Beysenbi, 28 Nauryz 2024
Janalyqtar 4251 0 pikir 30 Mausym, 2009 saghat 08:22

Erjan BAYTILES. Chempion

(esse)

Taghdyr. Jazmysh. Peshene. Osy bir auqymdy ýsh úghymnyng túnghiyghy meni ýnemi terenge tartady. Qamshynyng sabynday ghana qysqa ghúmyrda janyna serik bolatyn, qiyn sәtte demeytin dos tapsang - taghdyrdyng jazuy. Seni bir kórgennen-aq, aralaspay, bilispey jatyp-aq jaqtyrmay, ózine dúshpan sanasa, ol da peshenene solay jazylghan. Taghdyr adamdardy qosady eken. Keyde arasyn alshaqtatyp jatady.

Ótkende radiodan reporterin kóterip bir jas qyz keldi. «Dosynyz kóp pe?» dep súrady. Shýkir, dosym joq emes. Tay-qúlynday tebisip, bala kýnnen birge ósken synyptastarym janyma jalau bolyp, basyn bәigege tiguge bar. Sonymen qatar Almatygha kelgeli maghan agha bolghan, dostyq niyet tanytqan azamattar da jeterlik. Solardyng biri - aryndy aqyn, qarymdy qalamger Janarbek Áshimjan.

Onymen qalay tanysqanym esimde joq. Biraq ol meni birden bauyryna tartty. Aghalyq tanytty. Kurstasym Sәruar ekeumizdi ýnemi bólmesine shaqyratyn. Ashqúrsaq studentpiz. Samal (Janarbekting júbayy) sozghan laghmandy ashqaraqtanyp jep jatqanymyzda, Janarbek bizding әreketimizdi ýnsiz tamashalap otyratyn. Kýnder-ay deseyshi...

(esse)

Taghdyr. Jazmysh. Peshene. Osy bir auqymdy ýsh úghymnyng túnghiyghy meni ýnemi terenge tartady. Qamshynyng sabynday ghana qysqa ghúmyrda janyna serik bolatyn, qiyn sәtte demeytin dos tapsang - taghdyrdyng jazuy. Seni bir kórgennen-aq, aralaspay, bilispey jatyp-aq jaqtyrmay, ózine dúshpan sanasa, ol da peshenene solay jazylghan. Taghdyr adamdardy qosady eken. Keyde arasyn alshaqtatyp jatady.

Ótkende radiodan reporterin kóterip bir jas qyz keldi. «Dosynyz kóp pe?» dep súrady. Shýkir, dosym joq emes. Tay-qúlynday tebisip, bala kýnnen birge ósken synyptastarym janyma jalau bolyp, basyn bәigege tiguge bar. Sonymen qatar Almatygha kelgeli maghan agha bolghan, dostyq niyet tanytqan azamattar da jeterlik. Solardyng biri - aryndy aqyn, qarymdy qalamger Janarbek Áshimjan.

Onymen qalay tanysqanym esimde joq. Biraq ol meni birden bauyryna tartty. Aghalyq tanytty. Kurstasym Sәruar ekeumizdi ýnemi bólmesine shaqyratyn. Ashqúrsaq studentpiz. Samal (Janarbekting júbayy) sozghan laghmandy ashqaraqtanyp jep jatqanymyzda, Janarbek bizding әreketimizdi ýnsiz tamashalap otyratyn. Kýnder-ay deseyshi...

Bir kýni Jәkeng «maqala jaz» dep tapsyrma berdi. Qalamgha qolymyz janadan ýirenip jýrgen kez ghoy. Tura bir apta shimayladym. Áyteuir bir «shedevr» tughanday boldy. Bólmelesterime oqyp berip edim, bas barmaqtaryn kórsetti. Alyp-úshyp Janarbekting bólmesine bardym. Tor kóz dәpterge jazylghan maqalamdy úsyndym da, oqymay jatyp tayyp túrdym. Arada taghy bir apta ótken. Janarbekti kórsem, alystan qasham. Nege ekenin bilmeymin. Jataqhanada «gólәittap» jýrgen kezimde ústap aldy. Sosyn әbden maqtady. Basym baqyttan ainalyp túrghan. Eng sonynda:

- Sen maqalandy gazetterge aparyp jýrme. Búl ózimizding fakulitette shyghatyn qabyrgha gazetine súranyp túr eken. Solargha jariyalarsyn,- dedi jyly jymiyp.

«Shedevrimnin» shimay ekenin sol kezde týsindim.

***

Biz oqugha týskende búqa moyyn, bura san jigitter shashyn taqyrlap alyp tastap, kelte ton kiyip jýretin. «Reketizm» degenning tamyryna tolyq balta shabylmaghan uaqyt edi ol. Az-kem sportpen ainalysqan, búlshyq etteri búlt-búlt etken jigitter әlimjettik jasap kýn kóretin. Túraghymyz - QazÚU qalashyghyndaghy 5-jataqhana. Marqúm Amandosov pen Qojakeev qansha jerden «jurnalistika qyzdardyng qoly emes» dese de, sol tústa jurfakty JenPIY-men shatastyryp alugha bolatyn edi. Jigitter az. Jataqhanada túratyndary tipti joq dese de bolady. Álgi búqa moyyndardyng túraghy - bizding jataqhana. Qas qaraysa boldy, jetip keledi. Úiymdasyp, tize qosyp «azamat so­ghy­syn» jariyalayyq desek, qol jetpeydi. «Últ azattyq kóterilisinde» úpaysyz qalatynymyzdy ishtey sezemiz. Biz 501-bólmede túrdyq. Ýsh jigit. Qúy seniniz, qúy senbeniz, bir aptada esikting qúlpyn jeti ret auystyrdyq. Erikken jigitter esikti teuip ashyp, qúlypty syndyryp bitti. Aqyrynda, jalyqtyq. Onyng ýstine qúlyp sala beretin aqsha da qalmady. Esikti qúlyptamaytyn boldyq. Topsasy da aiyrylyp ketti. Esik degen aty ghana. Ánsheyin tirep qoyamyz. Bizding jigitter «501-ding esigi shalqasynan ashylady» dep kýletin sonda. Al bizding kýluge múrshamyz joq.

Osylarmen birge kindigi baylanyp qalghan Arman degen jigit bolatyn. Ózi bizde oqidy. Janarbekting kurstasy. Úzyn boyly, badyraq kóz, tәmpish tanau. Almatygha qys kelgen. QazÚU qalashyghynyng qalyng aghashyn qaq jaryp, aq qardy ayamay basyp, sabaqqa bara jatyr em. Qaydan payda bolghany belgisiz, Arman shygha keldi. Ázireyil kórgendey qalshiyp qalyppyn. Bas joq, kóz joq, «aghamnyng ýiine baramyz, otyn shabamyz» deydi. Al mening sabaqqa baruym kerek. Ári-beri qipaqtap edim, kónbedi. Bolmaydy. Ara-arasynda janymyzdan ótken adamdargha bildirmey tómpeshtep alady. Kónbedim. Neden qorqam, tapa-tal týste tarpa bas salyp sabamaydy ghoy. Qasarysyp túrmyn. Bolmaghan son, bólmening kilti men qalpaghymdy tartyp aldy. Qaqqan qazyqtay bezireyip men túrmyn. On metrdey jerge úzap ketip, Arman túr maghan qarap. Osylay túra beruge jýikesi shydamady bilem, tasa jerge shygharyp alyp, meni qylqyndyra bastady. Qan kóterilip ketken. Onyng ýstine bala kezden qyrsyq edim. Ólsem de, osy joly Armannyng aitqanyn istemeuge bekindim. Al anau qoyar bolmady. Salaly sausaqtary tamaghyma batyp barady. Birte-birte dem jetpey jatyr. Osy sәtte «әi, ne istep jatsyn?» degen sanq ete qalghan dauys estildi. «Qúday-au, qútqarushym tabyldy ghoy» dep quanyp kettim. Ekeumiz birdey jalt qaradyq. Janarbek eken. Qolynda qara sómkesi, úzyn shashyn artyna qayyryp, domalaq kózi onan sayyn ýlkeyip, eskertkish siyaqty bizge qarap túr. Janarbekti kórgen Arman meni birden jiberdi.

- Ne istep túrsyndar, ei? - dedi Jәkeng súraghyn taghy qaytalap.

Maghan batyrlyq tanytyp túrghan Armannyng tý­rin kórseniz sol kezde. Eki iyghy salbyrap, sugha týs­ken tauyqtay sýmireyip qaldy. «Jәi» deydi múrny­nyng astynan mingirlep.

- Sen neghyp jýrsin, sabaqqa barmay? - dep Janarbek maghan búryldy.

Tayaq jep túrghanymdy qalay aitam? «Arman ekeumiz әngime aityp túrmyz» dedim men. Myna sózimdi estigen Arman quanyp ketti.

- IYә, iyә. Biz әnsheyin әngimelesip túrmyz. Sen bara ber, Jәke. Qazir artynnan kiremiz, - dep sudyratyp jatyr.

Sodan Armannyng «tyrnaghynan» Jәkeng aman alyp shyqty. Mәn-jaygha qanyqqannan keyin әlgi «batyrgha» da doq kórsetip ketti.

«Sen kimge qol kótergenindi bilesing be? Endi oghan tiyissen, isim senimen bolady. Búl - mening qúda balam.  Aulaq jýr», - dep Jәkeng arasyna ótirikti de qosyp jiberdi.

Soghystan jenimpaz bolyp qaytqan soldattay basymdy tik ústap, Janarbekke ilesip ketip bara jattym. Osy oqighadan keyin qúlaghymyz tynyshtaldy. Janarbekting «qúda balasy» bolghannan song jataqhanada jaybaraqat ómir sýre bastadyq. Ol da bir dәuren eken ghoy.

***

Sadyhannyng kenjesi student ke­zinde «Almaty Aqshamynda» júmys jasady. Biz sekildi saryauyzdar jataqtyng kereuetin­de shalqasynan jatyp, armannyng jetegine eretin. Ózimizdi bir sәt Janarbektey jampoz sezinetinbiz sonda. Janarbek Áshimjan, Qasym Amanjolúly, Esey Jenisúly degen ózimizden bes-alty jas aiyrmashylyghy bar jigitter jataqhanada jýrse, solardyng jýris-túrysyn, is-qimylyn, sóz mәnerin baqylap, auzymyzdan suymyz qúrityn edi. Al aty dýrildep túrghan «Jas Alashtyn» Sәken Sybanbay, Dәuren Quat, Gýlnar Júmabayqyzy, Roza Qaraeva, Gýlzat Núrmoldaqyzy, Aygýl Ahanbay sekildi oqtau­ly aq berenderin kórsek, tipti esimizden tanatyn edik. Ústazymyz Ermahan Shayhyúly Qanat Eskendirov pen paqyrynyzdy «Jas Alashtyn» «Birtýrli betine» shygharady. Atymyz jana aitqan myqtylarmen qatar túrghanyn kórip, bir jasap qalatynbyz. Sosyn jurfaktyng dәlizine syimay, alshang basyp, «meni kórdinder me?» degendey shayqalyp jýretin edik. Oghan oqytushylardyng maqtauyn qosynyz. Dýnie tar siyaqtanyp, jer-әlemge syimay ketetin edik.

Bir kýni biz Janarbekti joghaltyp aldyq. Iz-týssiz joq. Basymyzdan sipap aqyl aitatyn, shabyttanyp túrsa shashyn silkip jiberip óleng oqityn Janarbekti tappay qaldyq. Ol kezde Jәkeng oqu bitirip ketken. Degenmen baylanysymyz ýzilmegen edi. Qymbat zatyn joghaltqan baladay alasúrdyq. Júmysta da, ýide de joq. Qazir әrkim ústaytyn úyaly baylanys ol uaqytta bay-manaptarda ghana bar. Kirpishtey telefondy beline baylap alyp jýrgenderdi kórgende, «ne degen baqytty adam» deytinbiz. Sodan Áshimjan myrza tabylmady.

Qaltamyzda kók tiyn bolmasa da, «Jas Alashty» alamyz. Nómirin jibermey, alty betindegi ma­qalalardyng astyn syzyp, jata-jastana oqimyz. Bir kýni Qazaqstandy «ashsa - alaqanynda, júmsa - júdyryghynda» ústap túrghan «Jas Alash» gazetining 2000 jylghy 9 aqpanyndaghy nómiri qolymyzgha týsti. Biraq sol kýngi «Jas Alash» әdettegi qalpynan kishireyip, beti kóbeyip, týrli-týsti bolyp shyghypty. Birinshi betine didarynan núr shashqan, kózinen ot kóringen súlu qazaq basylypty. Ásili, anyzda aitylatyn Jýsip payghambar osynday bolsa kerek. Taqyryby aiqaylap túr. «La Skalada jayqalghan jalghyz arsha». Esse - ataqty opera әnshisi, Italiya tórinde óner kórsetken alghashqy qazaq Amangeldi Sembin turaly eken. Al avtory - Janarbek Áshim­jan. Oqydyq. Bas shayqap, bas barmaqpen baghalap jatyrmyz. Býkil QazÚU Janarbekting essesin әngime etedi. «Súmdyq» desip jatyr júrt. Janarbekting joghalu sebebi tabyldy. Ol «boshalap» ketipti. Aruanalar botalar kezde irgesin elden aulaq salyp, adam ayaghy baspaytyn jerge baryp botalaydy ghoy. Sol sekildi Janarbek te «La Skalada jayqalghan jalghyz arshany» jazar uaqytynda qaladan qashyp, apta boyyna taudyng arasyndaghy jalghyz ýige baryp, Sembin turaly tolghanypty.

Jәkendi «Jas Alashtyn» aldynda jolyqtyryp qaldym. Gazetting sol kezdegi bas redaktory Núrtóre Jýsip shaqyrtypty. Bas redaktordy birge kýttik. Kele qoymaghan song men ketip qaldym. Bir kýnnen keyin sýiinshilegen aqparat jetti: «Sembin turaly maqaladan keyin Núrtóre Jýsip Janarbek Áshimjandy «Jas Alashqa» alypty». Aqparattyng úzyn-yrghasy osynday. Shyn quandyq. Tastýlek jigitting odan ary týleytin uaqyty tudy ghoy destik. Sóitip, Janarbekting «Jas Alashtaghy» dәureni bastaldy. Gazetting «Ruhaniyat» qosymshasyn shyghardy. Arghy-bergi tarihtaghy daraboz túlghalar turaly kólemdi esselerdi úsyndy. Qysqasy, «kimsing - Janarbek» boldy.

Uaqyt óte kele «Jas Alashtan» Jәkenning sayasy saraptamalaryn oqityn boldyq. Qazaqtyng sayasat sahnasynda jýrgen sayasatkerlerding tútastay portretin jasap shyqty. Senbi sayyn jastar gazetin sayasy portretteri ýshin oqityn edik. Ol kezde biz de jurnalistikagha etene aralasyp ketkenbiz. Bir kýni Janarbekting sol kezdegi Astana qalasy әkimining orynbasary, býginderi Senat deputaty, ataqty sazger Tólegen Múhamedjanovqa arnalghan «Millenium-pati» degen maqalasy basyldy. Telefondy aldym da, «Jas Alashqa» qúqyq qorghau qyzmetkeri bolyp telefon shaldym.

- Sizding «Millenium-pati» degen maqa­lanyzgha oray telefon shalyp túrmyz. Siz býgin bizge keliniz, - dedim birden.

Janarbek shatynap shygha keldi. Aytuynsha, telefon shalushy - men elimizding BAQ turaly zanyn óreskel búzyp túr ekem. Jurnaliske qysym kórsetippin. Sóz bostandyghyna shekemnen qaraydy ekem. Erteng men turaly gazetke kólemdi maqala jazatynyn aitty. Ne kerek, Janarbek ashugha myqtap mindi. Al meni kýlki qysyp, tútqanyng arghy betinde túnshyghyp ólip baram. Sonda da kýlkimdi tyya túryp, sózimdi odan әri jalghadym.

- Eger býgin kelmeseniz, ózinizge qiyn bolady. Ol - elimizdegi bedeldi túlgha. Onday adamnyng adresine mynansha boqtyqty ýiip-tógetindey sizge eshkim pravo bergen joq. Qysqasy, kelesiz. Kelmeseniz, keltiremiz, - deymin dauysymdy qataytyp.

Ol endi qatty ketti. Qorqatyn týri kórinbeydi. Býite bersem, isti nasyrgha shaptyryp alam ba dedim de, ózimning kim ekenimdi aittym. Janarbek ýnsiz. Shamasy, birer minut ýnsizdikten keyin toqtausyz kýlki bastaldy. Jigitter múnday uaqytta Janarbekting ne deytinin biledi. Shymkentshe boqtaydy.

- Qatyrdyn. Týstim-týstim. Mә, eshkimning aldauyna týspey jýr edim. Aqyry osy pәlege ózim ýiretken sening týsirgening qyzyq boldy, - deydi de kýle beredi. Kózinen jas aqqansha, demi jetpey qalghansha kýldi.

Mәsele bylay edi. Janarbekting eng jaqsy kóretin «kәsibi» jigitterge әldekimning dauysymen telefon soghyp, úrysu nemese maqtau bolatyn. Onyng osy әdetinen talay jigit opyq jedi. Múzaghan, Múzafar agha Álimbay renjimesin, biraq kóbine sol kisi bolyp telefon soghatyn. Al ózin eshqaysysymyz qaqpangha týsire almay jýrgen bolatynbyz. Aqyry, men qúrghan augha ilindi. Jәne oghan meni ózi ýiretken. Endi, mine, ózi ýiretip, ózi qúryqqa ilinip otyr.

Jurnalistik ortada әngime jata ma? «El qúlaghy - elu» demekshi, janalyqty aldyn ala estip otyratyn әdetimiz ghoy. Bir kýni «Talghat Eshen bastaghan bir top jigit gazet shygharady eken» degen әngime sharlap ketti. Sóz rasqa ainaldy. Talghat Eshenúly, Sәken Sybanbay, Janarbek Áshimjan, Ámirhan Balqybek, Esey Jenisúly, Erjan Ábdiraman, Erenghayyp Quatayúly sekildi mýiizi qaraghayday jurnalister birigip «Jas qazaq» degen gazetti dýniyege әkeldi. Biz endi Janarbekti basshylyq qyzmette tany bastadyq. Gazet alghashqy nómirinen-aq oqyrmanyn tapty. Býginde «Jas qazaq» - qazaq baspasóz aidynynda jelkenin jayyp, bedeldi gazetke ainalsa, onda ol jana attary atalghan jigitterding arqasy. Osy gazette de Janarbekting «Aqqan júldyz», «Júmbaq ólim» atty jobalary arqyly talay dýniyeni oqyrmangha úsynghanyn kózimiz kórdi. Aghayyndy ústalar Qúlmentegiler turaly tolghanysy әli kýnge deyin jadymyzda jattauly, kókirekte saqtauly túr. Osy arada mynany aitpay ketuge bolmaydy. Qalanyng kýiki tirligi dalany ansatady keyde. Dalanyng júparyn jútqyng keledi. Bala kezde kórgen suretterdi kóz aldyna elestetesin. Al Janarbek múnday uaqytta aghayyndy ústalardyng ústahanasyna barady. Ústa­hanadan ruhtanyp qaytady.

Al býginde Janarbek Áshimjan - tórt birdey basylymnyng basyn biriktirgen «Qalamger-media» ortalyghynyng diyrektory.

 

***

Ol sport dese janyn beredi. Futboldy eshkimnen kem oinamaydy. Qorghanysta myghym. Dop ótkizbeydi. Ontayly sәtte alannyng qay búryshynan da gol sogha alatyn dәrejede. Qaybir jyldary «Jas qazaq» jurnalister arasynda ótetin miniy-futbol jarysynyng aldyn bermedi. Birneshe jyl qatarynan chempion atandy. Búghan da Jәkenning qosqan ýlesi zor. Degenmen ol - biliyardshy. Tas tayaqtyng taza sheberi. Dәl qazir bizding aramyzda oghan qarsylas bola alatyn adam neken-sayaq. Qazaqstan shenberinde aqyn-jazushylar men jurnalisterding arasynda ótken songhy jyldardaghy jarystyng barlyghynda Janarbek birinshi oryndy iyelenedi. Ótkende «ylghy chempion boludyng syry nede?» dep súradyq.

- Men biliyardqa oiyn dep qaramaymyn. Ol jerde birinshi oryngha namys atoylap shyghady. Namys bolghanda, jeke namys emes, últtyq namys. Kez kelgen oiyngha aqyrghy ret shyghyp bara jatqanday sezinem. Keyde sharshy ýstelding ýstinde memleketting tili kókpargha týsip jatqanday kýide qalasyn. Sol oiynda jenilip qalsam, qazaqty kim kóringen basynatynday, ya bolmasa jerime kóldeneng kók atty iyelik etip ketetindey jantalasam. Sosyn baryndy salasyn. Namysqa suarylghan jigerding almaytyn qamaly bar ma! - dep qayyryp qoydy.

Biz búdan Janarbekting últjandy ekenin anghar­dyq. Jalpy, namys degen qúdiret qanday da bolmasyn qiyndyqtan alyp shyghady ghoy. Janarbekting ýnemi jenimpaz boluyn namysshyldyghynan dep týsingen jón shyghar. Shirkin-ay, qazaq futbolshylary da osy Sadyhannyng kenjesi sekildi serttesip oinasa ghoy. Sonda biz tórt dop aiyrmasymen masqara bolyp jenilmes edik. Namysty bәrinen biyik qoysa, jenis pen jenisting arasyn jalghap, kókte samghap jýrer edik.

***

Osy kýnge deyin tanmyn. Birinshi kurstan bastap Janarbekpen birge jýrmiz ghoy. Dos-bauyr retinde. Qúday jarylqap, ekeumiz bir kýnde Imanghaly Tasmaghambetovting qolynan pәterding kiltin aldyq. Býginde ol ekinshi qabatta, men ýshinshi qabatta túryp jatyrmyz. Jataqhanadaghyday. Taghdyrdyng aramyzdy alshaqtatpay, jaqyn­data týskenin aitsanyzshy.

Býgingi әngimemizde aitylmay qalghan bir taqy­ryp bar. Ol - Janarbekting aqyndyghy turaly. Mening dosym - taghdyrly aqyn. On bir balanyng kenjesi - Janarbek әkeden alty jasta kóz jazyp qalypty. Shiyettey bala-shaghany anasy bauyryna salyp jýrip jetildirdi.

- Kóktem edi, qapelimde kýz keldi,

Jan anamyz Jalanashtan jýz keldi.

Taghamyzdy qaghyp berdi tal týste,

«ANA» deytin ýsh-aq әrip bizderdin... - degen joldar osy oiymyzgha kuәlikke jýredi-dýr.

Maghan Janarbek ylghy әkesin izdep jýrgen adam siyaqty bolyp kórinedi. Ony myna tómendegi eki ólenning biz keltirgen shumaqtarynan bayqaugha bolady. Birinshisi «Jol» dep atalady.

Ákemizding basqan jeri taq, bilem,

Basymyzdan neshe ainaldy baq kýren.

Ekeumizdi jolgha salyp jiberdi,

Qara shaldy orap ketken aq kilem.

Qaraylaymyz ótkenge de, ketkenge,

Ne jetedi әke iyisin ópkenge?

Jeti jasta jigit boldyq ekeumiz,

Ákemizdi betkeyge alyp ketkende, - deydi aqyn. Biz búl ólennen әkege degen saghynyshty, mahabbatty angharamyz. Bir aita keterligi, Janarbekting atalghan óleni Esey Jenisúlyna arnalghan. Esey ekeuining tagh­dyry úqsas. Ekeui de әkeden erte aiyrylghan. Adam múnyn týsinetin, sezinetin adamgha aitady ghoy. Sondyqtan ólenning Eseyge arnaluy da - zandylyq. Al taram-taram taghdyrdan qúralghan tolghauly óleng bylay ayaqtalady:

Tughan ólke qaldy sonau qyratta,

Sýrindik te, aldyq neshe qúlap ta.

«Ákesiz» dep mýsirkedi neshe adam,

«Jetesiz» dep aitqyzbadyq biraq ta.

Jýregimdi órtep jatyr mún-kýiik,

Sol kýiikten jýrem keyde syr týiip.

Ákesi joq adamdardyng taghdyry,

Ákesi bar adamdardan tym biyik.

Ekinshi óleng - «Alghashqy qonyrau». Búl - Janarbekting túnghyshy Aqtamberdi birinshi synypqa barghan kezde tughan ólen. Aqyn ólenine Qasym Amanjolovtyng «Ómirge endim enbektep, Shalqalap әkem shyqty ýiden» degen sózin epigraf retinde alady. Osydan-aq ólenning asa ýlken tolghanystargha qúrylghanyn bayqaymyz. Endi sol ólennen qysqasha ýzindi keltireyik.

Dәl osy eseytken talaydy,

Alghashqy qonyrau synghyry.

Soghylghan qonyrau, alayda -

Qaghylghan ómirding kýmbiri.

Búl ómir talaydy synaghan,

Qol sozyp jýrgende armangha.

Qargham, men songhy ret jylagham,

Ákesiz mektepke barghanda...

Soghyldy alghashqy qonyrau,

Qúlynym, mektepke dayyndal!

Qúr attay qúighisyng ómir-au,

Boyymda birtýrli uayym bar.

Aqyn jýregi Aqtamberdi mektepke dayyndalyp jatqanda әldebir súmdyqty eske salghanday. Bala kezdegi әkege degen sartap saghynyshty sanasynda taghy bir mәrte janghyrtyp ótkendey kórinedi. Ólenge tereng boylasan, túla boyyng shymyrlaydy. Degenmen bәri Qúdaydyng qolynda ghoy. Pende peshenege jazghandy kóredi. Sol Aqtamberdi býginderi ekinshi synypty bitirdi. Osydan birneshe jyl búryn Dinmúhammed Qonaevtyng tughan kýninde Samal mandayy torsyqtay taghy bir úl tapty. Janarbek oghan yrymdap Dinmúhammed dep at qoydy.

Kýni keshe taghy bir gazetten bizding keyipkerimizding toptamasyn oqydyq. Sosyn myna shumaqtyng iyiriminde az-kem ayaldaugha tura keldi.

Aldamshy dәuren alqymdaghanda,

Bilte-ómir týbi jalpyldaghanda,

Qoghamym kenet salqyndaghanda,

Bekzat jandardy әn qylyp jýrem,

Ákeler meyramy jaqyndaghanda.

Bәlkim, alty jastaghy tau balasynyng janaryna mәngi túraqtap qalghan әke obrazy óleng týrinde osylay qashalyp kele jatqan shyghar...

 

 

 

«Ana tili» gazeti, 25.06.2009

 

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1562
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2253
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3513