Júma, 26 Sәuir 2024
Janalyqtar 3735 0 pikir 30 Mamyr, 2012 saghat 06:46

Qajymúqan Ghabdolla. Kimmen bóle jeymiz?..

Nәn jiylys ótti, Astanada. Arnayy ýki taghylyp: «Astananyng ekonomikalyq sammiyti» dep atalypty. Alghashynda qatardaghy «Elding imidji» deytin qoyyrtpaqtyng qataryndaghy tirlik shyghar, dep topshalaghanbyz...

Kenet, bir qonaqtyng sózi nayzaghaydyng jasynynday әser etti. Amerikandyq belgili ekonomist Edvard PRESKOTT minberden bylay dedi: «Sizderge menshik iyelerining meylinshe keneytilgen bazasyn jasau kerek. Mysaly, sizder әrbir qazaqstandyqtyng jeke esep-shotyn ashyp, sonyng depoziytine múnaydan týsken qarajattyng bir bóligin qúiyp otyrsanyzdar, onda sizding halyq búl kapitalyn investisiyagha ainaldyra alady. Sonda ghana sizding el damyghan elderding qataryna qosylady...»

Sirә, búl sózden keyin «mәdeniyet bauy» jaltyraghan biraz sheneunikting jýrekteri qatty shanshyp, qan qysymdary oinaqtaghan shyghar-au?!.

Búl iydeya - biz ýshin janalyq emes. Qazaqtyng qamyn, últtyng mýddesin shynayy oilaghan adal azamattar (Mysaly, Ermúrat BAPI) búl pikirdi jiyrma jyldyng shamasynda toqtausyz aityp keledi. Janalyq bolatyny sol - endi búl úsynys sheteldik ghalymnyng auyzymen halyqaralyq jiynda, elding astanasynda ashyq aityldy.

Biz ýshin múnyng ózi jaqsylyqtyng nyshany. Halyqtyng baylyghy - óz iyesine, yaghni, halyqqa qaytaryluy kerek. Ádildikting ornauy da, imannyng joly da osy. Bir jaghynan, qara qyldy qaq jaryp, turasyn aitqan Edvard PRESKOTT myrzany tәnir jarylqasyn!

Nәn jiylys ótti, Astanada. Arnayy ýki taghylyp: «Astananyng ekonomikalyq sammiyti» dep atalypty. Alghashynda qatardaghy «Elding imidji» deytin qoyyrtpaqtyng qataryndaghy tirlik shyghar, dep topshalaghanbyz...

Kenet, bir qonaqtyng sózi nayzaghaydyng jasynynday әser etti. Amerikandyq belgili ekonomist Edvard PRESKOTT minberden bylay dedi: «Sizderge menshik iyelerining meylinshe keneytilgen bazasyn jasau kerek. Mysaly, sizder әrbir qazaqstandyqtyng jeke esep-shotyn ashyp, sonyng depoziytine múnaydan týsken qarajattyng bir bóligin qúiyp otyrsanyzdar, onda sizding halyq búl kapitalyn investisiyagha ainaldyra alady. Sonda ghana sizding el damyghan elderding qataryna qosylady...»

Sirә, búl sózden keyin «mәdeniyet bauy» jaltyraghan biraz sheneunikting jýrekteri qatty shanshyp, qan qysymdary oinaqtaghan shyghar-au?!.

Búl iydeya - biz ýshin janalyq emes. Qazaqtyng qamyn, últtyng mýddesin shynayy oilaghan adal azamattar (Mysaly, Ermúrat BAPI) búl pikirdi jiyrma jyldyng shamasynda toqtausyz aityp keledi. Janalyq bolatyny sol - endi búl úsynys sheteldik ghalymnyng auyzymen halyqaralyq jiynda, elding astanasynda ashyq aityldy.

Biz ýshin múnyng ózi jaqsylyqtyng nyshany. Halyqtyng baylyghy - óz iyesine, yaghni, halyqqa qaytaryluy kerek. Ádildikting ornauy da, imannyng joly da osy. Bir jaghynan, qara qyldy qaq jaryp, turasyn aitqan Edvard PRESKOTT myrzany tәnir jarylqasyn!

Biraq, terendegi bir týisigim búl aitystyng artynda bir júmbaqtyn, búl «әdildiktin» aqyrynda bir týiitkilding jatqandyghynan habar beretindey. Bәri dúrys: amerikandyq ekonomist shyndyqty aityp, әdildigin tarazylap jatqan siyaqty kóringenimen, shyntuaytyna kelgende, Edvard PRESKOTTtyng qazaqqa qaydan jany ashysyn, onyng kókeyin tesken qazaqtyng baylyghy ghoy...

Qazaqtyng mәngi dostary joq, qazaqtyng mәngilik mýddesi ghana bar. «Anqau elge - aramza moldaday», bizge shetelding ghalym bolyp kelgeni - zalym bolady; әnshi bolyp jetkeni - tynshy bolyp jatady. Búl aitystyng shynayy mәtin-mәni: «Ey, qazaqtar, tynyshtalmandar, ainalany tas-talqan etinder! Biz ghana senderding jaghdaylaryndy oilaymyz!» - degendeyin haram emeurin sekildi. Toz-toz júrtty jauy jyldam jenip, nәpaqasyn tartyp jeydi... Qaranyzshy: múnday asa jauapty sharuagha anau-mynau qarapayym adamdy emes, Nobeli syilyghynyng laureatyn attandyrypty...

«Jau joq deme, jar astynda» deydi atalarymyz, shekemiz qyzyp, dorbamyz tolyp túrghanymyz shamaly, biraq, bizge alystan kelgen jattyng jany ashymaytyndyghy aidan anyq. Óz arbamyzdy - ózimiz sýirep daghdylanghan elmiz. Qoltyghymyzgha su býrkigennen de, kópshik qoyyp, kólgirsigennen de saq bolugha tiyispiz...

Amerikalyq Nobeli syilyghynyng laureattary myqty bolsa, aldymen, defolittyng tabaldyryghynda túrghan Amerikasyn jarylqap alsyn?!.

Erte me, kesh pe, qazaqtyng qazirgi bay-manaptary: «Óle jegenshe, bóle je!» - degenge, amalsyz taban tireytin bolady. Qarapayym qazaqtyng salmaghy men sabyry, aqyly men adymy almaytyn asu joq!..

«Abay-aqparat»

0 pikir