Júma, 29 Nauryz 2024
Biylik 2936 0 pikir 23 Qyrkýiek, 2021 saghat 14:49

Toqaev BÚÚ jiynynda ne aitty?

Qazaqstan Preziydenti Qasym-Jomart Toqaev BÚÚ Bas Assambleyasy 76-sessiyasynyng Jalpy debattarynda sóz sóiledi. Búl turaly Aqorda habarlady. 

«Bolashaqqa senim – ómirge tózimdilikti kýsheytu: COVID-19-dan keyingi qayta janghyru, ornyqty qalypqa kelu, әlem qajettilikterin qanaghattandyru, adam qúqyqtaryn qúrmetteu jәne Birikken Últtar Úiymynyng qyzmetin jandandyru» taqyrybynda sóz alghan Preziydent, әlem betpe-bet kelip otyrghan ýsh birdey syn-qaterge nazar audartty. Olar: COVID-19 pandemiyasynan keyin qayta qalypqa kelu, klimat daghdarysy jәne Aughanstandaghy gumanitarlyq jaghday.

Vaksinalargha jahandyq qoljetimdilikti barynsha arttyru qajet

Preziydentting aituynsha, pandemiya saldarynan oryn alghan әleumettik jәne ekonomikalyq ahual әli de auyr. Sondyqtan, әlem elderi búl qiyndyqpen birlesip kýresui qajet.

– Ekonomikalyq jәne әleumettik saldary әli de auyr bolyp otyr. Júmyssyzdyq beleng alyp, milliondaghan adam kýn kóris tabysynan aiyryldy. Qazirgi tanda 130 millionnan astam adam kedeylikke tap bolyp otyr.  Damu salasyndaghy ilgerileuge ketken talay jyldar qúrdymgha ketui mýmkin. Pandemiya kóptegen salalarda osal tústarymyzdy aighaqtap, mulitilateralizm men halyqaralyq yntymaqtastyqtyng asa manyzdy ekenin anyq kórsetti.  Biz barynsha әdil, ornyqty әri gumanistik әlem qalyptastyrugha mindettimiz. Vaksinagha qoljetimdilikting jalpygha ortaq әri әdil qaghidasyn qamtamasyz etuden bastau qajet. Búl mәseleni sheshude jahandyq etika men niyettestikti basshylyqqa alghan jón, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Preziydent vaksinalargha jahandyq qoljetimdilikti barynsha әri tez keneytudi úsynyp, vaksinalarmen ekijaqty negizde nemese COVAX jýieleri arasynda bólisuge dayyn ekenin jetkizdi.

Qazaqstan kómirteginen taza el boludy kózdeydi

Sonymen qatar,  Memleket basshysy kómirqyshqyl gazdyng óte joghary dengeyine, ormandardyng órtke oranuy, siklondar, su basu men qúrghaqshylyq adamdargha apat alyp keletin qalypty jaghdaygha ainalyp otyrghanyn atap ótti.

– Tenizge shyghatyn joly joq iri memleket bolyp sanalatyn Qazaqstannyng klimaty tez ózgerip jatyr, sonysymen halqymyz ben ekonomikamyzgha qauip keltirude. Songhy 75 jyldyng ishinde jyldyq ortasha temperatura 2 graduska jylynyp, qazirgi uaqytta әr bes jyl sayyn quanshylyq bolyp keledi. Osyghan baylanysty Qazaqstan 2060 jylgha qaray kómirteginen taza el boludy kózdeydi. Kelesi aidan bastap biz 2008 jylghy dengeymen salystyrghanda ishki jalpy ónimning energiya shyghynyn 50 payyzgha azaytugha baghyttalghan 2050 jylgha deyin kómirtegi az últtyq strategiyany damytudy bastaymyz, – dedi Qazaqstan Preziydenti.

Sayasy pikirlerimizge qaramastan, Aughan halqynyng taghdyryna bey-jay qaray almaymyz

Sonday-aq, Aughanstan jaghdayyna toqtalghan Memleket basshysy kelissózder ótkizu arqyly inkluzivti jәne saylanghan jana ýkimet qúru jónindegi BÚÚ Qauipsizdik Kenesining ýndeuin qúptaytynyn aitty.

– Qazaqstan Aughanstannyng bolashaqta óz ishinde birligi jarasqan jәne kórshilerimen tatu túratyn tәuelsiz әri egemen memleket bolghanyn qalaydy. Aughanstan ózining halyqaralyq mindettemelerin oryndaudy jalghastyryp, el aumaghyn terroristter, esirtki tasymaldaushylar men adam saudasymen ainalysatyndardyng oshaghyna ainaldyrmauy tiyis. Ózimizding sayasy nemese jeke pikirlerimizge qaramastan, Aughan halqynyng taghdyryna bey-jay qaray almaymyz. Aughanstandaghy auyr gumanitarlyq jaghdaygha basa mәn beruimiz qajet. BÚÚ mekemeleri men basqa da gumanitarlyq úiymdargha jyldam, qauipsiz әri kedergisiz gumanitarlyq qoljetimdilik berilui tiyis, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Qazaqstan Aughanstangha kómek kórsetu jónindegi BÚÚ Missiyasy jәne BÚÚ-nyng Aughanstandaghy basqa da bólimshelerin der kezinde kóshirip aldy. Aughanstangha gumanitarlyq kómek jetkizu ýshin tasymaldau alanyn úsynugha jәne qomaqty ýles qosugha dayyn ekenimiz turaly da aitty.

Yadrolyq qarudan tolyq bas tartu hәm azyq-týlik tapshylyghy

Odan bólek, Preziydent BÚÚ-nyng kýn tәrtibindegi basqa da birqatar manyzdy mәselelerdi kóteruge niyetti ekenin, sonyng ishinde qarusyzdanu salasyndaghy júmystardy jandandyru qajettigin algha tartty. Qazaqstan yadrolyq qaruy bar memleketterdi Birikken Últtar Úiymynyng 100 jyldyghy qarsanynda, yaghny 2045 jylgha deyin yadrolyq qarudan tolyq bas tartugha ýndeytinin jetkizdi.

Sonymen qatar, ol Dýniyejýzilik azyq-týlik baghdarlamasynyng mәlimetine sýienip, biyl 270 million adam azyq-týlik tapshylyghyn sezinetinin atap ótti.

– Qazaqstan – iri biday óndirushi jәne eksporttaushy el. Sonday-aq Azyq-týlik qauipsizdigi jónindegi Islam úiymynyng negizin qalaushylardyng biri. Onyng tórtinshi Bas assambleyasy ótken aida elordamyzda ótti.  Biz ornyqty auyl sharuashylyghynyng jarqyn bolashaghy ýshin sheteldik investorlardy ózimizge shaqyramyz, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Sóz sonynda Memleket basshysy 2022-2024 jyldary BÚÚ-nyng Adam qúqyqtary jónindegi kenesining qúramyna enu ýshin Qazaqstan óz kandidaturasyn úsynghanyn atap ótti. Sonymen qatar, su tapshylyghyn, onyng sapasynyng búzyluyn jәne tiyimsiz paydalanyluyn qamtityn su resurstaryna baylanysty problemalargha basa mәn bere otyryp,  ónirlik su-gidroenergetikalyq konsorsium qúrudy úsynatynyn mәlimdedi.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1578
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2276
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3593