Senbi, 20 Sәuir 2024
Janalyqtar 3275 8 pikir 10 Qyrkýiek, 2021 saghat 15:01

Sarapshy: Ministr auystyru – mәseleni sheshpeydi!

Belgili sayasatker Talghat Qaliyev ózining «Kaliyev Channel» Telegram arnasynda Jambyl oblysynyng Bayzaq audanyndaghy әskery qoymada bolghan shetin oqighagha hәm ministr Núrlan Ermekbaevtyng óz erkimen dogharysqa ketuine qatysty taldauyn jariyalaghan eken. Biz atalghan sarptamany oqyrmandar talqysyna úsynghandy jón kórdik.

Jambyldaghy jarylystan son, búrynghy Qorghanys ministri Núrlan Ermekbaev óz erkimen otstavkagha ketu turaly sheshimge kelgenin mәlimdegen. Arada az uaqyt ótkende preziydent Toqaev ministr Ermekbaevtyng otstavkasyn qabyldap, qyzmetinen bosatqan. Osydan keyin, el pikiri ekige jarylyp, Ermekbaevtyng otstavkasyn «jauapkershilikten jaltaru» dep baghalaghandar boldy.

«Qorghanys ministri otstavkagha ketkennen jәne soghan sebep bolghan qayghyly oqighadan keyin birneshe apta ótken song osy jaghdaydy eshkimdi jaqtamay, qoghamnyng pikirin jәne sayasy dәstýr túrghysynan elekten ótkizip baghalaugha bolady.

Áleumettik jelilerde Qorghanys ministrining otstavkagha ketuin talap etip jazylghan keybir pikirlerge qaramastan, onyng otstavkagha ketkeni jauaptylyqtan qútylu әreketi retinde baghalanyp, «qyzmetten ketip, jauapkershilikten qútyldy» degen siyaqty kýtpegen oilardyng tuyndauyna iytermeledi. Alayda búl boljam negizinen qisynsyz, óitkeni osy oqighagha qatysy bolghan әrbir adamnyng kinәsin anyqtaytyn tergeu sayasy konfigurasiyagha (lauazymgha) qaramaydy. Odan basqa, kóptegen elderde múnday jaghdaylarda tergeu barysyna yqpal etudi boldyrmau ýshin әrtýrli dengeydegi basshylar atqaratyn lauazymynan uaqytsha shettetiledi. Oqighagha kinәsi joq ekeni anyqtalghan jaghdayda lauazymgha qayta taghayyndalady nemese kerisinshe kinәsi anyqtalsa, jauaptylyqqa tartylady. Sondyqtan, Núrlan Ermekbaev jauaptylyqtan jaltaru ýshin otstavkagha ketip qútyldy dep aitu qisynsyz», - deydi sarapshy.

Oyn әri qaray, sarapshy Talghat Qaliyev Jambyldaghy jarylysty kórshiles Reseydegi shetin oqighalarmen baylanystyrypty.

«Áskery qoymalardaghy jarylys tek Qazaqstangha ghana tәn emes. Múnday jaghday kórshi Reseyde de jyl sayyn bolyp jatady, alayda onda ministr Shoygu eshqashan otstavkany súrap ótinish jasaghan joq, tipti ol anaghúrlym jetisti basqarushylardyng biri bolyp sanalady. Alayda, jarylys saldary boyynsha әskery qyzmetshilermen qatar azamattar arasynda da qaza tapqandardyng qayghyly statistikasy Qazaqstangha qaraghanda edәuir joghary. Tarazda birde-bir azamattyq túrghyn qaza tapqan joq», - deydi Qaliyev myrza.

Sarapshy pikirinshe, ministr nemese kishi ministr lauazymyndaghy túlghalar barlyq әskery obiektilerdi baqylap otyruy fizikalyq jaghynan mýmkin emes. búl ispen tiyisti dengeydegi komandirler ainalysuy tiyis-mys.

«Sergey Shoygu әrbir jarylystan keyin otstavkagha ketuge tiyis pe edi? Merzimdi qyzmetten ótken kez kelgen adam qaruly kýshterdi basqaru ýsh dengeyge – strategiyalyq, jedel (operativtik) jәne taktikalyq bolyp bólinetinin biledi. Búl jerde Qorghanys ministrining týgil,  onyng barlyq orynbasarlarynyn, bas shtab bastyghynyng da әrbir әskery obektidegi jaghdaydy qadaghala alu mýmkin emes, búl ispen tiyisti dengeydegi komandirler ainalysugha tiyis. Soghys uaqytynda basshy qúramgha aldynghy shepke barugha tyiym salynghan, óitkeni taktikalyq mәseleni bólimshe qolbasshylyghy sheshedi, al generaldar óz ómirin qaterge tigip, qarsylastyng auqymdy baghytty qolbasshysyz qaldyruyna mýmkindik bermeuge tiyis. Búl jaghdayda qoymalardaghy oqigha ýshin jauaptylyqtyng basym bóligi tómengi dengeyde. Basty jauaptylar – saqshydan jәne qoyma mengerushisinen bastap bólim komandiyrine deyin bólinedi», - deydi Talghat Qaliyev.

Talghat Qiyev myrza, barlyq jaghdaygha birinshi basshysy kinәlau – Kenesten qalghan әdet ekenin, al ministr auystyru – mәseleni sheshpeytinin aitypty.

«Degenmen, bolar is boldy, eks-ministrding otstavka turaly ótinishi qabyldandy, lauazymgha onyng orynbasary taghayyndaldy. Mәsele personada emes, biylik nysanyn tym derbestendiru (jeke túlghamen aaa baylanystyru) bolyp tabylady. Qorghanys vedomstvosynda siyaqty barlyq – sporttan bastap densaulyq saqtau, bilim beru nemese múnay salasyna deyin jauaptylyqtyng satylary bar. Alayda búrynghy kenes ýkimetindegi qoghamdarda  kez kelgen jaghdayda tikeley sala basshylyghyn kinәlau әdet qalyptasqan. Mekteptegi tótenshe oqigha Bilim ministrining atyna narazylyq bildiruge, Olimpiadadaghy nәtiyje ýshin Mәdeniyet jәne sport ministrining otstavkagha ketuin talap etuge әkeledi jәne taghy sol siyaqty. Biraq kóptegen adamdar dәl osy emosiyalyq túrghydan qoyylghan talaptar jauaptylyqty basshylyq moynyna artyp, tikeley kinәli adamdardyng odan jaltaryp ketuine mýmkindik beretinine, shynynda kinәli adamdardyng boluy mýmkin sybaylas jemqorlyq әreketi turaly oilanbaydy», - deydi sarapshy.

Onyng sózinshe, qoymalarda bolghan jarylys bireuding jymqyrghanyn, mýmkin tómen ne orta buyndaghy, tipti, naqty adamdardyng jasaghan isin jasyru ýshin jasalghan dýnie emes ekenine eshqanday kepil joq. «Eshbir otstavka – nәtiyje bermedi», -deydi Ol.

«Jauaptylyqtyng anaghúrlym joghary sayasy dengeyge auysuymen tuyndaghan rezonanstyng tómendeui tergeudi kózboyaushylyqpen jýrgizuge yqpal etui әbden mýmkin. Elimizde otyz jyl ishinde ministrlikter men vedomstvolar basshylarynyng otstavkagha ketkeni, onyng ishinde rezonansty jaghdaygha baylanysty ketkeni az emes. Alayda otstavkalardyng birde-bireui oqighanyng sebepterin jongda nәtiyje bermedi. Barlyq dengeydegi aimaqtarda joldar minsiz emes, mektepter men auruhanalar әli kýnge deyin jaqsarmaghan. Agrarlyq sektor aua rayy jaghdayyna tәueldi bolyp otyr, tipti, barlyq salalarda da osynday jaghday.

Shyn mәninde, qay salany alsaq ta, onyng jaghdayy jetekshisining ózine baylanysty emes. Alayda, qogham ýshin kez kelgen apatty, problemany birinshi jetekshige japsyryp qoy әldeqayda onay. Al, onday jaghday qaytalap keletin bolsa, qaytadan jana «kinәli» jeke adamdy «tandap» alamyz da, sony tómpeshteymiz. Búny tolysqan qogham dep aitugha bolady ma? Ol eki talay…», - depti sarapshy Talghat Qaliyev.

Abai.kz

8 pikir