Redaksiyadan: Portalymyzdyng elektrondy poshtasyna L.N. Gumiylev atyndaghy Euraziya últtyq uniyversiytetining rektory men ondaghy oryn alyp otyrghan kelensizdikter jayly ýshbu hat kelip týsti. Abai.kz erkin aqparat alany. Múnda oy jarystyryp, pikir talastyrugha Qazaqstannyng әrbir azamaty qúqyly. Sondyqtan, avtor maqalasy redaksiya ústanymyn bildirmeydi. Materialda esim-soyy atalatyn jekelegen azamattar redaksiyamyzgha jauap beruge niyetti bolsa, aldaghy uaqytta olardyng da pikirin jariyalaytynymyzdy eskertemiz.

L.N. Gumiylev atyndaghy Euraziya últtyq uniyversiytetining rektory E.Sydyqov meni kafedra mengerushisi lauazymdyq qyzmetinen alu ýshin bir oqu jylynyng ishinde ýsh ret konkurs ótkizdi. Ereje boyynsha jylyna bir ret ghana, oqu jylynyng basynda (tamyzda) ótkizilui tiyis. Sebebi, búl oqu prosesine keri әser etedi.

Alghashqy konkurs 20.10.2018j. ótti. 4 ýmitker qatysady. «Konkurs ótpedi» degen nәtiyjemen men ornymda qaldym. Ekinshi konkurs 19.03.2019j. ótti. Oghan da 4 ýmitker qatysty. Komissiyanyng sheshimimen «Konkurs ótpedi» degen sheshimimen men ornymda qaldym. Ýshinshi mәrte ótetin konkursqa qatystyrmau ýshin basshylyq tarapynan qatang qysym bolyp, zansyz tekseruler úiymdastyrylyp, shettetuding amalyn jasady. Ýshinshi konkurs 13.06.2019j. ótti. Nәtiyjesinde, Enbek kodeksining 51 babynyng 1 tarmaghymen qyzmetten bosatu turaly búiryq shygharady. Men osy búiryqqa kelispesten enbek inspektorynan kenes alu ýshin bardym. Olar qúqyq búzushylyq baryn kórip, aryz jazugha kenes berdi.

Rektor mening enbek inspektoryna shaghymdanghanyma narazylyq bildirip, aldynghy búiryqtyng kýshin joyyp, 10 kýnnen keyin 2-shi ret Enbek kodeksining 52 baby 1 tarmaghynyng 16 tarmaqshasyna sәikes búiryq shygharady. Sonda, júmystan shygharylghan qyzmetkerge qayta búiryq shygharu qay zanda bar?! Búl qanshalyqty zandy?

Osy qúqyq búzushylyqtardy enbek inspektory tekserip, júmys berushining tarapynan óreskel zang búzushylyqtar anyqtalyp, uniyversiytetke 3 mәrte eskertu berildi, sonday-aq, 75 AEK kóleminde, yaghny 189375 tenge aiyppúl salyndy!

EÚU-ning professory, ekonomika fakulitetining dekany S.Maqysh sot otyrysyna qatysyp, jalghan kuәlik jasady. Sudiyagha ant berdi. Solay bola túra, ol aldady bәrimizdi. Oqigha bylay boldy. Jataqhana kezekshiligine dekan S.Maqyshtyng ornyna 31.12.2018j. kýni barghan edim. Ol qújatta rәsimdelgen. Kezekshilik kestesi bar. Osylaysha, kelisim boyynsha, mening otgulymdy senbi kýnine berdi. 05.01.2019j. kýni auylyma baryp keluge súrandym. «08.01-ne deyin júmysta bolmaymyn. Basshylyq ta bolmaydy kete ber» dedi ol. Biraq, meni «18.01.2019j. kýni júmysta bolmady» dep orynbasary men dekanat qyzmetkerine akt jasatady. Búl aktige kadr qyzmetkeri qol qoymaydy. Senbi kýni «júmysta bolghan joqpyn» dep. Tәrtiptik keneste búl jetkiliksiz bolghandyqtan, Qarjy ministrligi Memlekettik kirister komiytetimen kelisimshart jasau maqsatyndaghy kezdesuimdi paydalanyp, «eki saghat júmysta bolghan joq» dep, dekan jәne orynbasary, kadr qyzmetkeri ýsheui akt jasap, qol qoyady. Osy eki mәseleni tәrtiptik keneste qarap, «qatang sógis beru» jóninde búiryq shygharady. Maghan búl búiryqty tanystyrmady. Men múny keyin enbek inspektory teksergen kezde ghana bildim. S.Maqysh qyzmetin asyra paydalanyp, 6 kýn júmysta bolmastan, tabelge saghat qoyyp, jalaqy alghan. Jol jýru biyletteri jóninde «Qazaqstan temir joly Jolaushylar tasymaly» AQ-nyng anyqtamasy bar (dәlel retinde). Ol «ózi júmysta bolmasa da, sol kýni meni júmysta bolghan joq» dep jәne «kezekshilikke óz inisiativasymen barghan» dep, sotta jalghan kuәlik jasaydy. Meni «bir kýn júmysta bolmady» dep, akt jasap, tәrtiptik keneske shaqyryp, qatang sógis beredi. Al, ózi sebepsiz jәne negizsiz qydyryp, memleketting aqshasynan jalaqy alady. Ádildik qayda, E.Sydyqov myrza!

Búl ústazdyng etikasyna, ghalymnyng parasattylyghyna qayshy әreket emes pe? Eng qiyny, búlargha Sot ta, Sudiya da qarasyp otyr!

Uniyversiyet zangeri sot otyrysyna jalghan tabeli jasap, alyp keldi. Tabeli eki betten túrady. Mening aty-jónim eki bette de bar. Birinshi betine 05.01.2019j. senbi kýnine J/B (jaybaraqat) qoyyp, ekinshi betinde mening professorlyq qyzmetimde osy kýnge saghat qoyylghan. Búl jerde zanger mynaday qúityrqylyqqa barghan. Ekinshi betinde kafedra laborantynan bastap, menin, dekan, kadr qyzmetkeri men basshysynyng da qoldary qoyylghan. Sony ózgertpesten alyp keldi. Al, birinshi bette rektordyng apparat basshysy D.Aymaghanbetov qoldan jasalghan jalghan qújatqa qol qoyyp, mór basady.

Osy qújat Sudiyagha tanystyryldy. Proseske úsynyldy. Búl ber jaghy, zanger taghy da ekinshi ret jalghan qújat әkeledi. Yaghni, raschetnyy listoktyng kýni men saghatyn ghana ózgertip, qalghan somany ózgerissiz alyp keledi. Múny men sotta buhgalter bergen original raschetnyy listokpen salystyrghanda bayqadym. Sudiyagha mәn-jaydy týsindirgen kezimde ol da tanyrqap, basyn shayqady. Sot «osy mәselelerding anyq qanyghyn týsindiru ýshin buhgalterdi shaqyramyz» dep, sot prosesin ayaqtaydy. Sottyng ýshinshi otyrysynda buhgalterding ornyna dekan S.Maqysh keledi. Endi, zanger aldyndaghy jalghan qújattardyng ornyn jabu ýshin «uniyversiytetting 1S buhgalteriya baghdarlamasynda tehnikalyq aqau boldy» dep qújat әkeledi. Biraq, tehnikalyq aqaudyng oryn alghany jóninde dәleldi qújat úsynbady, sonday-aq, onyng eng qyzyghy múnyng 1 jyldan son, sot prosesi kezinde ghana anyqtalghany! Osy jerde zanger taghy da qúityrqylyqqa barady. Mening aqpan, nauryz, sәuir ailaryndaghy raschetnyy listokqa Bas buhgalterding qolyn qoyyp, mórin basyp alyp keledi. Dúrys! Al, qantar aiy men mamyr aiynda bolinichnyy kýnderi bolghandyqtan, oghan Bas buhgalter raschetnyy listokqa qol qoymaydy. Sebebi, maghan kandidattyqqa tólenetin aqy tek júmys kýnderine ghana tólenedi. Al, zanger «mening bir kýndik jalaqymnyng ornyn jabu ýshin tolyq tólenedi» dep jalghan qújat әkeledi. Mine, soraqylyq!

Osyghan oray EÚU-ning zangeri mening bir kýndik jalaqymnyng ornyn jabu ýshin ózimen qosa, buhgalter qyzmertkerlerin, rektordyng apparat basshysy men bas buhgalterdi jalghan qújat jasaugha mәjbýrlep, qylmysqa iytermelep otyr. Eng qiyny, әdildik izdegen Sotyma múny dәleldey almadym. Almaty audandyq sotynyng Sudiyasy A.Baykenova әri qaray aityp, dәleldeuge mýmkindik bermedi. Osy jerde de jeng úshynan jalghasqan sybaylastyq oryn aldy degen kýmanym bar! Biraq, sot organdary uniyversiytetting paydasyna sheshim shyghardy, әriyne Últtyq uniyversiytetke, Rektorgha qarsy túru onay sharua emes. Uniyversiytet basshylyghy jenilis tappau ýshin, barlyq mýmkindikterdi qarastyrghany aidan anyq bolyp otyr.

Men aryzqoy emespin, búl – mening azamattyq qúqyghymdy qorghau maqsatyndaghy janayqayym. EÚU-dan statiyamen júmystan shyqqan beri, 5 ay «Atameken» Últtyq kәsipkerler palatasynda metodolog qyzmetin atqardym, 2020 jyldyng qantarynan bastap júmyssyz jýrmin, Enbek kitapshama jazylghan qara daqpen meni eshqanday Joghary oqu orny qyzmetke almaydy. Men múnday әdiletsizdikke kelispeymin, ózimning azamattyq-enbektik qúqyghymdy jәne ar-ojdanymdy qorghap, әdil sheshimin tapqan kýnge deyin kýresemin.

Ghalymjan Kerimbek,

ekonomika ghylymdarynyng doktory, professor

Abai.kz