Júma, 29 Nauryz 2024
Janalyqtar 4506 0 pikir 19 Jeltoqsan, 2012 saghat 12:29

Tarih betterinen

Qazaqstannyng derbestigi qalay moyyndaldy?

«Shyn mәnisinde Qazaqstannyng syrtqy sayasy vedomstvosyna basqa ministrliktermen salystyrghanda tәuelsizdikting alghashqy jyldary airyqsha qiyn tiydi. Eger respublikanyng ekonomika salasynda elding aitarlyqtay tәjiriybesi bolsa (jana dәuirding talaptaryna sәikes kelmese de), halyqaralyq arenada derbes is jýrgizu tәjiriybesi belgili sebepterge baylanysty mýldem bolmady» dep jazdy búrynghy Syrtqy ister ministri, belgili diplomat Qasym-Jomart Toqaev.

Qazaqstannyng derbestigi qalay moyyndaldy?

«Shyn mәnisinde Qazaqstannyng syrtqy sayasy vedomstvosyna basqa ministrliktermen salystyrghanda tәuelsizdikting alghashqy jyldary airyqsha qiyn tiydi. Eger respublikanyng ekonomika salasynda elding aitarlyqtay tәjiriybesi bolsa (jana dәuirding talaptaryna sәikes kelmese de), halyqaralyq arenada derbes is jýrgizu tәjiriybesi belgili sebepterge baylanysty mýldem bolmady» dep jazdy búrynghy Syrtqy ister ministri, belgili diplomat Qasym-Jomart Toqaev.

- 1991 jyly 16 jeltoqsanda respublikanyng Jogharghy kenesi Qazaqstannyng tәuelsizdigi turaly Zang qabyldady. Sol mezette-aq halyqaralyq qauymdastyqtyng búl aksiyagha qalay qaraytyndyghy turaly mәsele tuyndady. Jana memleket diplomatiyalyq moyyndaudy qajet etti, onsyz shynayy tәuelsizdik turaly aitu mýmkin emes... Qayda barsam da, barlyghy: «Derbestik sheruinen eshtene de shyqpaydy. Bәri Reseyge kelip, respublikalardyng mýddesin halyqaralyq arenada kýitteu turaly ótinishpen keledi, óitkeni bizde infraqúrylym qalyptasqan, dayyn kadrlarymyz bar» dep rayymnan qaytarugha tyrysty.
...Osylay әbigerge týsip jýrgen kezde Qazaqstannyng Mәskeudegi túraqty ókili Q.Saudabaev telefon shaldy. Ol Preziydentting respublika Parlamentining Qazaqstandy tәuelsiz memleket retinde jariyalau turaly mәlimdemesine oray diplomatiyalyq korpustyng tamyryn basyp kóruge tapsyrma bergenin habarlap, búl iste kómek kórsetuimdi súrady.
Shetelderding elshilikterine nota jiberip, kelesi kýni sol kezdegi mәrtebeli qara «Volga» mashinasyna otyryp, diplomatiyalyq missiya basshylaryna jol tarttyq. Sol kezde búl saparlardyng biz ýshin asa qobaljytatyn oqighalar bolghanyn aitpasa da bolady, әngime Qazaqstannyng halyqaralyq dengeyde moyyndaluy jóninde... Sol kezde Batys kereghar pozisiya ústandy: bir jaghynan, búrynghy KSRO aumaghyndaghy yadrolyq qarudy birtútas baqylaudy ornatudy jaqtasa, ekinshi jaghynan - naqty Reseyding BÚÚ-nyng Qauipsizdik kenesinde KSRO-nyng zandy múrageri retinde boluyna qatysty ústamdylyq tanytty...
...Sheteldik elshiler Almatydaghy uaghdalastyqqa qatysty ózderining kýdikterin jasyrghan joq. Batystaghylar jaghdaydyng anysyn andap otyrghan synayly. Búrynghy respublikalardyng resmy moyyndaluy Almatydaghy kezdesuler nәtiyjelerine tikeley tәueldi bolatyndyghy anyq edi.
(Qasymjomart Toqaev, «Preodoleniye», Almaty, 2003 j.)

"Ayqyn" gazeti

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1575
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2269
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3584