Senbi, 20 Sәuir 2024
Didar-ghayyp 3689 16 pikir 25 Qarasha, 2021 saghat 12:39

Qazaqtyng songhy samurayy...

Aron Atabek 24 qarasha kýni keshki saghat 20:45-te ómirden ótti. 1 qazan kýni Aron Atabek 15 jyl abaqtyda otyryp, densaulyghyna baylanysty bosatylghan edi. Alayda dissiydent abaqtydan aiyqpas dertke shaldyghyp shyqty. 

20 qazannan bastap Aron Atabek auruhanagha jatqyzyldy. Onyng densaulyghy nasharlap, koronavirus anyqtaldy. Artynsha aqynnyng densaulyghy auruhanada kýrt nasharlap, komagha týsti. «Qazaqtyng songhy samurayy» atanghan Aronnyng densaulyghyna qatysty eng songhy aqparat 11 qarashada shyqty. Onda aqynnyng qaryndasy Aronnyng densaulyghy tym nashar ekenin, búlshyqeti joqtyghyn, tamaqty ózdiginen ishe almay, tósekke tanylghanyn aitty.

Belsendi Sahib Janabaeva bolsa Aron Atabekti Zamanbek pen Altynbekting janyna jerleu kerek degen oida. «Halyq búghan nemqúrayly qaramaq emes, halyqqa shyndyq kerek. Arondy Almatyda, Kensay-2 ziratynda, Bolat Atabaev songhy pana tapqan bóliginde jerlemekpiz. Oppozisiyalyq sayasatker Bolat Atabaev últtyng ar-ojdany boldy jәne Arondy joghary baghalady, ózining demokratiyalyq múrattargha adaldyqtyng jeke ýlgisin halyq ýshin janqiyarlyqtyng ýlgisi retinde kórsetti. Halyq azattyghy jolynda erlikpen qaza tapqan Altynbek Sәrsenbaev pen Zamanbek Núrqadilov te osy manda jerlengen. Osy jolgha mezgilsiz at basyn tiregen taghy bir tanymal oppozisiyalyq sayasatker Núrbolat Masanov ta sonda jatyr», - deydi ol.

Al Aronnyng qyzy Aydana Aydarhan әkesining qazasyna qatysty Instagramgha bylay dep jazdy: «Men әkemdi osydan 10 kýn búryn, yaghni, 13 qarashada kórdim. «Súnqar» klinikasyna meni bir-aq ret kirgizdi. Sol kezde saualdaryma tolyq jauap ala almadym. Mine, birneshe saghat búryn әkem dýniyeden ótti. Biz ony basqa ýide jәne klinikada qanday dertten «emdegenin» de bilmeymiz. Endigi ýmit onyng denesin ashyp tekseru bolmaq. Sol kezde ghana biz saualdarymyzgha jauap alyp, kýdigimiz seyiler dep oilaymyz. Zang túrghysynan barlyq sharalar oryndalady dep senemiz. 

«Súnqar» klinikasynda onyng bizben tildesuine mýmkindik berilmedi: tamaghynda tesik bolyp, oghan demalu ýshin trubka salyp qoydy. Búdan búryn әkemning qolyn aldy, jaza almau ýshin, ayaghyn aldy halqyna bara almau ýshin. Onyng ólenderi ózine qoyylghan mәngi eskertkish bolyp qalady».

Aqynnyng qazasyna qatysty qogham belsendisi Múhtar Tayjan kýiine bylay depti: «Aronnyng qaytys bolghanyna júrt jappay kónil aituda, dúrys qoy. Biraq kópishilik sol Aron 15 jyl týrmede otyrghan kezde ózine nemese otbasyna naqty kómek kórsetti me? Qúr sózben emes, naqty kómekti aityp otyrmyn. IYә, biraz qúqyq qorghaushylar jәne qogham belsendiler, onyng ishinde ózim de barmyn, osy jyldary biraz kómek kórsetip jýrdik.

Al kópshilik she? Qazir Aron qaytys bolghan song jappay kónil aitudyng ne payda? Kómekti uaqytynda kórsetu kerek edi qoy. Keyde oilaymyn, anau Shanyraqtyng túrghyndary osy 15 jyl qayda boldy, naqty olar ýshin otyrdy ghoy.

Qazir sol Shanyraqqa barsang balalary Aron degen kisi kim bolghan bile me ózi? Al ata-analar she? Bilse balalaryna aityp jýr me? Tolghandyratyn súraqtar».

Aqynnyng qazasyna aqyndar da ýn qosuda. Aqyn Ershat Qayboldin «Songhy batyr» atty ólenin arnady.

Bir basynda bar edi qyryq aqyl,
Tiri batyr óldi me býgin aqyr?!
Qúbyla túr, dýniye, qúbyla túr,
Batyr әli ólgen joq, tiri jatyr.

Úryp-soghyp, as-susyz aram qatyr,
Ey, dýniye, ajaldan aman batyr!
IYә, tabytta talyp bir adam jatyr,
Biraq, ruhy qasqayyp alanda túr.

Túlparym-ay, jolyna esek túrghan,
Últanym-ay, tabytty tósek qylghan.
Borday tozdy-au aqyry kesek túlghan,
Keshesing be, bizderdi ósek qughan?!

Sharshaghan-au shynymen bizding batyr,
Ólip qalghan adamday myzghyp jatyr.
Kýzetinder, kópshigin týzetinder,
Kózin oiyp ketpesin qúzghyn-kәpir!

Dem almastan demalsyn songhy batyr,
Songhy batyr sharshady, boldy, jatyr!
Áy, bauyrym, batyrdy mazalama,
Dәting bolsa sen sonyng ornyna túr!

Qazaqstan biyligi Aron Atabekting qazasyna qatysty әli mәlimdeme jasap, kónil aitpady. Biraq aqynnyng qazasyna qatysty Halyqaralyq qúqyq qorghau úiymdary alandaushylyq bildirip, biylikten týsinik talap etude.

Norvegiyalyq Helisinky komiyteti Twitter jelisinde dissiydentting jaqyndaryna kónil aityp, onyng ólimine Qazaqstan biyligi týsinikteme berui tiyis dep jazdy.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz

16 pikir