Júma, 29 Nauryz 2024
Janalyqtar 5271 0 pikir 30 Qazan, 2012 saghat 10:01

Erkinbek Serikbay. Shymkent qalasyn Shókeev qalasy dep ózgerteyik...

Daraqylyqqa kelgende qazakem aldyna jan salmaytyn boldy. Kóshege kókósinin, auyl-aymaqqa atasynyng atyn berudi dәstýrge ainaldyryp aldy. Qala berdi audan-qalany adamnyng atymen ataugha kóshtik. Osy ýrdis boyymyzgha sine berse taghy jarty ghasyrda audan ataulary týgelimen «eline enbek sinirgen» qayratkerlerding atymen ataluy ghajap emes. Mәselen,  Tólebi, Qazybek bi, Áyteke by sekildi audanda ómir sýru ýshin tek sol atanyng úrpaghy bolu kerek degen oigha sayady. Egerde sen әlgi atanyng ruynan bolmay, biraq sol audanda túryp jatsang kýning qaran. Kórgen kýning kýn emes. Ne qyzmette, ne jay ómirde audangha atasynyng aty berilgen kórshilering seni shalumen jýredi. Búl - naghyz rushyldyq auruynyng qozdyrghyshy.

Daraqylyqqa kelgende qazakem aldyna jan salmaytyn boldy. Kóshege kókósinin, auyl-aymaqqa atasynyng atyn berudi dәstýrge ainaldyryp aldy. Qala berdi audan-qalany adamnyng atymen ataugha kóshtik. Osy ýrdis boyymyzgha sine berse taghy jarty ghasyrda audan ataulary týgelimen «eline enbek sinirgen» qayratkerlerding atymen ataluy ghajap emes. Mәselen,  Tólebi, Qazybek bi, Áyteke by sekildi audanda ómir sýru ýshin tek sol atanyng úrpaghy bolu kerek degen oigha sayady. Egerde sen әlgi atanyng ruynan bolmay, biraq sol audanda túryp jatsang kýning qaran. Kórgen kýning kýn emes. Ne qyzmette, ne jay ómirde audangha atasynyng aty berilgen kórshilering seni shalumen jýredi. Búl - naghyz rushyldyq auruynyng qozdyrghyshy.

Endeshe, әr oblysta adam atymen atalatyn audan qalalargha nazar audarayyq. Kósh basynda túrghan Soltýstik Qazaqstan oblysynda: Jambyl audany, Maghjan Júmabaev audany, Mamlut audany, Ghabit Mýsirepov audany, Timiryazev audany, Shoqan Uәlihanov audany, Shal aqyn audandary bar. Tizim tómendegidey jalghasa beredi. Almaty oblysy: Panfilov audany, Qarasay audany, Rayymbek audany, Jambyl audany, Eskeldi audany; Ontýstik Qazaqstan oblysy: Tóleby audany, Bәidibek audany; Jambyl oblysynda: Bayzaq audany, Túrar Rysqúlov audany, Atyrau oblysy: Isatay audany, Qúrmanghazy audany, Mahambet audany; Almaty qalasynda: Áuezov audany; Qostanayda: Altynsarin audany, Amangeldi audany, Denisov audany, Jangeldin audany, Federov audany, Lisakovsk qalasy bolsa, Shyghys Qazaqstan oblysynda: Kurchatov, Abay audandary bar. Bizding búl tizimimizge ilinbey qalghan Manghystau oblysynda jaqynda adam atymen atalatyn «janadan» qala payda bolmaq. Janadan degenimizding syry jylgha juyq uaqyt búryn búl qalany arnayy әsker qyryp tastaghan. Sol kezde jaydan-jay qyrmaghan shyghar... Qalanyng jana atauymen kelispey qarsylyq bildirer degen kýdikti - kýdikti adamdaryn strategiyalyq maqsatpen qyrghan eken ghoy. Janaózenning ruhyn sóndiru, jýrektegi daqty qinap óshiru  maqsatynda qalanyng atyn ózgertpek. Búl әreket jýrektegi jaranynyng auzyn ashu, bulyqqan yzany qayta qozdyru ghana. Aqyly bolsa biylik «Janaózendi» «Janaózen» kýiinde qaldyru kerek.

Búl әdetti toqtatpaytyn bolsaq, bolashaqta elimizdegi barlyq jerdi adamnyng atymen ataytyn bolamyz. Qaybir jyly Sәt Toqpaqbaev Preziydentke jaqsy kórinu ýshin Astana qalasynyng atyn «Núrsúltan» dep ataudy úsyndy. Jel túrmasa shópting basy qimyldamaydy. Jaghympazdanudan aldyna jan salmaytyn elding órenderi kýnning kýninde S.Toqpaqbaevtyng qiyalyn shyngha ainaldyryp jatsa, tang qalmanyz. Keybir aghalarymyzben әpkelerimizden: Astana Elbasynyng bel balasy, Elorda Preziydentimizding qazaqqa jasaghan syiy degen jaghympaz kóripmelerin estip kele jatyrmyz. Kóp týkirse kól bolady. Elordamyzdyng aty eline «eleuli» adamnyng atymen atalyp jatsa, jón bolypty dermiz.

Astana - ol ýlken qala. Álbette, ýlken jalghyz bolady. Onyng janynan ortasha, kishkeneler myn-myndap tabylady. Boyymyzgha dendep sinip kele jatqan búl dәstýrding sony bylay týrlenbek: Qolynda biyligi, qaltasy qalyng dóneyler әrbir oblysty qalany, audandy óz attaryna audaryp alulary ghajap emes. Bizding boljam boyynsha olar tómendegidey bolady: Atyrau qalasy Imanghaly bolyp ózgeredi. Shymkent qalasyn beymaral Shókeev qalasy dep ózgerte beruge bolady. Almaty oblysynyng ortalyghy Taldyqorghan qalasyn Saudabaev qalasy deymiz be, әlde Ýmbetovke beremiz be? Eki myng jyldyq tarihy bar deytin Tarazdy Qayrat Mәmy esimen janalasaq qalay qaraysyz? Álde Jogharghy sot tóraghasy Bektas Beknazarov esimimen almastyramyz ba?..

Kórip otyrghanymyzday bizde myqtylar jetedi. Ár qaysysynyng esimi bir atan týiege jýk bolady. Sondyqtanda olardyng esimderine bir-bir qala bersek nemiz ketip barady. Onyng ýstine on shaqty jylda aiday әlemge kórsetip Astana salghan bizding elimiz ýshin jay qala salu oiynshyq siyaqty nәrse ghoy.

«Abai.kz»

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1575
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2269
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3581