Júma, 19 Sәuir 2024
Alang 5427 17 pikir 29 Qarasha, 2021 saghat 16:41

Tulaghan Tәjikstan: Dushanbe nege ýnsiz?

Tәjikstanda halyq narazylyghy toqtar emes. 25 qarasha kýni Tәjikstannyng Roshtkaly audanynda qúqyq qorghau organ qyzmetkerleri jas jigit Gulbiddin Ziyebekovty tútqyndaydy. Oghan «adamdy kepildikke alghan jәne qorqytyp aqsha talap etken» degen aiyp taghylady. Ony tәrtip saqshalyra óz ýinen alyp ketken. Horog qalasyndaghy tergeu izolyatoryna aman-sau jetken jigit polisiya bólimshesinen óli kýiinde shygharyldy. 

Jigitting ólimine qatysty kuәgerler men qúqyq qorghau organ qyzmetkerleri eki týrli núsqa aituda. Qaza tapqan jigitting tuystary onyng aman-sau ketkenin, alayda polisiya bólimshesinen óli kýinde tabylghanyn aitsa, qúqyq qorghau organ qyzmetkerleri onyng tәrtip saqshylaryna qarsylyq bildirip, jaraqat alghanyn, sodan kóz júmghanyn aitady.

Qaza bolghan jigitting tuystary onyng denesin ortalyq alangha aparyp, ólim sebebin naqty zertteu talabyn qoyghan. Artynsha alangha jýzdegen adam jinalyp, biylikke óz qarsylyqtaryn bildirgen. Sol kýni alanda atys bolyp, taghy bir azamat qaza tabady. Ol 21 jastaghy Tutisho Ámirshoev bolatyn. Taghy bir azamat atysta jaraqat alyp, auruhanada kóz júmghan. Oqty biylik organdary atty degen kýdik bar. Búl aqparat Horog qalasynyng túrghyndary arasynda lezde tarap, alangha myndaghan adam jinalyp, narazylyq aksiyasy kýsheye týsken. Saldarynan alanda taghy qaqtyghys bolyp, tәrtip saqshylary men halyq arasynda zardap shekkender sany artqan.

Miting tadjikov u posolistva v Moskve: foto

Tergeuge shaqyrylyp, qaza tapqan jigitting denesi men alandaghy atysta qaza tapqan jigitting denesi ýsh kýn Horog qalasynyng ortalyghynda jatty. Myndaghan narazylyq bildirushiler alannan ketpey, isti әdil tergeudi súrady. Alayda 27 qarasha kýni halyq eki jigitting denesing alannan alyp, jer qoynyna tapsyrdy. Dey-túra miting pen narazylyq toqtaghan joq.

29 qarasha kýni narazylyq aksiyasy ayaqtalghany habarlandy.

«Prokuraturanyng qúzyretine kiretin mәseleler azamattyq qogham ókilderimen birlese otyryp, Tәjikstan Respublikasynyng zannamasyna sәikes tekserilip, baghalanady jәne sheshiledi», - dep habarlady arnayy shtab.

Azamattyq qogham ókilderi men Tәjikstan biyligi arasyndaghy kelissózderden keyin Horogta qoghamdyq tәrtip tolyghymen qalpyna keltirildi. Vedomstvoaralyq shtab qazirgi uaqytta Horog qalasynda ortalyq danghylda qoghamdyq kólikter jýrip jatqanyn, sauda oryndary men túrmystyq qyzmet kórsetu oryndary belgilengen kestege sәikes júmysyn jalghastyryp jatqanyn habarlady.

Kelissózderge qatysqan azamattyq belsendilerding biri 29 qarashada «Ozodi» radiosyna 10 saghatqa sozylghan kelissózderden keyin biylik sherushilerding talaptaryn oryndaugha keliskenin aitty.

«Biylik sherushilerdi jauapqa tartpaugha jәne Gýlbiddin Ziyyobekovting ólimine kinәlilerdi jauapqa tartugha uәde berdi. Sonday-aq olar Horogtaghy baqylau-ótkizu beketteri qasiyetti bolyp, internetke qoljetimdilik qalpyna keltiriletinin aitty», - dedi súhbattasymyz.

Taghy bir azamattyq belsendi Hursand Mamadshoev biylik Gýlbiddin Ziyyobekov, Gýlnazar Murodbekov jәne Tutisho Ámirshoevtyng ólimining mәn-jayyn obektivti týrde tekseruge uәde bergenin aitty. Onyng aituynsha, tergeu barysyn 44 azamattyq belsendi qadaghalaytyn bolady.

«Biylik Horogtaghy jaghdaydy túraqtandyrghannan keyin eki kýn ishinde Tauly Badahshanda internetke qosyludy qalpyna keltiremiz dep uәde berdi», - dedi Mamadshoev.

Bir kýn búryn Horog túrghyndary qalada songhy ýsh kýnde ornatylghan әskery baqylau beketterining basym bóligi alynyp tastalghanyn aitqan edi. Jeksenbi kýni tanerteng Tәjikstandaghy azamattyq qogham ókilderi preziydent Emomaly Rahmongha arnaghan ýndeuinde Tauly Badahshan avtonomiyalyq aimaghyndaghy beybit narazylyq aksiyasyn ótkizu kezinde túrghyndardyng qaza tabuyna baylanysty arnayy aityp, әdil tergeu ótuin aitqan edi. Azamattyq qoghamnyng ýndeui 28 qarashada taratyldy. Qújatqa toghyz qoghamdyq úiym qol qoydy, olar: «Azamattyq bostandyqtar basqarmasy», «Qúqyq әlemi», «Qúqyqtyq bastama», «Qoghamdyq densaulyq jәne adam qúqyqtary», «Adam qúqyqtaryn qorghau ortalyghy», «Notabene», «Zang jәne órkendeu» ortalyghy, «Adam qúqyqtaryn qorghaudyng tәuelsiz ortalyghy» jәne «Adam qúqyqtaryn qorghau» qauymdastyghy.

Tәjikstanda әleumettik jaghday qatty nasharlauy bayqalady. Onyng birden bir sebebi koronavirus saldarynan elde shekteulerding boluy bolsa, ekinshi jaghynan tiyimsiz ekonomikalyq modeli. Halyq әleumettik jaghdaydyng nasharlauyn enbek migranttarynyng syrtqa shygha almauymen baylanystyrady.

Eldegi tolqulargha qaramastan resmy Dushanbe birde bir mәlimdeme jasamady. Búl Rahmon biyligi ústanatyn ereje jәne syrtqy imidj ýshin qajetti shara dep sanaytyn ústanym.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz

17 pikir