Júma, 29 Nauryz 2024
Janalyqtar 3342 0 pikir 4 Qazan, 2012 saghat 10:07

Biybigýl JEKSENBAY, «Jetinshi arna» diyrektorlar kenesining tórayymy: Tayau uaqytta otandyq baghdarlamalardyng ýlesi artady

- «Jetinshi arna» oiyn-sauyq baghdarlamalaryn shygharu jónin­degi Endemol kompaniyasynyng stra­tegiyalyq әriptesi bolyp taby­latyn «VayT Media» kompaniyalar tobymen jasaghan úzaqmerzimdi kelisimning nәtiyjesinde ózining damu strategiyasyn tolyghymen ózgertti. Búl telearnanyng ústanghan baghy­tyna, sayasatyna әser ete me?
- «Jetinshi arna» damu stra­tegiyasynda oiyn-sauyq baghytyn ústanady. Al Endemol jәne «VayT Media» kompaniyalary biz­ding damu strategiyamyzgha la­yyq­ty, qajetti biznes port­fo­lio­syn iyelengen. Kórermen audiy­toriyasynyng talghamyn, jas erekshelikterin, súranysyn es­kere otyryp, әriptesterimizding tuyn­dylarynyng arasynan otan­dyq auditoriyagha qajetti ónim­der­di kontentimizge toptastyrdyq.
- Otandyq sandyq telenaryqta re­seylik kontent basym dep oila­may­syz ba? Al jýz payyzgha qa­zaq­standyq kórermen ýshin Qa­zaq­-
standa jasalynghan otandyq kon­­tentke ózindilik, formattar men iydeyalardyng jetispeushiligi jayynda aitarynyz bar ma?
- Últtyq arnalardyng televiy­ziya­lyq efiyrinde shynymen de reseylik kontent ýlesi basym. Bi­rinshiden, qazaqstandyq kórer­menderding talghamy reseylik auditoriya talghamyna jaqyn boluynda, sondyqtan reseylik kontentter әrkezde joghary be­-

- «Jetinshi arna» oiyn-sauyq baghdarlamalaryn shygharu jónin­degi Endemol kompaniyasynyng stra­tegiyalyq әriptesi bolyp taby­latyn «VayT Media» kompaniyalar tobymen jasaghan úzaqmerzimdi kelisimning nәtiyjesinde ózining damu strategiyasyn tolyghymen ózgertti. Búl telearnanyng ústanghan baghy­tyna, sayasatyna әser ete me?
- «Jetinshi arna» damu stra­tegiyasynda oiyn-sauyq baghytyn ústanady. Al Endemol jәne «VayT Media» kompaniyalary biz­ding damu strategiyamyzgha la­yyq­ty, qajetti biznes port­fo­lio­syn iyelengen. Kórermen audiy­toriyasynyng talghamyn, jas erekshelikterin, súranysyn es­kere otyryp, әriptesterimizding tuyn­dylarynyng arasynan otan­dyq auditoriyagha qajetti ónim­der­di kontentimizge toptastyrdyq.
- Otandyq sandyq telenaryqta re­seylik kontent basym dep oila­may­syz ba? Al jýz payyzgha qa­zaq­standyq kórermen ýshin Qa­zaq­-
standa jasalynghan otandyq kon­­tentke ózindilik, formattar men iydeyalardyng jetispeushiligi jayynda aitarynyz bar ma?
- Últtyq arnalardyng televiy­ziya­lyq efiyrinde shynymen de reseylik kontent ýlesi basym. Bi­rinshiden, qazaqstandyq kórer­menderding talghamy reseylik auditoriya talghamyna jaqyn boluynda, sondyqtan reseylik kontentter әrkezde joghary be­-
del kórsetkishin kórsetude. Ekin­shiden, telearnalar ýshin reseylik jobalardy kórsetu qúqyghy men­shikti premieralyq ónimdi shygharu qúnyna qaraghanda edәuir arzangha týsedi. Osyghan baylanysty efiyr­de telekontentting jetispeushiligi ózindilik, iydeyalar men format­tardyng jetispeushiliginen búryn, eng aldymen ekonomikalyq jagh­daygha tәueldi. Qazirgi tanda últ­tyq aqparat taratushylardyng jarnamalyq tabysy túraqty týrde úlghangda, osyghan sәikes telearnalardyng sapaly premie­ralyq kontentter shyghyndary da ósude. Al últtyq baghdarlamalar­dyng tayau jyldary teleefirding basym ýlesin iyemdenuine alghy­sharttar basym.
- Cizding kózqarasynyz boyyn­sha, Qazaqstan televiziyalyq kon­tenti qanday boluy kerek?
- «Jetinshi arna» jana damu strategiyasy jogharyda atalghan talaptardy biriktire otyryp, barlyq әlemde tanymal atanghan oiyn-sauyq baghdarlamalaryn, sonymen qatar premieralyq últ­tyq kontentti damudyng negizgi ba­ghyty retinde tandady. Osylay­sha «Jetinshi arnanyn» janar­tylghan baghdarlamalar kestesin, birinshiden - europalyq tanymal oiyn-sauyq shoulary, al ekinshi­den - últtyq mentaliytetimiz ben salt-dәstýr ereksheligimizdi eske­re otyryp jasalynghan, arnayy beyimdelgen jәne birtuma qazaq­standyq telebaghdarlamalar qú­ramaq.
-Jana tartymdy TV-ónimderdi shygharu ýshin әriptester izdestiru qalay jýrgiziledi?
- «Jetinshi arna» búl jaghynan airyqshalandy. Bizding jana damu tújyrymdamamyz, tek әrtarap­tandyrylghan jobalar kitapha­na­syna ie strategiyalyq әriptes úsyna alatyn, efirge ýlken kó­lemdegi premieralyq kontentti ornalastyrudy qarastyrady. Sondyqtan ónim shygharu, beyim­deu jәne kontentti distribu­siya­lau salasynda әriptestik ýshin «VayT Media» jәne Endemol kompaniyalaryn tandadyq. Kom­paniyalardyng telearna efiyrindegi ýles jiyntyghy shamamen 25 pa­yyz­dy qúraydy. Áriptestik kó­rermenderge, әlemning kóptegen elderinde tabysty ótken eng tany­mal halyqaralyq oiyn-sauyq shoularyn, sonymen qatar jana últtyq birtuma jәne beyimdelgen jobalardy kórsetuimizge mýmkin­dik berip otyr.
- Qazaqstanda jana ónimderdi shygharu investisiya ýshin tartymdy bolyp sanala ma?
- Qazaqstanda teleóndiris nar­qy damu jolynda. Sondyqtan premieralyq últtyq kontentti investisiyalau, sózsiz tartymdy. Atap aitqanda, qazaqstandyq serialdar men baghdarlamalar bedel kórsetkishteri túraqty ósu­de. Búl degenimiz, әsirese, telear­nalardyng jalpy sanyn 10 esege ósiretin, Qazaqstannyng sifrlik aqpa­rat taratu jýiesine kóshken­nen keyingi últtyq kontentke sú­ranystyng úlghayatynyn atap ótke­nimiz jón. Osyghan baylanysty birtuma ónimderdi shygharudy iyn­vestisiyalaudy qazirgi uaqyttan bastau qajet. Ol jaghday - keng kó­lemdi jobalar kitaphanasyn sho­ghyrlandyrugha, ony sifrlik aq­parat taratugha kóshkennen keyingi aqshaly etu qúqyghyna mýmkindik beredi.
- Otandyq telenaryqta re­seylik kontent basym dep oila­maysyz ba? Al jýz payyzgha qa­zaqstandyq kórermen ýshin Qa­­zaqstanda jasalynghan otandyq kontentke ózindilik, formattar men iydeyalardyng jetispeushiligi jayynda aitarynyz bar ma?
- Últtyq arnalardyng televiy­ziyalyq efiyrinde shynymen de reseylik kontent ýlesi basym. Bi­rinshiden, qazaqstandyq kórer­men­derding talghamy reseylik audiy­toriya talghamyna jaqyn bo­luyn­da, sondyqtan reseylik kon­tent­ter әrkezde joghary bedel kór­setkishin kórsetude. Ekinshiden, te­learnalar ýshin reseylik joba­lardy kórsetu qúqyghy menshikti premieralyq ónimdi shygharu qúnyna qaraghanda edәuir arzangha týsedi. Osyghan baylanysty efiyr­de telekontentting jetispeushiligi ózindilik, iydeyalar men format­tardyng jetispeushiliginen búryn, eng aldymen ekonomikalyq jagh­daygha tәueldi. Qazirgi tanda últ­tyq aqparat taratushylardyng jarnamalyq tabysy túraqty týrde úlghangda, osyghan sәikes te­lear­nalardyng sapaly premiera­lyq kontentter shyghyndary da ósude. Al últtyq baghdarlamalar­dyng tayau jyldary teleefirding basym ýlesin iyemdenuine alghy­shart­tar basym.
- Baylanys jәne aqparat miy­nistrligi sifrlik televiydeniyege kóshu josparyn dәiektedi. Jospar boyynsha, Qazaqstannyng sifrlik aqparat taratu jýiesine kóshui 2015 jylgha deyin jýzege asyryluy kerek. 2010 jyldyng 1 jeltoq­sa­nynan bastap Qazaqstannyng bar­lyq aimaqtaryna aqysyz ne­gizde kórsetiletin, 40 telearna aq­pa­rat taratatyn (qazaqstandyq jәne re­seylik) sifrlik sputniktik aq­parat taratu jýiesi iske qosyldy. Osy jayynda aitarynyz bar ma? Búl qanshalyqty tiyimdi jәne uaqy­ty­ly?
- Sifrlik sputniktik aqparat taratu jýiesining iske qosyluy Qazaqstannyng 2015 jylgha deyin josparlap otyrghan sifrlik aq­parat taratu jýiesine kóshu bagh­darlamasynyng bastamasy dep oi­laymyn. «Sifrlikke» kóshu iri telearnalardyng efir shiyregin
25 payyzgha keneytedi. Degenmen respublikamyzda televiziyalyq signaldy qabyldau әrkelkiligi býgingi kýnning ózinde últtyq aqpa­rat taratudyng damuyn tejeude. «Qazaqstandyq telekommuniy­ka­siyalar» aksionerlik qoghamynyng DVB-S2 MPEG4 sputniktik for­matyna kóshui búl mәselening she­shimi bolmaq, atap aitsaq 40 re­seylik jәne qazaqstandyq tele­-
ar­nalar, onyng ishinde bizding ar­namyz býgingi kýni shekaralyq aimaqtargha da jetimdi. Búl te­learnalardyng óz signaldaryn ta­ratuda júmsalatyn shyghyn kó­lemin azaytyp, keshendi sifrlik aqparat taratu jýiesine kóshkenge deyin óz auditoriyasyn neghúrlym keneytuge mýmkindik jasaydy.
- Jurnalisterge bergen súh­ba­tynyzda, telearnanyng jana kes­tesi 80 payyz premieralardan tú­rady. Olardyng arasynda Endemol kompaniyasynyng kópke tanymal The Money Drop britandyq shouy bar. Sonday-aq kórermenderge «VayT Medianyn» «Naghyz ómir» atty dokudramasy men Endemol-dyng әlemge tanymal jobalary - SupersizeSuperskinny, WipeOut USA, ExtremeMakeover: HomeEdition, SnogMarryAvoid jәne taghy basqalardyng qazaqstandyq núsqa­lary úsynylatyn bolady» degen ediniz? «Tym batysshyl-resey­shil» bolyp ketti degen synnan qo­ryq­paysyzdar ma?
- Jogharyda aitqanday otan­dyq teleónim shygharushylary әli de bolsa shetel kontentine bәse­kege túrarlyqtay dәrejege jet­ken joq. Arnamyz úsynyp otyr­ghan Endemol kompaniyasynyng kóp­ke tanymal The Money Drop britandyq shouy qazaqstandyq kórermenning kózayymyna ainal­dy. SupersizeSuperskinny, WipeOut USA, ExtremeMakeover: HomeEdition, SnogMarryAvoid baghdar­lamalary sapaly dublyaj jasa­lyp, súranysy joghary bagh­dar-
­lamalar qataryna endi. Jana mau­symda arnamyzdyng kontent qoryn әlem kórermenderi sýiip kóretin baghdarlamalarmen qatar, atap aitqanda otandyq jobalar-
dy úsynugha asa mәn ber­dik. Al­ghash­qy qazaqstandyq doku­drama janryn­da týsirilgen «Po­beg iz aula» serialy, «KZlandiya» jo­basy óz jalghasyn tapty. Jo­ba­lardyng ekinshi mausymy alghash­qysynan әldeqayda ózgeshe, jana qyrynan kórinis tauyp kórer­men­ning talghamynan shyghatynyna ýmittimiz. Osy mausymdaghy tyng jobalarymyz - «AYNA on-line» jobasy men «Quyrdaq» әzil-sy­qaq shouy. Al tyng jobalarymyzdy baghalau kórermen enshisinde.
- Siz basshysyz. Al basshy iydeya­lardyng generatory. Asylbek Yqsan «Ayqyngha» bergen súh­batynda «Qazaqstandyq telear­nalardyng basym kópshiligi jobany jersindiru, halyqtyng tanymy men tabighatyn ynghaylau degen mýldem joq. Tikeley kóshirme jasay salady» degen edi. Sizderde jana jobalardy talqylau, efirge jol­dama beru jaghy qalay sheshiledi?
- Álemdik teleindustriyada «beyimdeu» degen týsinik bar. Álem halqy sýiip kóretin, bir­ne­she elde sәtti ótip, auditoriya sú­ra­nysyna ie bolghan jobalardy beyimdeu býgingi naryqqa tәn zandylyq. Osy zandylyqqa say, әlemning 12 elining telekórer­men­de­rining kózayymyna ainalghan Endemol-dyng The Money Drop britandyq shouyn qazaqstandyq kórermen talghamyna beyimdep úsyndyq. TMD elderining tele­kó­rermenderining sýiip kórer «VayT Media» kompaniyasynyng eng sәt­-
ti jobalarynyng biri «Fabrika zvezd» muzykalyq shouyn qazaq­standyq auditoriyagha beyimdep, kórermen baghalauymen talantty jastargha otandyq estradagha shy­ghuyna joldama berdik. Otyz jyl­dan astam kórermen ýshin eng tan­dauly baghdarlamanyng biri atanghan әigili «ChTO? GDE? KOGDA?» ziyatkerlik oiynyn otandyq bil­gir­lerdi toptastyra otyryp, kó­rermenderimizge beyimdep úsyn­dyq. Qazaqstandyq ziyatkerlerding alghyrlyghy men tapqyrlyghy kó­rer­men nazarynan tys qalmaghany da anyq. Jana mausymda Endemol kompaniyasynyng әlemning 35 elin­de beyimdegen әigili Strictly Dancing halyqaralyq formatyn «Zvezd­nye tansy/ Júldyzdar by shashuy» jobasyn qazaqstandyq kórermenge syi-tartu etpekpiz. Otandyq televiydeniye, estrada, óner maytalmandary qatysatyn әserli shou apta sayyn kórer­men­derimizdi ghajayyp by әlemining qyr-syrymen tәnti etpek. Jana mausymdaghy syi-siyapatymyzdyng biri - әlemning 22 elinde úsyny­lyp otyrghan kanadalyq Un gare, une fille formatynan beyimdelgen «Marat y Janna» serialy. Se­rialdyng basty rólderin esimderi belgili Sergey Pogasyan men Ghayny Qúdaybergenova somdaydy. Jana mausymda «Znaki» atty otan­dyq mistikalyq joba ar­namyzdyng efir tizbeginen oryn aldy. Joba jýrgizushisi Venera Nyghmatullina.
-Sizding telearnanyng janalyq­tar burosy janalyqtardy beru formaty, sujetti sóiletu jaghy­nan BAQ-qa ýlken serpilis alyp keldi. «Nysana» baghdarlamasynyng nysanagha dóp tiygenin kóziqaraqty kórermen biledi. Aldaghy uaqytta sayasy astary bar baghdarlama da­yyn­dau josparda bar ma?
- Qazaqstandyq qauymgha ja­na­lyqtar úsynuda arnamyzdyng ústanghan damu strategiyasyndaghy basty baghyttardy nazargha aldyq. Olay deytinimiz - birinshiden, janalyqtar úsynu formaty janashalandy, ekinshiden, jana­lyqtar tizbeginde ózektilik pen aqiqatty algha túttyq, elimizding ónir­lerinde tilshiler qosyny men alys-jaqyn shetelderden arnayy arnamyz ýshin, qazaqstandyq kó­rermen ýshin eng songhy janalyqty oqigha ornynan tikeley jetkizetin stringerlerdi tarttyq (Resey, Gru­ziya, Qyrghyzstan, Izraili). Álemdik manyzdy is-sharalardy tikeley kórermenderimizge jet­kizu maqsatynda arnayy tilshi­lerimizdi әlemge manyzdy jana­lyqtardy is-shara ornynan jetkizu mәselesin de qarastyr­dyq.
«Nysana» qorytyndy sarap­tamalyq-aqparattyq baghdarla­masy - qazaqstandyq teleiyn­dustriya­da jәne kórermen al­dyn­da óz ornyn alghan baghdarlama. «Nysana» baghdarlamasynyng shy­gharmashylyq tobynyng sheberligi halyqaralyq, respublikalyq bayqaulardan da joghary bagha­la­nuda. Bir ghana baghdarlamanyng shy­gharmashylyq tobynyng jet­-
ken jetistikteri auyz toltyryp aitar­lyqtay. Shygharmashylyq toptyng qanday da bir bayqaugha qatysuyna arna basshylyghy tara­pynan údayy jaghday jasalynghan. Mysaly, «Nysana» baghdarlama­synyng tilshisi Aynúr Omar 2011 jyly «Soros Qazaqstan» qayy­rym­dylyq qory úiymdastyrghan jurnalister arasyndaghy bayqau­dyng Gran-pry jýldesining iyegeri. Jan dertine shaldyqqandar mәse­lesin qozghaghan «Bólmedegi bólek әlem» materialy bayqaugha úsy­nylghan materialdar arasynda jenimpaz atanyp, tilshimiz qazaq­standyq dәrigerler delegasiyasy qúramynda Litvagha tәjiriybe almasugha joldama aldy. Radiolo­giya jәne onkologiya instituty úiymdastyrghan bayqauda «Ómir sýruge qúqyly» atty materialy­men jenimpaz atanyp, aqshalay syi­lyqpen marapattaldy. «Ny­sananyn» nysanasyn dәldep jýr­gen tilshilerimizding biri Miy-ras Mú­­qashev aghymdaghy jyly AQSh-tyng halyqaralyq damudy qoldau agenttigi úiymdastyruy­men qazaqstandyq jurnalister arasynda ótkizgen bayqauynyng bas jýldesin qanjyghasyna bay­lady. «Qúrt auruymen kýres» ta­qyrybyndaghy tilshimizding mate­rialy jýzden jýirik atandy. Baghdarlamagha aghymdaghy jylda engizilgen janashyldyq - «Ilmek» rubrikasynyng kórermen nazary­na úsynyluy. Aydar jýrgizushisi Ilham Ibragim aptanyng shuly-dauly, rezonansty aqparlaryn ilmekke ilip, kórermen talqysyna úsynuda. «Nysana» otandyq sa­raptamalyq baghdarlamalar ara­synda túraqty aldynghy ýshtik qatarynda baghalanuda, qazaqtildi saraptamalyq baghdarlamalar ara­synda kósh bastap túrghan, kórer­men qauymynyng asygha kýter, sa­paly әri tartymdy baghdar­la­ma-
­nyng biri ekeni dausyz.
- Ángimenizge raqmet!

Súhbattasqan
Gýlbarshyn AYTJANBAY

"Ayqyn" gazeti

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1581
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2281
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3610