Júma, 19 Sәuir 2024
Aymaq 8487 35 pikir 10 Qarasha, 2020 saghat 11:33

Soghys bitti. Kim jendi, kim jenildi?..

27 qyrkýiekten bastalghan Tauly Qarabaqtaghy soghys býgin ayaqtaldy. Armeniya biyligi jenilisti moyyndaghan jәne osy kýnge deyin Ázerbayjan әskeri qaytaryp alghan territoriyalar Ázerbayjannyng baqylauyna ótetinine kelisken. Ázerbayjan, Armeniya jәne Resey preziydentteri ýshjaqty kelisimge kelip, әri qaray daudy beybit jolmen sheshu turaly mәmilege qol qoyghan.

Foto: © Reuters

Áliyev

Ázerbayjan preziydenti Iliham Áliyev Tauly Qarabaqtaghy әskery soghystyng toqtatyluyna qatysty Ázerbayjan halqyna jedel ýndeu jasaghan. Onda Armeniya biyligi jenilgenin moyyndap, soghysty toqtatu turaly qújatqa qol qoyghany aitylghan.

"Mәseleni әli de әskery jolmen sheshuge bolar edi. Biraq, men mәseleni sayasy jolmen sheshkim keldi. Osyghan deyin aitqanymday, әskery kezeng ayaqtaldy. Sayasy mәselege kóshtik. Biz ýshin meylinshe tiyimdi qújatqa qol qoydyq. Pashinyanda basqa amal qalmaghan son, osy qújatqa qol qongha mәjbýr boldy. Pashinyan ýshin shyn mәninde búl - jenilisti moyyndau, soghysta beriludi bildiredi", - depti Áliyev.

Ázerbayjan preziydenti Iliham Áliyev Tauly Qarabaqqa Reseyding bitimgerlik әskerimen birge Týrkiyanyng da bitimger әskeri baqylau jýrgizetinin aitqan. Baku men Erevan qarsy bolmaghan jaghdayda bitimgerlik missiya Tauly Qarabaqta 5 jyl bolady. Keyin avtomatty týrde taghy 5 jylgha úzartylady.

Sonday-aq, taraptar osy soghysta qaza tapqandardyng denelerin bir-birine qaytarady. Aymaqtaghy barlyq ekonomikalyq jәne kólik baylanystary ashylady.

"Búl kelisim Tauly Qarabaqtaghy әskery qaqtyghystardy retteude, aimaqta kelisimge kelude, qan-tógisti toqtatuda nýkte qoyady dep senemin. 

Qarabaqtaghy qaqtyghys - bizding aimaghymyzdaghy, Euraziya kenistigindegi úzaqqa sozylghan qaqtyghystardyng biri jәne onyng býgin ayaqtalyp jatqany eng aldymen kópjyldyq otarlaudan bosatylghan Ázerbayjan halqy ýshin tarihy oqigha", - depti Áliyev.

Foto: © Reuters

Pashinyan

Armeniya premieri Nikol Pashinyan da óz azamattaryna qayyryla sóilep, keshirim súraghan habar taratqan. Ol ózining Facebook jelisindegi paraqshasynda Tauly Qarabaqtaghy soghysty 10 qarashagha qaraghan týni, saghat 01:00-de toqtatu turaly kelisimge kelgenin jazghan.

"Qymbatty otandastar, әpkeler, bauyrlar. Men ózim jәne Armeniya halqy ýshin óte auyr sheshim qabyldadym. Ázerbayjan jәne Resey preziydentterimen kelisip, soghysty 01:00-de ayaqtau turaly kelisimge keldik. Búl kelisimning sharttary men jәne halqymyz ýshin auyr. 

Múnday sheshimdi әskery jaghdaydy baqylap, mamandarmen aqyldasyp baryp qabyldadym. Búl sheshim dәl osy jaghdaydaghy eng jaqsy sheshim dep senemiz. 

Biz eshqashan ózimizdi jenildik dep moyyndamaymyz. Ózderiniz jenildik dep moyyndamayynsha eshqanday jenilis bolmaydy. 

Bizge bolashaghymyzdy josparlau kerek. Ótkendegi qatelikterdi qaytalamau ýshin júmys jasau kerek. Tәuelsizdik jyldarymyzdy saralauymyz kerek. 

Men azap shekken barsha jannyng aldynda tize býgemin. Otanymyzdy qorghaghan jәne janyn qighan әsker, ofiyser, general, eriktiler aldynda bas iyemin. Olar Arsahtaghy armyandardy jankeshtilikpen qorghady. Biz sonyna deyin kýrestik", - depti Pashinyan.

Áskery qyzmetshiler Karvachar qalasy manyndaghy jolda. © RIA Novosti

Armeniya Ázerbayjangha qay territoriyalardy qaytaryp beredi?

Iliham Áliyev, Nikol Pashinyan jәne Vladimir Putinning ýshjaqty kelisimine sәikes Ázerbayjan Tauly Qarabaqtyng birqatar aumaghyn ózine qaytaryp aldy.

20 qarashagha deyin - Agdam audany men Gazah audanynyng aumaqtary jәne oghan tiyesili aimaqtar,

15 qarashagha deyin - Kelbadjar audany,

1 jeltoqsangha deyin - Lachin audany Ázerbayjangha qaytarylady.

Búl jerde Qarabaq pen Armeniyany baylanystyryp túrghan, Shusha qalasyna әser etpeytin Lachin dәlizining 5 shaqyrymy Armeniyanyng baqylauynda qalady. Lachin dәlizi boyynda Reseyding bitimgerlik әskery kontingenti  (1960 sarbaz, 90 bronetransporter jәne 380 kólik pen arnayy tehnikalarmen) ornalasady.

10 qarashadan bastap: Ázerbayjan men Armeniya óz pozisiyalarynda túraqtaydy.

Aldaghy ýsh jylda eki jaqtyng kelisimimen Hankendining baylanystyryp túrghan Lachin dәlizining qúrylys jospary bekitiledi.

Lachin dәlizi boyyndaghy qatynastardyng qauipsizdigi Ázerbayjangha jýkteledi.

Ishki bosqyndar BÚÚ Jogharghy komissarlyq basshylyghynyng baqylauymen Tauly Qarabaq aimaghyna ornalastyrylady.

Taraptardyng arasynda ekonomikalyq jәne kólik qatynastary qayta iske qosylady. Oghan Resey baqylau jasaydy.

Foto: RIA Novosti

Pashinyan otstavkagha kete me?

Ýshjaqty beybit kelisim, Tauly Qarabaq pen onyng ainalasyndaghy birqatar territoriyany Ázerbayjangha qaytaru turaly kelisimnen keyin Erevan halqy narazylyqqa shyqty. Olar Parlament ghimaratyna basyp kirip, Pashinyan ýkimetining otstavkasyn talap etken.

Narazylyqqa shyqqandardyng arasynda jýrgen "Gýldengen Armeniya" oppozisiyalyq partiyasynyng deputaty IYveta Tonoyan:

"Býgin bizding elimizding tarihynyng eng masqara paraghy jazyldy. Bizding partiya premier-ministrding otstavkasyn talap etemiz. 

Osy jasaghandarynan keyin Pashinyan ýshin jalghyz otstavka az bolyp túr. Biz búl mitingke adamdardyng ashuyn basu ýshin keldik. Búl azamattardyng ashuyn da týsinuge bolady. Birining әkesi, birining bauyry, endi birining úly maydanda mert bolghan. Jer ýshin jandaryn qighan. Pashinyan qoghamnyng pikirimen kelispey, qalammen qol qoya salyp, jerdi, Shushany beru turaly sheshim shyghardy", - depti.

Abai.kz

35 pikir