QR Preziydenti Núrsúltan Nazarbaev «Qazaqstan bilim qoghamy jolynda»  taqyrybynda interaktivti dәrisinde ózining «20 jyldyq tabysty әri ornyqty damu barysynda Qazaqstan ózining tarihy maqsattaryna qol jetkizgendigi  turaly»   oy  tolghanystarymen  bólisti.«Bizding halqymyzdyng tarihynda birinshi ret qazaq dalasynda absolutti halyqaralyq ligitimdikti paydalanatyn memleket ómirge keldi» dep atap ótti. Preziydent moyyndalghan memlekettik egemendikting - kez kelgen halyqtyng orasan zor әri asa qymbat resursy ekendigine toqtaldy.

Elbasy atap ótkendey, býginde halyq jalpy industriyalandyrylghan әlemge bet aldy, al onda «bilim-ghylym-innovasiya» ýshtigi basqarady. Túnghysh interaktivti dәris-búl Otanymyzdyng bilim beru jýiesindegi jana dәstýr. Zamanauy aqparattyq tehnologiyalar arqasynda Semey qalasyndaghy barlyq  bilim úiymdaryna Memleket basshysynyng dәrisi tyndalyndy.  Elbasy óz dәrisinde búl zaman bilekke emes, bilimge senetin zaman. Zamanauy әlemde elding quaty, eng aldymen, bilim men ghylymda bolatyn uaqytqa keldik. Sol bilimdi qajetke, túrmys iygiligine jarata biluimizben ghana baghalanady», - dedi.

Semey qalasynda tikeley kórsetilimdi 68 mektep, 9 mynday oqushy, 2800 múghalim tyndady.Pedagogikalyq újymdarda kenester men dóngelek ýstelder úiymdastyrylyp,  onda Elbasynyng dәrisi talqylanyp, 2012-2013 oqu jylynyng maqsaty aiqyndaldy.

QR Preziydenti Núrsúltan Nazarbaev «Qazaqstan bilim qoghamy jolynda»  taqyrybynda interaktivti dәrisinde ózining «20 jyldyq tabysty әri ornyqty damu barysynda Qazaqstan ózining tarihy maqsattaryna qol jetkizgendigi  turaly»   oy  tolghanystarymen  bólisti.«Bizding halqymyzdyng tarihynda birinshi ret qazaq dalasynda absolutti halyqaralyq ligitimdikti paydalanatyn memleket ómirge keldi» dep atap ótti. Preziydent moyyndalghan memlekettik egemendikting - kez kelgen halyqtyng orasan zor әri asa qymbat resursy ekendigine toqtaldy.

Elbasy atap ótkendey, býginde halyq jalpy industriyalandyrylghan әlemge bet aldy, al onda «bilim-ghylym-innovasiya» ýshtigi basqarady. Túnghysh interaktivti dәris-búl Otanymyzdyng bilim beru jýiesindegi jana dәstýr. Zamanauy aqparattyq tehnologiyalar arqasynda Semey qalasyndaghy barlyq  bilim úiymdaryna Memleket basshysynyng dәrisi tyndalyndy.  Elbasy óz dәrisinde búl zaman bilekke emes, bilimge senetin zaman. Zamanauy әlemde elding quaty, eng aldymen, bilim men ghylymda bolatyn uaqytqa keldik. Sol bilimdi qajetke, túrmys iygiligine jarata biluimizben ghana baghalanady», - dedi.

Semey qalasynda tikeley kórsetilimdi 68 mektep, 9 mynday oqushy, 2800 múghalim tyndady.Pedagogikalyq újymdarda kenester men dóngelek ýstelder úiymdastyrylyp,  onda Elbasynyng dәrisi talqylanyp, 2012-2013 oqu jylynyng maqsaty aiqyndaldy.

Býginde Qazaqstanda balabaqshadan jogharghy bilim salasy men ghylymgha deyin, oqytudyng ýdemeli sapa qatynasyndaghy barlyq dengeyi, innovasiyalyq oqytu jýiesining qazaqstandyq ýlgisin qúrugha oray barlyq jaghday jasalghan.

Semey qalalyq bilim, deneshynyqtyru jәne sport bólimi ózining barlyq qyzmetin Qazaqstan Respublikasynyng negizgi normativti-qúqyqtyq qújattaryna say jýrgizedi.

Birinshiden, balalardy mektepke deyingi oqytu men tәrbiyeni qamtityn «Balapan» memlekettik baghdarlamasy jýzege asyryluda. Bilim bólimi «Balapan» memlekettik baghdarlamasyn oryndau ýshin  2010-2014 jyldargha arnalghan birqatar sharalardyng josparyn taldap, bekitti.

Bala tuuynyng artuy, qalagha qonys audarushylardyng kóptigi mektep jasyna deyingi mekemelerge kezektilikting sanyn arttyryp otyr.

2012 jyldyng mamyr aiynda balalardyng balabaqshalar men shaghyn ortalyqtardy bitirip shyghuyna oray, jalpy kezekte túrghandardan mektepke deyingi balalar mekemesinen 1717 bala jiberildi. Búl ótken jylmen salystyrghanda balalardy qamtu boyynsha 779 oryngha artyq. Mektepke deyingi oqytu men tәrbie úiymdarynda jәne shaghyn ortalyqtarda  8810  bala bar nemese jalpy bala sanynyng 85,6 payyzy.    Tolyq kýn bolatyn balabaqshalar men shaghyn ortalyqtargha joldama boyynsha Qazaqstan Respublikasy Ýkimetining 2010 jyl 26 aqpanyndaghy № 140-ynshy «Qazaqstan Respublikasynyng mektepke deyingi úiymdaryna joldau ýshin mektep jasyna deyingi balalardy tirkeu» qaulysyna sәikes jalpy kezekte túrghandardan bos oryndargha jiberiledi.

Qala halqy balalar baqshasynyn  jana toptarmen jasaqtaluyn búqaralyq aqparat qúraldary arqyly habardar bola alady.

Memlekettik tapsyrysty oryndauda jan basyna qarjylandyrudy engizu mektepke deyingi úiymdardyng kóbengine yqpal etti.

Memlekettik jekemenshik jobasynyng ayasynda 1430  oryngha arnalghan                alty  balabaqsha qúrylysy bastalmaq. Nysannyng qúrylysy 2013 jyly salynady dep josparlanuda.

El basynyng balalardy tolyghymen mektepke deyingi bilim berumen qamtu tapsyrmasy oryndalyp jatyr.

Elbasy «Halyqaralyq tәjiriybe negizine oray mektepke deyingi úiymdarda innovasiyalyq jәne erekshe oqytu әdisterin engizu kerek. Búnyng bir bólimi, balabaqshadan bastap ýsh tilde oqytu» dep atap kórsetti.

Ekinshiden, jergilikti budjet esebinen, 2012 jyly №26 mektepte sport zalynyng qúrylysy bastaldy. Sonday-aq, 2012 jyly  jasandy kógalmen jabdyqtalghan shaghyn futbol alandaryn № 15, №21, №36 jәne №9 mektepterde salu josparlanyp otyr

Osylarmen birge bilim beru salasynyng kelesi nysandarynyng joba-smetalyq qújattary dayyndalyp jatyr: № 34 orta mektepke shaghyn ortalyqty jalghastyryp salu, Priirtyshie auyldyq okrugindegi jazdyq sauyqtyru lagerining qúrylysyn bastau, №38 mektepting jylu  qazandyghynyng qúrylysyn bastau. 2012 jyldyng qyrkýieginde Novobajenova auylyndaghy mektepting qazandyghynyng qúrylysyn ayaqtau josparda bar. Búl baghdarlamanyng әkimshisi qala qúrylys bólimi bolyp tabylady.

Ýshinshiden, 2012 jyly materialdy-tehnikalyq bazany damytu ýshinjәne mektep jasyna deyingi mekemelerding ghimarattaryn jóndeuge respublikalyq jәne qalalyq budjetten 48 mln.551 myng tenge bólindi, búl  ótken jylmen salystyrghanda 38 mln. 257 myng tengege artyq.

Barlyq bilim beru mekemelerinen 9 mektepte 82,909 mln. tengege kýrdeli jóndeu júmystary jýrgizildi.  2012 jyldyng 27- tamyzyndaghy mәlimet boyynsha júmys 100 payyz tolyq oryndaldy.

Al aghymdaghy jóndeu júmystary jobada kórsetilgendey  38 bilim beru nysanynda jýrgizildi, onyng ishinde 112, 644 mln. tengege 30 mektep qamtyldy. Sonday-aq, barlyq mektepterde aghymdaghy aghartu-syrlau júmystary da bolyp ótti.

Býginde 33 nysanda aghymdaghy jóndeu ayaqtalghan, búl degenimiz 87 payyzdy kórsetedi.

Jylu mausymyna dayyndyq. Qalada 28 mektepting jeke qazandyghy bar, búnday mektepter barlyq bilim beru mekemelerining 40 payyzyn qúrap otyr. eki  mektep peshpen jylytylady. Al 4 mektepte  jylu jýieleri men qazandyqtar barlyghy  30,624 mln. tengege týbegeyli jóndeldi. Qazirgi uaqytta júmys 100 payyz oryndalghan.

Qatty jәne súiyq otyndar qajettiligi  11 014,4 tonnany qúrap otyr, búlardy satyp alugha jergilikti budjetten  54,127 mln. tenge bólingen. 12 mektepte otyn satyp alu men jetkizuge kelisim-sharttar jasaldy, búl tapsyrma 50 payyzgha oryndaldy. Qalghan mektepterde konkurstyq mәseleler men tapsyrysty jetkizushiler jaghy anyqtaluda. Kómirdi jetkizu 2012 jyldyng qyrkýieginen bastalady. Súiyq otyn tapsyrysty jetkizushilerding arnayy ydysynda saqtalady. Otynnyng búl týri qajet bolghan kezde mólshermen jetkizilip túrady.

Tórtinshiden, Semey qalasy mektepterin ontaylandyrugha baylanysty 3 mektep jabyldy, atap aitqanda, Qyzemshek, Múrat, Jazyq auyldarynda 17 oqushynyng biriktirilip oqytyluyna oray jәne №42, №45 mektepterding qosylyp, №45 mektepting ayasynda №42 mektep internat ashyldy.  №10 balabaqsha-mektep yasliy-balabaqsha bolyp qayta qúryldy.

Qalalyq bilim, deneshynyqtyru jәne sport bólimine qarasty 2012-2013 oqu jyldarynda 68 mektep bar, onda 37 492  oqushy qamtylghan.

Besinshiden, pedagog mamandarmen qamtamasyz etu  jәne olardyng biliktiligin arttyru júmystaryn atqaru. Bilim beru mekemelerin joghary bilikti pedagog mamandarmen qamtu, oqu-tәrbie ýderisining sapasyna yqpal etedi. Jalpy bilim beretin mektepterde 3750 múghalim júmys isteydi.

Qazaqstan Preziydenti ziyatkerlik-innovasiyalyq quatty ýsh dengeyli biliktilikti arttyru arqyly ósiruding qajettiligin atap aitty.

2011 jyly qala mektepterinin  42 múghalimi Kembridj baghdarlamasy boyynsha ýshinshi dengeyli biliktilik arttyru kursyn tәmamdap shyqty. Qyrkýiekting 1-ine deyin biliktilik emtihandaryn sәtti tapsyrghan oqytushylardyn  jalaqylaryna 30 payyz qosymsha ýsteme qosylmaq.

Qyrkýiekting 10-ynan bastap, Óskemen qalasysyndaghy  biliktilikti kóteru Ónirlik ortalyghynda ekinshi kezeng bastalmaq, búghan 33 múghalim qatysatyn bolady.

Altynshydan, jalpy bilim beru mektepterinde NZM-ining standarttaryn engizu qajet.

Jeke derbes «Nazarbaev Ziyatkerlik mektebi» úiymynyng tәjiriybelik jobasyn engizuge baylanysty Qazaqstan Respublikasy boyynsha qalamyzdaghy №25 orta mektep bolyp belgilengen. Mektep ayasynda Nazarbaev Ziyatkerlik mektebimen birge tәjiriybelerdi taratugha baylanysty arnayy oqytatyn aimaqtyq   on-line konferensiyalar men seminarlardy ólshem jýiesinde jýrgizu, kompiuterlik tehnologiyany qoldanu, kóptildilikti kirgizu jәne oqu ýderisine janashyl aqparattyq tehnologiyalardy engizu júmystary josparlanghan.

Jetinshiden, 2011-2020 jyldargha arnalghan QR Bilim beru salasyn damytugha oray memlekettik baghdarlama ayasynda jan basyna qarjylandyrylu tetigi №10  orta mektepte engizilgen: «Memlekettik mekemeler arasynda nәtiyjege oraylastyrylghan josparlaugha baghyttalghan alghashqy bilim beru úiymy».

12 jyldyq bilim beru baghdarlamasyna kóshuge baylanysty №7, №21, Priyrechensk orta mektepterinde tәjiriybelik júmystar jýrgizilip jatyr.

Búl júmys  Y.Altynsarin atyndaghy Últtyq akademiya jetekshiligimen jýzege asuda. Tәjiriybe kórsetkendey, 12 jyldyq bilim berudi engizu jana últtyq bilim jýiesindegi strategiyalardyng qazirgi zamandaghy damu kezenderinde asa tiyimdi.

Segizinshiden, orta bilim beru jýiesindegi alghy jobalardyng biri - e-learning elektrondy oqytu әdisi bolyp tabylady. QR Bilim jәne ghylym ministrliginde Shyghys Qazaqstan oblysy boyynsha «e-learning» elektrondy oqytu jýiesine 72 úiym bekitilgen. Onyng 21-i Semey qalasynda. Mektep ghimarattaryn layyqtau, әkimshilik pen pedagogtardy oqytughagha baylanysty júmystar jalghasyp jatyr. Biylghy oqu jylynda 5 diyrektor, 10 diyrektordyng orynbasary, 7 informatika oqytushysy Almaty qalasyndaghy  RIPKSO-nyng ayasynda oqyp keldi. 94 múghalim biyl Semeydegi osynday kurstardy bitirdi.

Toghyzynshy, tiyimdi oqytudy úiymdastyrudyng bir sharty oqushylardy jәne tәrbiyelenushilerdi oqulyqtarmen qamtamasyz etu. Ónirimizding jalpy bilim beretin mektepterinde 70 kitaphana bar, búl  96%, al 41 mektepte 709 oryngha arnalghan oqu zaly bar. Jyl sayyn kitaphanalar kitaptarmen tolyqtyrylady.

Qalada oqushylar oqulyqtarmen eki baghytta qamtylady. Birinshisi mektep kitaphanalarynan qaytadan qaytaryp beru ýshin oqulyqtar tegin taratylady, ekinshisi jeke satylymnan alu.

Qazaqstan Respublikasy Ýkimetining 2003 jyl 19 aqpanyndaghy № 173 qaulysyna sәikes tegin  oqulyqtarmen,  eng aldymen kóp balaly otbasylar men túrmysy tómen janúyalardyng balalary qamtamasyz etiledi.

2012 jyly jergilikti budjetten 54008 myng tengege oqulyqtar men әdistemelik qúraldar satylyp alyndy. Oqushylardyng oqulyqtarmen ortasha qamtamasyz etilui  - 93%.

Oqushylardy  tasymaldau. 2011-2012 oqu jylynda 18 mektepke 1076 balany avtobuspen aparu úiymdastyryldy.  Arnayy mektebi joq 46 eldi mekende 426 bala ómir sýrip jatyr. Tasymalmen  29 avtobus ainalysady. Avtobustyng 76 payyzy mektep balansynda, 20% -jalgha alynghan avtobustar, 4 payyzy sharua qojalyqtary men kәsipkerlerdiki.  Al №22 mektepke, Bókenshi OM, Shaqaman OM, Ysmailov atyndaghy orta mektepke  oqushylardy jetkizu ýshin 4 avtobus alyndy.

Tasymaldy úiymdastyru әli kýnge deyin manyzdy mәsele bolyp túr.       Onynshy, balalardyng әleumettik qamtamasyzdandyryluyn damytu. QR Bilim jәne ghylym ministrligining úsynysy boyynsha, 2012-2013 oqu jylyna dayyndyq boyynsha jәne balalardyng mektepke barmay qaluyn boldyrmas ýshin barlyq ónirlerde birinshi tamyzdan bastap  qyrkýiekting 30-yna deyin «Mektepke jol» aksiyasy jýrgizilip jatyr. Búnda túrmysy tómen otbasylargha kәsipkerler, mekemeler, jekelegen azamattar kómek kórsetedi. Bilim mekemeleri býginde  1950 balagha 5 mln. 657 myng tengening kómegin kórsetti.

2012 jyly bir mezgil ystyq tamaqqa arnayy qor boyynsha 82 mln. tenge  bólindi.

«Meyirim» respublikalyq aksiyasynyng bastamasymen «Shyghys Qazaqstan oblysy boyynsha ata-ana qarauynsyz jәne jetim qalghan balalardy qoldau ýshin» 2011-2015 jyldary bilim bólimi men mekemelerinde balalar ýiinde tәrbiyelenushilerdi patronat otbasylaryna bekitip beru  júmystary jýrgizildi.

Býgingi tanda  94jetim bala men ata-ana qarauynsyz qalghan balalar qaladaghy mekemeler men úiymdargha tirkelgen.  Onyng ishinde «Otbasy ýlgisindegi №8 Balalar ýii» tәrbiyelenushiler qalalyq bilim, deneshynyqtyru jәne densaulyq bólimine, qala mektepterine  bekitilgen.«Túrghyn ýy jinaq bankisimen balalar ýiining tәrbiyelenushileri esebine 10,5 mln. tenge audarylghan.

«Senderding bilimderin-búl senderding enbektenulerinning nәtiyjesi. Sender kóp enbektengen sayyn, ózderindi-ózdering jetildirgen sayyn ainalany meylinshe tanityn bolasyndar. Biz bilimdi-memleketting ekonomikalyq qory, óniristing kýsh-quaty retinde qabyldaymyz. Sondyqtan da bilim salasyn әlemdik standarttargha jaqyndatu ýshin, últtyq bilim salasyn janghyrtudy  birtindep jýzege asyramyz»-dep atap kórsetti N.Á.Nazarbaev.

Bilim, dene shynyqtyru jәne sport bólimi