«7-20-25» operatorynan qoldanysta bolghan túrghyn ýilerge arnalghan «Baspana hiyt» ipotekalyq jobasyna ózgerister engizildi. Búdan bylay atalghan baghdarlama negizinde salynyp jatqan túrghyn ýidi satyp alugha rúqsat etiledi jәne baghdarlamagha ýlestik qúrylys kiredi. Qazirgi tanda satyp alynghan baspananyng shekti qúny kóterildi.

Búghan deyin Elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyng 2018 jyldyng 10 qantaryndaghy «Tórtinshi ónerkәsiptik revolusiya jaghdayyndaghy damudyng jana mýmkindikteri» dep atalatyn Qazaqstan halqyna joldauynda kóterilgen jәne eks-preziydentting biznesti qoldau ayasyndaghy úzaq merzimdi nesie beru tapsyrmasyn iske asyru shenberinde, sonymen qatar Qazaqstan Respubilkasynyng Preziydenti Qasym-Jomart Toqaevtyng biylghy jyldyng 1 qyrkýieginde jariyalanghan «Jana jaghdaydaghy Qazaqstan: is-qimyl kezeni» dep atalatyn el halqyna arnalghan Joldauynda aitylghan ekonomikanyng naqty sektorlaryn nesiyeleu kerektigi turaly tapsyrmasyn iske asyru ýshin Qazaqstan Últtyq Banki Basqarmasynyng «Túrghyn ýy naryghynda úzaq merzimdi kreditteudi yntalandyru tәsilderi» dep atalatyn qaulygha ózgerister engizdi.

Atalghan sharanyng negizgi mindeti túrghyn ýy naryghyndaghy úzaq merzimdi nesiyeleudi jandandyru, ekonomikadaghy úzaq merzimdi banktik kreditteudi keneytu sonymen qatar halyqtyng әrtýrli toptary ýshin túrghyn ýy ipotekasynyng qoljetimdi boluyn qamtamasyz etu. Atalghan joba «Qazaqstannyng ornyqtylyq qory» aksionerlik qoghamyna tiyesili «Baspana hiyt» naryqtyq ipotekalyq jobasy arqyly iske asyrylady.

Atalghan joba halyqqa ipotekanyng útymdy talaptaryn dayyndaghan. Mәselen, ipotekanyng jyldyq nominaldy syiaqy mólsherlemesi banktik qaryz sharty jasalghan kýnine «bazalyq mólsherleme +175 bazistik tarmaq» formulasy negizinde anyqtalady,sonymen qatar ol qaryz merzimi ishinde ózgermeydi. Qaryz uaqyty 15 jylgha deyin, al bastapqy jarna 20 payyzdan bastalady.

Taghy bir aita keterligi «Baspana hiyt» jobasy boyynsha bastapqy alghan ýiinizden bólek taghy da qaytalama naryqta da túrghyn ýy satyp alugha mýmkindik bar. Onda jeke túlghanyng basynda baspana bolmauy boyyna talaptar qoyylmaydy.

«Baspana hiyt» ipotekalyq jobasy negizinde 2020 jyldyng 26 qazanyndaghy jaghday boyynsha 44 228 ótinish qabyldanghan. Onyng jalpy qúny 388,1 milliard tenge. Onyng ishinde 306,8 milliard tenge «Baspana hiyt» baghdarlamasyn iske asyru barysynda azamattardyng ótinishteri men bankterdin, qoghamdyq birlestikter men qúrylys salushylardyng úsynys talaptary taldanyp, sonyng negizinde Qazaqstan Últtyq Banki biylghy jyldyng qyrkýiek aiynda túrghyn ýilerge degen qoljetimdilikti arttyrudy jәne bastapqy túrghyn ýige degen súranysty kóbeytuge arnalghan týzetulerdi bekitken bolatyn.

Sonymen qatar, atalghan qaulyda kelesi talaptar negizge alynghan:

- Bastapqy naryqta satyp alynatyn túrghyn ýiding eng joghary qúnynyng limiytin Núr-Súltan men Almaty qalalarynda 25 million tengeden 35 million tengege deyin kóbeytu;

- Shymkent qalasynda bastapqy jәne qaytalama naryqtarda satyp alynatyn túrghyn ýiding eng joghary qúnynyng limiytin 25 million tengege deyin úlghaytu, al, Qaraghandy qalasynda 20 million tengege deyin úlghaytu kózdelgen;

- «Túrghyn ýy qúrylysyna ýlestik qatysu turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Zanyna sәikes salynyp jatqan túrghyn ýidi ýlestik qatysu shenberinde satyp alu boyynsha kreditteu jobasy iske asyrylatyn bolady.

Sonymen qatar, «Baspana hiyt» baghdarlamasynyng salymshylary jana shekti baghalarmen ipotekany qazirden bastap rәsimdey alady. Al, ýlestik qatysu shenberinde salynyp jatqan túrghyn ýidi satyp alugha nesie berudi bastau ýshin baghdarlama operatory qazirden bastap seriktes banktermen birge dayyndyq júmystaryn jýrgizip jatyr. Al, salynyp jatqan túrghyn ýige nesie beru talaptary turaly az uaqyttan keyin jariya bolady.

Ayta keteyik, «Baspana hiyt» ipotekalyq jobasy - qoldanysta bolghan túghyn ýidi, bastapqy túrghyn ýidi jәne ýleskerlik qúrylys arqyly salynyp jatqan baspanalardy da satyp alugha mýmkindik beretin tiyimdi ipotekalyq baghdarlama. Atalghan joba boyynsha qúrylysy ayaqtalmaghan baspanalar men 50 jyldan eski emes ýilerdi eng tiyimdi talaptar boyyna satyp alugha bolady. Túrghyn ýiding somasy 35 million tengege deyin. Al, qaryz merzimi 15 jylgha deyin yaghni, 180 aigha josparlanghan. Syiaqy mólsherlemesi 10,75 payyzdy qúraydy. Al, bastapqy jarnasy 20 payyzdan joghary.

Baghdarlama ayasynda baspanany Qazaqstannyng barlyq ónirlerinen satyp alugha bolady.

Mәselen, Núr-Súltan jәne Almaty qalalaryndaghy bastapqy túrghyn ýy ýshin bagha qúny - 35 million tenge. Al, eki qaladaghy qoldanysta bolghan túrghyn ýy ýshin, Aqtau, Atyrau, Shymkent qalalaryndaghy bastapqy jәne qoldanysta bolghan túrghyn ýy ýshin bagha qúny - 25 million tenge.Sonymen qatar, Qaraghandy qalasyndaghy bastapqy jәne qoldanysta bolghan túrghyn ýy ýshin bagha qúny 20 million tenge. Al, basqa ónirlerdegi bastapqy jәne qoldanysta bolghan túrghyn ýy ýshin bagha qúny - 15 million tengeni qúraydy.

Abai.kz