting joyylghany naqtylandy.

Tәjik pen qyrghyzdyng qyrqysy sonau KSRO qoyyp ketken "minadan" bastauyn alady. Mina taghy jaryldy. Eki el arasynda shekara mәselesi sheshilmegen, shegendelmegen. Tәjikstan 1924-1939 jylghy karta boyynsha mәseleni shesheyik deydi, al Qyrghyzstan 1958-1959 jylghy kartagha sýienedi. Osylaysha shekarany shegendeu onay bolmay túr. 900 shaqyrymgha sozylghan shekaranyng naqty sheshilmeui Mәskeuge de tiyimdi. Sebebi bólip al da, biyley berdi iske asyrady. Ortalyq Aziya elderining ózara kelisimi Mәskeuding aimaqtaghy yqpalyn azaytuy mýmkin.

Qyrghyzstannyng ishinde ózbek jәne tәjik anklavtary bar. Anklavtar mәselesi sheshilmey, qaqtyghys toqtamaq emes. Shekara shegendelmegendikten taraptar manyzdy respublikalyq joldardy, su kózderin "óziniki" sanaydy. Búl mәsele suaru, egin egu mausymynda eki el arasyndaghy qaqtyghysty arttyra týsedi.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz

2 pikir