Seysenbi, 16 Sәuir 2024
Janalyqtar 3788 0 pikir 1 Jeltoqsan, 2012 saghat 16:13

Jana mereke - jana mektep

Oblys Ákimi Berdibek SAPARBAEV Besqaraghay audany men Semey qalasynda birqatar әleumettik nysandardyng ashylu saltanatyna qatysyp, keybir qúrylys nysandaryndaghy júmys barysymen tanysty.
Tirek auyldar qataryna engeli týtini týzu úshyp, tirligi dúrys arnagha týsken Semiyar auylynda búl kýni de ýlken quanysh toylandy. Apattyq jaghdaydaghy mektep ótkenning enshisinde qalyp, jana bilim oshaghy esigin aiqara ashuy semiyarlyqtardyng kópten kýtken merekesi-túghyn.  Bilim ordasynyng ashylu saltanatyn audan basshylyghy Qazaqstannyng túnghysh Preziydenti kýnine arnaudy jón kóripti. 80 oryndyq mektepti «Infinity kommuniykeyshn» JShS bastaghan bir top merdiger 200 milion tengeden astam qarajatqa salghan. Jalpy audany 1570 sharshy metrdi qúraytyn ghimarattyng qúrylysy ótken jyldyng qarashasynda bastalyp, belgilengen uaqyttan sәl keshiginkirep baryp, qoldanysqa berilip otyr.
Auyl túrghyndaryn atauly quanyshtarymen qúttyqtay kele, aimaq basshysy audannyng jas hokkeyshilerining oblys chempiony atanuyna zor ýles qosqan semiyarlyq jas sportshylargha sporttyq kostumder men jaraqtar taratty.

Oblys Ákimi Berdibek SAPARBAEV Besqaraghay audany men Semey qalasynda birqatar әleumettik nysandardyng ashylu saltanatyna qatysyp, keybir qúrylys nysandaryndaghy júmys barysymen tanysty.
Tirek auyldar qataryna engeli týtini týzu úshyp, tirligi dúrys arnagha týsken Semiyar auylynda búl kýni de ýlken quanysh toylandy. Apattyq jaghdaydaghy mektep ótkenning enshisinde qalyp, jana bilim oshaghy esigin aiqara ashuy semiyarlyqtardyng kópten kýtken merekesi-túghyn.  Bilim ordasynyng ashylu saltanatyn audan basshylyghy Qazaqstannyng túnghysh Preziydenti kýnine arnaudy jón kóripti. 80 oryndyq mektepti «Infinity kommuniykeyshn» JShS bastaghan bir top merdiger 200 milion tengeden astam qarajatqa salghan. Jalpy audany 1570 sharshy metrdi qúraytyn ghimarattyng qúrylysy ótken jyldyng qarashasynda bastalyp, belgilengen uaqyttan sәl keshiginkirep baryp, qoldanysqa berilip otyr.
Auyl túrghyndaryn atauly quanyshtarymen qúttyqtay kele, aimaq basshysy audannyng jas hokkeyshilerining oblys chempiony atanuyna zor ýles qosqan semiyarlyq jas sportshylargha sporttyq kostumder men jaraqtar taratty.
- Árbir memleketting keleshegi bilim beru jýiesining júmysyna tikeley baylanysty ekenin ýnemi  aityp kelemin. Býgin mine, jana mektepterinizding ghimaraty salynyp bitti.  Apattyq jaghdaydaghy mektepterding ornyna janalaryn salyp jatqanymyz el ekonomikasynyng damuynyng arqasynda bolyp otyr.  Mektepteriniz shalghaydaghy auyldyng jas jetkinshekteri jaqsy bilim alyp, el ertenine óz ýlesterin qossyn degen maqsatpen salynyp otyr. Ústazdar qauymy men auyl  bolyp berilgen mýmkindikti paydalanyp, elge paydaly úrpaq tәrbiyeleu qajet. Auyldarynyzdyng shalghayda ornalasqanyn eskerip, tirek auyldarynyng qataryna arnayy qosqan edik. Sol baghdarlama ayasynda múnda atqarylyp jatqan júmysty kórip otyrsyzdar. Jalpy búl auyldyng bolashaghy zor. Sondyqtan jergilikti qaltaly azamattar da tughan ónirlerining gýldenuine ýles qosqany abzal.  Eldi mekendi  túrghyndar tarapynan kórkeytuge atsalysu arqyly  jastardyng arasyndaghy enjarlyqty joyamyz. Solargha agha  buyn  ýlgi bolsa ghana, auyldarymyz gýldenedi, - dedi  aimaq basshysy.
Eki qabatty ghimarattyng ishi býgingi zamannyng barlyq talaptaryna say jaraqtalghan. Himiya, informatika, tehnologiya kabiynetterin aralaghan oblys Ákimi qúraldardyng sapasyna jәne  oqu ýrdisinde paydalanyluyna mәn beru kerektigin eskertti. Ashana men kitaphananyn, sport zaldyng jaghdayymen tanysqan ónir basshysy mektepting syrtqy kelbetine baylanysty azdaghan syn-eskertpeler de aitty. 80 balagha shaqtalghanymen ondaghy bilim beru mýmkindikterining kendigi túrghyndardy quantyp otyrsa kerek. Ásirese, tehnologiya kabiynetindegi jana jaraqtar men himiya kabiynetining zerthanagha layyqtalyp jasaluy erekshe.  Kitaphana interaktivti taqtamen jabdyqtalsa, 56 oryndyq akt zalyna jana muzykalyq apparat ornatylghan.
Biylghy oqu jylynda mektepke ýsh jas maman júmysqa ornalasypty. Sonyng biri Marjan Týkýbaeva informatika pәninen jana mektepte dәris beruge dayyn ekenin aitady. Osy auylgha kelin bolyp týsken Marjan 113 myng tenge kóleminde jas mamangha beriletin kóterme qarajat alghanyn, endi baspanaly bolsaq degen ýmiti bar ekenin jasyrmady.

Búl kýni audan ortalyghynda da birneshe әleumettik nysannyng ashylu saltanaty ótti. Áueli onaltu ortalyghynyng qúrylysymen tanysty aimaq basshysy. Jeke kәsipker Mels Múhadiyev ýsh kategoriya boyynsha qamqorlyqqa múqtaj jandargha qyzmet kórsetetin ortalyqty salyp, el iygiligine tapsyrmaq. Olýshin budjetten 24 million tenge súrap otyr. Audany 176 sharshy metr ghimarat ýshin búl qymbattau bagha ekenin aitqan oblys Ákimi  48 bala, 256 eresek arnayy esepke alynәan audan ýshin búl ortalyqtyng qajet ekenin atap ótti. Keler jyldyng basynda qoldanysqa berilui josparlanyp otyrghan ortalyqta kemistikteri bar balalarmen júmys isteytin  әr týrli tәlimgerlerge, qarttar men mýgedek jandardyng kýtimimen ainalysatyn әleumettik qyzmetkerlerge qosymsha 14 júmys orny ashylmaq.
Taghy bir әleumettik manyzy zor nysannyng qúrylysy janadan qyza bastaghan eken.  Qabyrghasy qalanghaly ondaghan jyldar ótken 16 pәterlik túrghyn ýidi qaytadan qalpyna keltiruge oblys qorjynynan 43,6 milion tenge bólingen.  Ghimarattyng tóbesin shatyrlap, esik-terezesi men kelbetin retke keltirip, quys-tesigin bitep, jylylau júmystaryna «Adja-Serviys» JShS mindettense, su jәne jylu qúbyrlaryn tartyp, infraqúrylymyn qalpyna keltiru júmystary «BiznesEksperssStroy» JShS-ning moynyna jýktelgen.  Oblys basshysy jyldar boyy qarausyz qalghan ghimarattyng beriktigin boljap bilu mýmkin emestigin, sondyqtan onyng irgetasyn bekitip, tózimdiligin qayta tekseru kerektigin qadap aitty.
Búl joba oidaghyday jýzege asqan kýnde pәterler jas mamandarәa berilmek. Onyng ishinde audandyq auruhanagha keletin jas dәrigerler de bar. Audandyq ortalyq auruhana basshylyghy maman tapshylyghyn Semey memlekettik medisinalyq uniyversiytetimen birlese júmys isteu arqyly sheship otyrghan kórinedi. Keler jylghy atalәan bilim ordasynyng 6 studentimen kelisimshart jasalәan. 2009 jyly qoldanysqa berilgen ortalyq auruhanada bїginde 51 adam jatyp emdelude. Ózinin  derbes su jїyesi, stasionar kóligining garajy, auyr nauqastarәa arnalghan lift jýiesi әr týrli sanattaghy 138 qyzmetkerding júmysyn jenildete týsken.
Auruhanany aralau barysynda ónir basshysy aq jelendi jandarmen jýzdesip, hal-jaghdaylaryn bildi.
-  Sizderde jalaqynyng keshigui siyaqty ynghaysyz jaghdaydyng oryn alghanynan habardarmyz. Býgin osynda sol kelensizdikting sebebin týsindirip, qazirgi jaghdaylarynyzdy bilu ýshin arnayy keldim, - degen aimaq basshysyna osyndaghy medisina salasynyng qyzmetkerleri óz ótinishterin jetkizdi. Audandyq emhananyng ghimaraty tozuyna baylanysty onyng kýrdeli jóndeuden ótuine kómek súraghan dәrigerlerding tilegi jerde qalmady. Tek oidaghyday oryndaluy ýshin tiyisti qújattary uaqytynda dayyndalu qajet.
Besqaraghay auylynda ashylghan eki nysannyng biri «Shyghys» atty ashana bolsa, ekinshisi - «Miyr» meyramhanasy.  Jeke kәsipker Dәulet Boyanov «Júmyspen qamtu-2020» baәdarlamasy boyynsha 2,5 million tenge nesie alyp, ashana ashqan.  Ázirge «Shyghys» ashanasynan 4 adam júmys tapqan. Kәsipker júmys algha basyp jatsa, olardyng enbekaqylaryn  kóterudi oilap jýrgenin aitady.
Al «Miyr» meyramhanasynda qazirding ózinde on júmys orny ashylsa, aldaghy uaqytta taghy jeti adamgha kәsip tabylmaq. Múnda da enbekaqy mólsheri 30 myng tengening ainalasynda. Búl turaly meyramhananyng iyesi Jamal Balyqpaeva aityp berdi. Búrynәy «Miyr» kinoteatryn óz qaltasynan shyqqan 6 million tengege qayta jabdyqtap, 360 oryndyq meyramhana jasaghan ol búl jer tek jiyn-toylar ótkizumen shektelmey, keshke dәmhananyng rólin atqarsa, kýndiz keshendi týski as ishetin oryn bolatynyn aitady. Keshendi týski astyng múndaghy túraqty baghasy 300 tenge kóleminde bolmaq. Meyramhananyng ashylu saltanatynda sóz alghan aimaq basshysy ashylghaly otyrghan nysannyng manyzyna toqtalyp, audanda atqarylyp jatqan júmystargha bagha berdi.
- Ár eldi mekende jana mekemening ashyluy kishigirim quanysh. Óitkeni jana mekememen birge jana júmys oryndary ashylady. Quanyshtarynyz qútty bolsyn. Ýsh jyl búryn Besqaraghay auyly audan ortalyghyna úqsamaytyn edi. Býgingi tynys-tirshiligi jaman emes. Audan basshylyghy dúrys júmys istep jatqanynyng belgisi búl. Endi búl isti әri qaray damytyp, jergilikti qaltaly azamattar, osy jerden shyqqan kәsipkerler kómektesui kerek, - dedi ónir basshysy Berdibek SAPARBAEV.

Búdan keyin oblys Ákimi Semey qalasyndaәy «Ajar» balabaqshasynyng ashyluyna qatysty.
- Elbasynyng tapsyrmasymen jýzege asyp jatqan «Balapan» baәdarlamasynyng arqasynda kóptegen búrynәy tәrbie oshaqtary qaytarylyp jatqanyn bilesizder. Al býgingi balabaqsha biznesting әleumettik jauapkershiligi ayasynda el iygiligine berilip otyr.  Oblys boyynsha mektep jasyna deyingi balalardyng 94 payyzy balabaqshamen qamtylsa, Semey qalasynda búl kórsetkish - 87 payyz. Al biz býkil oblys boyynsha 2015 jylgha qaray balalardy100 payyz mektepke deyingi tәrbiyemen qamtudy kózdep otyrmyz. Sondyqtan AES korporasiyasynan múndaghy basqa da kәsiporyndar men kәsipkerler ýlgi aluy kerek.  Biyldyng ózinde  oblys kóleminde  10 myng balagha  tәrbie oshaqtarynda jana oryn ashylyp otyr, - degen aimaq basshysy endigi mindet osy tәrbie oshaghyn kýtip ústau ekendigin tilge tiyek etti.
Búl balabaqsha AES kompaniyalar tobynyng biznesting әleumettik jauapkershiligi ayasynda iske asyryp otyrghan túnghysh iri jobasy bolyp otyr. Balabaqsha ghimaratyn satyp alyp, tәrbie oshaghy retinde jabdyqtaugha jәne ainalasyn abattandyrugha 200 million tenge júmsaghan.
Ghimarat balabaqsha retinde jabdyqtalәandyqtan qabyrghalary qalyndatylyp, eki kameraly plastik terezeler men esikter qoyylәan. Eng bastysy, múndaghy energiya jelisi qos arnamen tartylghan. Sonyng arqasynda jaryq kenet ajyratylghan jaghdayda ekinshi arna arqyly qosymsha energiya kózderinen quat alu mýmkindigi oilastyrylghan.
Balabaqsha aulasyndaghy oiyn alany men sport jattyghularyna arnalghan alanqay da qarastyrylypty.
Ashylu saltanatynyng sonynda oblys basshysy Berdibek SAPARBAEV pen korporasiyanyng viyse-preziydenti Maykl Senter balabaqshany qabyldau-tapsyru aktisine qol qoydy.
Búdan keyin aimaq basshysy Vavilon mys ken orynynda bolyp, ony iygeruding keleshegimen tanysty. Múnda osydan bes myng jyl búryn arghy babalarymyz shúnqyrlar qazyp, qarapayym tәsilmen mys óndirgen degen derek bar. Keyin aq patshanyng túsynda da osy jerden myng tonna ken alghan. Alayda kenes ýkimetining zamanynda búl ken orny nazardan tys qalghan. Sol baylyqtyng iygiligin kóruding mýmkindigi býgin tuyp otyr. Búl jerde 500 myng tonna mys keni shoghyrlanghan degen boljam bar. Búl degeniniz, aldaghy on jylda múnda shamamen 150 adam túraqty júmys isteydi degen sóz. Alghashqy ýsh jyl geologiyalyq barlaugha ketetindikten, mys óndiru 2015 jyldan bastalmaq. Búl jerden  mys alu tәsili de erekshe bolmaq. Mәselen, «Qazaqmys»  kenshileri sulifidteu әdisin qoldansa, múnda kýkirt qyshqylymen shai tәsili qoldanylmaq.

0 pikir