Ukraina soghysy qyza týsti. Anyghy pozisiyalyq soghys qalpynan shyghyp, belsendi shabuyldarmen jalghasyn tapty. 

Eki kýn búryn Ukraina preziydenti Zelenskiy qúpiya jaghdayda jiyn ótkizdi. Áskery salanyng jiligin shaghyp, mayyn ishken qolbasshylar jinalghan jiynda ne aitylghany belgisiz. Alayda qúpiya jaghdayda ótkenining ózi talqylanghan mәselening asa auqymdy ekenin kórsetedi jәne manyzdy ekenin aishyqtaydy. Jiynda Ukrainanyng qarsy shabuylgha shyghu mýmkindigi aitylghany anyq. Kóp úzamay, 29 tamyz kýni Ukraina әskeri elding ontýstiginde birneshe baghytta shabuylgha shyqty. Herson jәne Zaparojie oblystaryndaghy shabuyldy key aqparat kózderi azat etu operasiyasy bastaldy dep jarysa jazdy.

Ukrainanyng "Ontýstik" shtabynyng ókili  Nataliya Gumenuk qarsy shabuyldyng ótip jatqanyn rastady, alayda әleumettik jelide foto jәne viydeo jariyalamaytynyn aitty. Búl shabuyldyng ótu barysyna keri әserin tiygizui mýmkin dep týsindirdi ol.

Batystyq sarapshylar búl shabuyl aldyndaghy jaudyng qorghanys shebindegi osal tústaryn anyqtau әreketi deydi. Al naqty, tolyqqandy qarsy shabuyl qazan aiynda bastaluy kerek. Oghan birneshe sebep bar.

1. Ukrainagha beriletin Lend-Liz qyrkýiekte bastalady. Biraq kelgen zamanauy qarudy iygeruge sәl uaqyt kerek. Qaru eki jolmen keledi. Ol әue jәne múhit arqyly. Áue jolymen qaru jetkizu jyldam, biraq kólemi az. Keme arqyly qaru jetkizu kóp uaqytty alady, alayda bir mezette óte kóp qaru әkeluge bolady. AQSh Europa porttaryna qarudy әkeledi, artynsha temirjol arqyly Polishagha jetip, keyin Ukrainagha kirgiziledi. Osynyng barlyghy shamamen qyrkýiekting sony qazannyng basyna jetip qalady. Al qarudy jetkizu tipti úzaq uaqytty aluy mýmkin.

2. Qyrkýiekting 8 kýni Germaniyada kezekti "Ramshtayn" kezdesui ótedi. Ol boyynsha da beriletin qarular beretin elding sayasatkerleri tarapynan birden maqúldansa, qyrkýiekting sonynda jetui tiyis. Alayda kim qanday qaru beretini әli belgisiz. Shabuylgha shyghatyn әlde qorghanysty kýsheytetin qaru ekeni de anyqtalmady. Búghan deyin "Ramshtayn" formatynda ótken kezdesulerde uәde etken key qaru týrleri әli jetkizilmegen. Sondyqtan búl prosess te úzaq uaqytty alady.

3. Ukrainagha Batys qaruyn mengergen kәsiby әsker kerek. Ol әsker qazir Úlybritaniyada jattyghyp jatyr. Baghdarlama 120 kýn sayyn 10 myng kәsiby sarbazdy dayyndaugha arnalghan. Ol mausymda bastaldy, qazanda alghashqy lek oquyn ayaqtaydy. Qazanda Ukrainagha 10 myng kәsiby әsker kelui tiyis, ol nәtiyjeli qarsy shabuylgha sep bolady. Qazirding ózinde Ukrainada Batystan tәjiriybe jinap, oqyp kelgen sarbazdar bar. Olar drondardy basqaru men strategiyalyq josparlau baghytynda qyzmet etude. Búl tolyqqandy qarsy shabuyl ótkizuge jetkiliksiz.

Búl faktilerge sýiene otyryp, Ukraina әskeri tolyqqandy shabuyldy qazan aiynda bastaydy deuge bolady. Alayda Herson men Zaparojie baghytynda jau shebine soqqy jasap, berekesin qashyryp, ýrey sebudi jalghastyrary anyq. Ukraina ontýstik aimaghyn bir naqty soqqymen azat etuge dayyndalyp jatyr. Aymaqtaghy Reseyding әskery bazalary men qoymalaryna Himars-tarmen naqty soqqy jasap, joyyp otyru arqyly Resey әskerining manevr jasau mýmkindigin azaytty. Al qoymalargha soqqy jasau arqyly Reseyding shabuyl jasau ayasyn taryltty. Sonymen qatar Resey әskerine qaru jetkizu joldaryna soqqy jasaluda. Hersondy azat etu maqsatynda qalanyng eki jaghyn jalghap túrghan ýsh iri kópir isten shygharyldy. Ukraina partizandary da jau jaghyna ótken sheneunikterdi joyyp, manyzdy әskery nysandargha órt qoyda. Osy arqyly ontýstikti azat etu operasiyasynyng irgetasy qalanuda.

Ukraina nәtiyjeli shabuyldardy qar týskenshe jasaugha tyrysady. Sebebi qysta front pozisiyalyq jaghdaygha auysuy yqtimal. Europa elderin Mәskeu gaz berudi shekteu arqyly sayasy bopsagha salady. Búl Kiyevke beriletin kómekting azangyna әser etui mýmkin. Zelenskiy biyligi ony jaqsy týsinedi, sondyqtan kýzde barynsha belsendi shabuyldar úiymdastyrugha tyrysady.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz