Senbi, 20 Sәuir 2024
Janalyqtar 3797 0 pikir 10 Qantar, 2013 saghat 07:14

Din salasyndaghy jýieli týsindiru júmysy – uaqyt talaby

Shyghys Qazaqstan oblysy diny birlestikterding sany men qúramy jaghynan  kýrdeli ónirlerding biri bolyp esepteledi.

Qazaqstan Respublikasynyng «Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly» Zanynyng talaptaryna sәikes ónirde osy uaqytqa deyin qyzmet etip kelgen 365 diny birlestikting 278 - i tirkeuden jәne qayta tirkeuden ótti.

2012 jyldyng 1 qarashasyndaghy jaghday boyynsha oblys aumaghynda barlyghy 278  diny birlestik qyzmet etedi.  Yaghny birlestikter qyzmeti byltyrghy jyldyn  osy kezenimen salystyrghanda  24  payyzgha azaydy. Onyng  189 islam baghytyndaghy, 36 pravoslaviyelik, 4 kóne - ghúryp, 6 katolikter, 43 protestanttyq jәne dәstýrli emes diny úiymdar. Olardyng qaramaghynda 275 ghibadat ýii bar.

Shyghys Qazaqstan oblysynyng Din isteri departamenti óz qyzmetin bastaghan alghashqy kýnnen-aq din salasyndaghy jýieli týsindiru júmysyn jýrgizu qyzmetining manyzdy baghyttarynyng biri etip belgiledi. Óitkeni óz tarapymyzdan jýrgizilgen zerdeleu men zertteu júmystary ónirdegi diny ekstremizmge iydeologiyalyq qarsy túrudyng tiyimdi kórsetkishterin anyqtaugha mýmkindik berdi. Onyng ishinde birinshiden, ekstremizm iydeyalarynyng halyq arasyna  taralu kanaldaryna jol bermeu bolsa, ekinshiden, ekstremizmning utopiyalyghy men destruktivti sipatyn týsindiru men oghan qarsy túrudyng ishki immuniyteti retinde halyqtyng diny sauattylyghyn arttyru asa manyzdy bolyp shyqty.

Shyghys Qazaqstan oblysy diny birlestikterding sany men qúramy jaghynan  kýrdeli ónirlerding biri bolyp esepteledi.

Qazaqstan Respublikasynyng «Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly» Zanynyng talaptaryna sәikes ónirde osy uaqytqa deyin qyzmet etip kelgen 365 diny birlestikting 278 - i tirkeuden jәne qayta tirkeuden ótti.

2012 jyldyng 1 qarashasyndaghy jaghday boyynsha oblys aumaghynda barlyghy 278  diny birlestik qyzmet etedi.  Yaghny birlestikter qyzmeti byltyrghy jyldyn  osy kezenimen salystyrghanda  24  payyzgha azaydy. Onyng  189 islam baghytyndaghy, 36 pravoslaviyelik, 4 kóne - ghúryp, 6 katolikter, 43 protestanttyq jәne dәstýrli emes diny úiymdar. Olardyng qaramaghynda 275 ghibadat ýii bar.

Shyghys Qazaqstan oblysynyng Din isteri departamenti óz qyzmetin bastaghan alghashqy kýnnen-aq din salasyndaghy jýieli týsindiru júmysyn jýrgizu qyzmetining manyzdy baghyttarynyng biri etip belgiledi. Óitkeni óz tarapymyzdan jýrgizilgen zerdeleu men zertteu júmystary ónirdegi diny ekstremizmge iydeologiyalyq qarsy túrudyng tiyimdi kórsetkishterin anyqtaugha mýmkindik berdi. Onyng ishinde birinshiden, ekstremizm iydeyalarynyng halyq arasyna  taralu kanaldaryna jol bermeu bolsa, ekinshiden, ekstremizmning utopiyalyghy men destruktivti sipatyn týsindiru men oghan qarsy túrudyng ishki immuniyteti retinde halyqtyng diny sauattylyghyn arttyru asa manyzdy bolyp shyqty.

Búl orayda qalyng búqaragha, diny birlestikterding basshylary men onyng mýshelerine, әkimdikterge, basqa da memlekettik organdargha din salasynyng zannamalyq bazasyn týsindiru jәne onyng oryndaluyn talap etu manyzdy. Bizding oiymyzsha, búl rette oblys әkimdikteri janyndaghy diny birlestiktermen baylanys jónindegi kenesterding jýieli júmysyn qamtamasyz etu  kóptegen týitkildi mәselelerdi sheshuge mýmkindik beredi. Kenesterding azamattardyng diny senim bostandyghy qúqyghyn qamtamasyz etu jәne diny birlestiktermen ózara әreketttesu salasyndaghy memleket sayasaty mәseleleri jóninde úsynystar әzirleu, qoghamdaghy ruhany kelisimdi nyghaytu jәne konfessiyaaralyq qatynastardy ýilestirudegi manyzy ólsheusiz.

Qazaqstan Respublikasy Ýkimeti janyndaghy diny birlestiktermen baylanystar jónindegi Kenesting 2012 jyldyng 13 mausymyndaghy sheshimimen bekitilgen Ýlgi erejening negizinde  oblystyq Kenesting Erejesi jasalyp, bekitildi. Erejege sәikes Kenesting Tóraghasy oblys әkimi bolyp tabylady, orynbasarlary bolyp oblys әkimining әleumettik mәseleler jónindegi orynbasary jәne Din isteri departamentining  diyrektory belgilengen. Onyng mәjilisteri toqsanyna bir ret ótkizilip otyrady.

Eger búryndary Kenesting júmysynda qasandylyq basym bolsa, qazir onyng otyrystary oblystaghy diny ahualdyng jaqsaruyna yqpal etetin tiyimdi tetikke ainala bastady. Onyng ótkizilu formattaryna da den qoyylyp keledi.

Mәselen, 2012 jyldyng 6 qyrkýieginde Kenesting keneytilgen otyrysy ónirding 19 audany men qalalary tolyq baylanysqa qosylghan viydeokonferensiya rejiyminde ótkizildi. Kenes júmysyna onyng mýshelerimen qatar audan, qala әkimderi, olardyng әleumettik-sayasy mәseleler jónindegi orynbasarlary, ishki sayasat jәne bilim bólimderining bastyqtary, auyldyq jәne kenttik okrugtar әkimderi, mektep diyrektorlary, qúqyq qorghau organdarynyng basshylary, diny birlestikterding jetekshileri, jastar úiymdarynyn, búqaralyq aqparat qúraldarynyng ókilderi qatysyp otyrdy.

Shilde aiynda ótken audandaghy diny ahualdy talqylaghan Ayagóz audanynyng diny birlestiktermen baylanys jónindegi kenesining otyrysyna barlyq auyldyq okrug әkimderi, mektep diyrektorlary, dintanu pәnining oqytushylary, memlekettik organdardyn, qúqyq qorghau organdarynyng basshylary, diny birlestikterding jetekshileri, ýkimettik emes úiymdardyn, búqaralyq aqparat qúraldarynyng ókilderi, barlyghy tórt jýzden astam adam qatysty.

Býgingi kýni barlyq audan, qalalarda kenesterding Erejeleri janadan bekitildi, qyzmeti qayta zerdelenip, júmystary jolgha qoyyldy. Eger osy uaqytqa deyin kenes júmystaryna audan, qala әkimderining orynbasarlary basshylyq etip kelse, qazir tóraghalyq etu әkimderge jýktelip otyr. Keneytilgen otyrystargha oblystyq Din isteri departamentinin, Ishki sayasat basqarmasynyn, Ishki ister departamentinin, dәstýrli  diny birlestikterding basshylarynyng qatysuy dәstýrge ainaldy.  Kenester Shyghys Qazaqstanda diny ahualgha yqpal etuding naqty qúralyna ainala bastady.

Din salasyndaghy týsindiru júmysyn jýieli yrghaqqa keltirude aqparattyq-nasihat toptary manyzdy oryn alady. Memleketimizding din salasyndaghy sayasatyn týsindiru, memleket pen qogham arasyndaghy «keri baylanysty» qamtamasyz etu, sonday-aq atalghan salada jýrgizilip jatqan memlekettik sayasatqa halyqtyng senimin nyghaytuda da júmystyng osy formasy ómirding synynan ótken tetik bolyp tabylady. Býginde oblystyq, audandyq, qalalyq aqparattyq-nasihat toptarynyng júmystaryn jandandyru, olardyng qyzmetining tiyimdiligin arttyrugha baghyttalghan sharalar ózining ondy nәtiyjesin berude.

Din ister departamentining diyrektory jetekshisi bolyp tabylatyn oblystyq aqparattyq - nasihat toby jyl basynan beri 40-tan astam eldi mekenderde kezdesuler ótkizdi, olargha alty myngha juyq adam qatysty. Qúramynda 160 adamy bar qalalyq jәne audandyq aqparattyq-nasihat toptary jiyrma myngha juyq adammen kezdesti.

Kezdesuler barysynda halyqqa memleketting din salasyndaghy sayasatynyng negizgi prinspteri men baghyttary, әlemdik jәne dәstýrli dinder, islam men men onyng hanafy baghyty, pravoslaviyelik hristiandyqtyn, teris baghyttaghy diny aghymdardyng mәni turaly týsinikter berildi. Túrghyndargha konfessiyaaralyq kelisimdi nyghaytudyng manyzdylyghyn, sonday-aq Elbasynyng belgilegen mindetteri men maqsattary jayly, Qazaqstan Respublikasynyng 2011 jylghy 11 qazandaghy «Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly» Zanynyng talaptary  jan-jaqty týsindirildi.

Kezdesulerde kóptegen ózekti taqyryptardy qozghaytyn súraqtar qoyylyp, olargha tiyisti jauaptar qaytaryldy. Súraqtardyn  deni diny aghymdar, jana zang boyynsha, sonday-aq imamdardyng bilim dengeyin arttyru, jastardyng destruktivti diny aghymdargha kiruine jol bermeu, halyqtyng diny sauattylyghyn arttyru túrghysynda boldy. Kóp súraqtar diny birlestikterding eseptik qayta tirkeuden ótui, jana ghibadat ýilerin salu turaly, diny әdebiyetter men zattardy satu oryndary turaly boldy.

Oblysta jýrgizilgen әleumettik zertteuler aqparattyq nasihat toptary júmysynyng tiyimdiligin kórsetip otyr. Mәselen, oblystyq aqparattyq-nasihat toby bolyp qaytqannan keyin Ýrjar, Zaysan, Ayagóz audandary men Ridder qalasynda dәstýrli emes diny aghymdardyng belsendiligi eki aidyng ishinde aitarlyqtay tómendedi.

Jýieli týsindiru júmysyn qamtamasyz etude búqaralyq-aqparat qúraldarynyng әleuetin tiyimdi paydalanu jәne  olarmen tyghyz baylanysta júmys isteu asa manyzdy bolyp tabylady.  Búl orayda konfessiyaaralyq kelisim men diny taghattylyqty nyghaytu, halyqtyng diny sauattylyghyn arttyru, diny ekstremizmge qarsy túrudy nasihattaugha baghyttalghan oblys әkimdigimen birlesken  media-jospar jasaldy, onyng negizinde 6 sujet kórsetilip, 18 maqala jariyalandy. Oblystyq «Qazaqstan - Óskemen» telearnasynda ay sayyn shyghatyn 20 minuttyq «Sharapat» jәne  «Blizkie duhom» telehabarlary úiymdastyryldy. Óskemen qalalyq «Qalken» telearnasynda apta sayyn «Qasiyetti júma», «Blagochestiye» habarlary jaryq kóredi. Jyl basynan Departament qyzmetkerlerining qatysuymen 9 baghdarlama jәne diyrektordyng qatysuymen 2 «tikeley efiyr», 3 baspasóz-konferensiyasy  úiymdastyryldy.

Esepti kezende respublikalyq jәne ónirlik  búqaralyq aqparat qúraldarynda  643 material jariyalandy. Qyrkýiek aiynan bastap oblystyq «Rudnyy Altay» gazetinde «Duhovnosti», al «Didar» gazetinde  «Din» atty arnayy bet shygharu qolgha alyndy.

Ónirding búqaralyq aqparattyq qúraldary ókilderine arnalghan «Túrghyndardyng diny sauattylyghyn arttyru jәne konfessiyaaralyq qarym-qatynas salasyndaghy ekstremistik iydeyalardy taratpaudyng manyzdy әdisterining biri retinde - diny qyzmet mәselelerin BAQ-ta jariyalau» taqyrybynda jurnalistermen ótkizilgen seminar-treningte din salasyn sauatty týsindiruding jay-japsary jan-jaqty sóz boldy.

Oblysta dәstýrli diny birlestikterding «Islam núry», «Pravoslavie v Priirtyshie» atty  aqparattyq basylymdary bar. Olar aiyna 2 ret shyghady. Olarda diny qyzmetshilerdin, elge qadirli, kópshilik arasynda bedeldi  aqsaqaldarmen dintanushylardyng maqalalary jýieli ornalastyrylyp keledi. Sonday-aq gazet betterinde memlekettik organdardyng úiymdastyrghan sharalary turaly da aqparattar berilip otyrady.

Sayyp kelgende, diny ekstremizm men terrorizmge jol bermeu, ony sanagha qabyldamau eng aldymen halyqtyng diny sauattylyghyna baylanysty. Al diny sauattylyqtyng dengeyin arttyru memlekettik organdardyn,  dәstýrli diny birlestikter basshylarymen, ýkimettik emes úiymdarmen, búqaralyq aqparat qúraldarymen  birlese otyryp  jýieli de sauatty әri týsindiru júmystaryn jýrgizuge baylanysty.  Olay bolsa, jýieli týsindiru júmysy - uaqyt talaby.

M. Múhamedjanov,

Shyghys Qazaqstan oblysy Din isteri

departamentining diyrektory

Abai.kz

0 pikir