Almaty oblysynda jemqorlyq pen paraqorlyqqa qarsy kýres sharalary kýsheytilude. Jemqorlyq jaylaghan qoghamda damu da, algha basu da bolmaytyny anyq. Sondyqtan oblys qoghamnyng barlyq salalary boyynsha, onyng ishinde densaulyq saqtau, bilim salasy, qyzmet kórsetu, әskery sala, sauda qatynasy jәne basqa negizderde jemqorlyqqa qarsy kýresti kýsheytti. Jemqorlyqpen kýresting eng bastapqy negizi ol halyqty qúlaqtandyru, iydeologiyalyq negizde jetkizu jәne onyng ziyany men jazasy jayly týsindiru ekeni anyq.

Almatydaghy Antikor Ortalyghy saytynda Qazaqstan Respublikasy Parlamenti Mәjilisining deputaty, Qazaqstan Respublikasy Parlamenti Mәjilisining Qarjy jәne budjet komiytetining mýshesi Irina Smirnovamen tikeley efir ótti. Deputat súraqtargha jauap berdi jәne bilim beru salasyndaghy sybaylas jemqorlyqqa degen kózqarasy, halyq aldyndaghy jauapkershiligi turaly pikirimen bólisti, sybaylas jemqorlyqpen tiyimdi kýresu ýshin ony joiy, aldyn alu jәne zannamany ózgertu boyynsha óz úsynystaryn aitty.

Deputat jas úrpaqty tәrbiyeleuding manyzdylyghy turaly, olardyng boyyna adaldyq pen jauapkershilik prinsipterin siniru turaly, sonday-aq olargha dúrys ýlgi kórsetu múghalimder ýshin qanshalyqty manyzdy ekenin aitty.

«Biz jaqynda bildik, bizding keybir әriptesterimiz, múghalimder test tapsyru kezinde paraqshalardy (shpargalka) qoldanghan. Múghalim belgili bir biliktilikke qol jetkizu ýshin paraqty nemese qanday da bir zansyz әdisterdi qoldansa, búl qazirding ózinde mýlde dúrys emes dep esepteletini týsinikti. Mening oiymsha onday múghalimderge qayta test tapsyru mýmkindigi berimeui tiyis. Onday múghalim júmysyn jalghastyra almauy ýshin olardyng biliktiligin tómendetu qajet. Árkim balalar men qogham aldyndaghy jauapkershiligin sezinui qajet», - deydi Irina Smirnova.

Múnday kezdesude oqu oryndaryndaghy sybaylas jemqorlyqtyng aldyn alugha qatysty talqy da jasalatyny anyq. Deputattyng aituynsha, mektepterde kadrlyq rotasiya boluy kerek, óitkeni bir adamdar bir mektepte diyrektor, bas múghalim nemese esepshi bolyp úzaq júmys jasasa, osy mektepting qúrylymdaryndaghy sybaylas jemqorlyq qaupi joghary bolady. Tikeley efirde deputat ashyq budjetterding interaktivti kartasynyng júmysyn jәne kartanyng әli de naqtylanuyn qajet etetinin atap ótti.

«Adamdar aqshanyng qayda jәne nege júmsalghanyn naqty bilu ýshin әr tiyndy shifrlau kerek» deydi ol.

Jalpy alghanda búnday kezdesuler oblys dengeyinde de óz jalghasyn tabatyn bolady. Sebebi jemqorlyqpen kýres sharalary eshqashan toqtamauy tiyis. Bilim salasyndaghy jemqorlyqpen kýres qazirgi uaqytta qarqyndy týrde artuda. Ol birinshiden oblys sayasatynyng ústanymy, al ekinshiden qazir týlekterding oqugha tapsyru nauqany. Sondyqtan qanday da bir barmaq basty, kóz qysty sayasaty iske aspauy ýshin, qyraghylyq kýsheytilgen. Qyrkýiek aiynan bastap studentter arasynda da jemqorlyqqa qarsy sharalar sany eselep artady. Sebebi studentterge para beru jәne para aludyng ziyanyn týsindiru, jemqorlyqqa qarsy immuniytet qalyptastyru manyzdy. Almaty oblysynda JOO men kolledj sany óte kóp, demek ótetin sharalar sany da az emes degen sóz.

Studentter arasynda jemqorlyqqa qarsy tәrbiyelik saghattary, mektep oqushylarynan qarjy jinaugha qatysty tyiymdy týsindiru, jas talapkerlerge emtihan jәne basqa kezenderde paraqorlyqtan aulaq bolu, onday jaghday kezdesse qayda habarlasu kerektigin týsindiru manyzdy bolyp otyr.

Abai.kz