Seysenbi, 16 Sәuir 2024
Alang 3635 6 pikir 1 Shilde, 2022 saghat 15:07

Qazaqstan Resey ýshin sanksiya arqalaugha әzir me?

Súraqty dәl osylay tótesinen qoyymyzgha sebep bar. Orys tildi әleumettik jeliler hәm aqparat qúraldary «Jibek joly» jýk kemesining 7 myng tonna ukrain astyghyn tiyep, Týrkiyagha bet alghanyn jazyp jatyr.

«Jibek Joly» jýk kemesi Ukraina aumaghynan Týrkiya memleketine 7 myng tonna astyqty zansyz tiyep shyqqan. Búl habardy «QazTag» agenttigi «Argus Media» agenttigine silteme jasap jariyalady.

«Ukrainanyng Berdyansk portynan alghashqy astyq tiyegen keme shyqty. Boljam boyynsha keme Týrkiyagha baghyt aldy. Qazirgi kýni Berdyansk portyn Resey basyp alghan. Búl portty Ukraina mamyr aiynyng basynda resmy týrde japqan bolatyn», - dep jazylghan habarlamada.

«Birneshe ay boyy toqtap túrghan jýk kemesi Berdyansk sauda portynan shyqty», - dep jazdy ózining resmy telegram paraqshasynda Resey taghayyndaghan Zaporojie oblysyndaghy Mәskeu әskeri-azamattyq әkimshiligining basshysy Evgeniy Baliskiy.

Onyng aituynsha, Qara teniz flotynyng Novorossiysk Áskeriy-teniz bazasynyng kemeleri men qayyqtary porttan shyqqan jýkting qauipsizdigin qamtamasyz etude.

«Ukrainadan 7 myng tonna astyqty zansyz tiyep ketken keme «Jibek Joly» dep atalady», - dep habarlady Qara tenizdi strategiyalyq zertteu institutynyng monitoringtik tobynyng jetekshisi Andrey Kliymenko. Múny Baliskiy jariyalaghan fotosuret te rastap túr.

Marine Traffic mәlimetterine sәikes, Reseyding qol astynda qaraytyn «Jibek Joly» Týrkiyanyng Qarasu portyna 1 shildede jetedi. Biraq, keme Berdyanskiden emes, Reseyding Novorossiysk portynan 22 mausymda shyqqan dep aitylghan.

Ukraina jurnaliysi Ekaterina Yareskonyng aituynsha, búl Ukrainadan Týrkiyagha zansyz jiberilgen astyqty tasymaldaghan alghashqy keme emes.

«Biz Resey basyp alghan Qyrym porttarynan astyqty tikeley týrik porttaryna jetkizetin segizshi kemeni kórip otyrmyz», - dedi «Mirotvores SeaKrime» ukrainalyq internet-basylymy jobasynyng jurnaliysi.

(Jibek joly kemesining baghyty)

Búghan deyin Ukraina biyligi Resey men ýshinshi taraptar paydalanatyn kemelerding tizimin Týrkiyagha bergen jәne týrik porttaryna jetkiziletin tauardy tekseruge, zansyz tranzaksiyalardy toqtatugha shaqyrghan. Ankara mәseleni egjey-tegjeyli zertteuge uәde bergenimen, әli kýnge deyin Kiyevten úrlanghan astyq tasyp jýrgen kemelerdi toqtatugha eshqanday әreket jasamaghan. Ankara naqty dәlel joqtyghyn algha tartyp keledi.

Onyng ýstine, Reseylik kemeler jetkizetin ónimderding shyqqan jerin anyqtau qiynday týsude, sebebi, olar baqylau jýielerin óshire bastaghan.

«Resey uaqytsha basyp alghan Ukraina porttarynda astyq tiyegen kezde baqylau jýielerin óshirip tastaydy. Búl әdettegi iske ainalghan. Resey porttarynan shyqqanyn rastaytyn koordinattardy qolmen engizuge bolady», - dedi ukrainalyq astyq treyderleri «Argus» agenttigine.

(Resey tuy astyndaghy qazaq kemesi)

Osy aidyng basynda Ukrainanyng Týrkiyadaghy Elshisi Vasiliy Bodnar Resey úrlanghan ukrain astyghyn Týrkiyagha eksporttau ýshin jalghan qújattardy qoldanghanyn aitqan.

«Tauarlar resmy týrde Krasnodardan nemese Novorossiyskiden әkelingendikten, Týrkiya sanksiyalardy tehnikalyq týrde búzbaghan bolyp sanalady. Al qazir Reseyding baqylauyna ótken Sevastopoli ne bolmasa Hersonnan tauar әkelinse, búl sanksiyalardy búzu bolyp qarastyryluy mýmkin», - dedi Bodnar.

Týrkiyanyng Syrtqy ister ministri Mevlut Chavushoglu «úrlanghan astyq» kedendik qújatta Ukrainaniki emes, Reseydiki dep kórsetilgenin aitqan. Resey biyligi «Ukrainadan astyq úrlaghanyn» moyyndaghan joq.

«Astyq úrlau jaghdaylary turaly aitatyn bolsaq, biz múnday negizsiz aiyptaulardy ýzildi-kesildi qabyldamaymyz», - dedi Reseyding AQSh-taghy Elshisi Anatoliy Antonov.

(Jibek joly kemesi)

Resey Ukrainanyng ontýstigi men shyghysyndaghy ukrain astyghyn qazirgi uaqytta ózi baqylauda ústap otyrghan aumaqtardan belsendi týrde eksporttay bastaghan. Tipti, osy aumaqtar men Qyrymnyng arasyndaghy temirjol baylanysynyng qayta jandanuyna baylanysty tasylghan astyq kólemi úlghayghan.

Al Baliskiy Resey Qyrymgha temirjol arqyly astyq jibere bastaghanyn aitqan.

7 mausymda Reseyding Qorghanys ministri Sergey Shoygu Mariupoli men Berdyansk qalalary astyqty jóneltuge dayyn ekenin aitty.

Endi myna qyzyqty qaranyz: «Chinovniyk» telegram arnasy «Jibek Joly» jýk kemesining Qazaqstangha tiyesili ekenin jazypty.

«Kelip týsken aqparatqa sәikes, Resey basyp alghan Berdyansk qalasynan shyqqan 7000 tonna Ukrainanyng astyghy Týrkiyagha «KZT EXPRESS SHIPPING» qazaqstandyq keme iyesine tiyesili «Zhibek Zholy», IMO: 9598880 kemesimen jiberiledi, basshysy – Qylyshbekov Asqar Jarkeúly», - dep jalghan habarlamada.

«Chinovniyk» telegram arnasy búl jaghdaydyng «jeke basqa salynatyn sanksiya» qaupin tudyratynyn aitady.

«Ókinishke oray, aqparat rastaldy. «Zhibek Zholy» qúrghaq jýk tasymaldaushy kemesi dәl qazir Berdyanskiden týrikting Qarasu portyna ketip barady. Qara teniz flotynyng Novorossiysk Áskeriy-teniz bazasynyng admiraly Viktor Kochemazovtyng basshylyghymen bazasynyng kemeleri men qayyqtary astyq tiyegen kemening qauipsizdigin qamtamasyz etude. Kemede rasymen de 7000 tonnadan astam Ukraina astyghy tiyelgen», - dep jazdy telegram arna.

«QazTag» agenttigi resmy týrde QR Industriya jәne infraqúrylymdyq damu ministrligine súrau salypty. Eger aqparat rastalatyn bolsa, sanksiyanyng salqyny da kezek kýtirmeytini anyq.

«Protenge» telegram arnasy «Jibek joly» jýk kemesining QTJ-gha (Qazaqstan temir joly) qatysy bar ekenin jazypty. Ondaghy aqparatqa sýiensek:

«KTZ EXPRESS» aksionerlik qoghamy QTJ qúramyna kiredi eken. Al «KTZ EXPRESS» AQ – «KTZ Express Shipping» JShS-nyng naghyz iyesi. Dәl osy JShS ýshin kezinde «Jibek joly» kemesi qúrastyrylghan.

«KTZ Express Shipping» JShS teniz jýk tasymalymen ainalysatyn kompaniya. Ol óz kemelerin úzaq merzimge (2033 jylgha deyin) jalgha berip otyr. 2014 jyly QTJ men «KTZ EXPRESS» Euraziyalyq damu bankinen 30 mlrd tenge nesie alghan. Keyin búl nesiyelik kelisimge «KTZ Express Shipping» JShS qosylghan.

Ayjan Temirhan

Abai.kz

6 pikir