Beysenbi, 25 Sәuir 2024
Biylik 3227 10 pikir 5 Qazan, 2020 saghat 14:52

«Praymerizding alghashqy tәjiriybesi jaman bolghan joq»

Jaqynda «Nur Otan» partiyasynyng praymerizi ótti. Búl El nazaryn audarghan osy sayasy nauqangha baylanysty Aydos Sarymnyng súhbatyn oqyrman nazaryna úsynamyz.

- Dauys beru prosesin syrttay baqyladynyz ba? Almaty eng ýlken megapoliys, júrttyng ýdesinen shygha aldy ma?

- Partiyaishilik saylaudyng barysyn internet jelisi arqyly qadaghalap otyrdym. Onyng ýstine Telegram jelisindegi praymerizding paraqshasyna da jazylghan bolatynmyn. Sondyqtan negizgi degen oqighalar men ýderisten habarym boldy. Mening oiymsha, praymerizding alghashqy tәjiriybesi jaman bolghan joq. Ony әli biraz zerttep, aimaqtyq erekshelikterin de bólek qarastyru kerek. Almaty qalasyna kelsek, bas megapolistegi praymeriz asa tartysty ótti dep aitugha әbden bolady. Orta eseppen bir oryngha segiz adam tartysty. Keybir audandarda, mysaly Medeu audanynda bir oryngha 12 adam ýmitker boldy. Praymerizding naqty qorytyndylary qazir anyqtalyp jatyr. Aldaghy parlament jәne mәslihat saylaularyna qatysatyn azamattardyng negizi jasaqtaldy dese de bolady.

- Almatylyq baqylaushylar qanshalyqty qadaghalau júmysyn qarqyndy istey aldy dep oilaysyz?

- Praymerizding basym bóligi pandemiyagha baylanysty syrttay nemese internet arqyly ótkenin eskersek, jalpy barsha partiya mýshelerin, nauqan qatysushylar men olardyng shtabtaryn, búnyng bәri nemen ayaqtalar eken dep syrttan baqylaghan beytarap azamattardy da, synaushy-mineushi júrtty da týgelimen baqylaushy boldy desek artyq bolmas. Kez kelgen dodanyng jenimpazy da, jenilgeni de bolady. Azyn-aulaq syny pikirler, renish pen kýnkili de bolatyny zandy. Birqatar ýmitkerler praymeriz erejesin búzghany ýshin nauqannan alastatyldy, erejeni búzghan, soghan jol bergenderge qatysty naqty sheshimder de qabyldanyp jatty. Týsinsem, aldaghy kýnderi ýlken jiyndar ótkizilip, sonda jalpy nauqannyng esep-qisaby, qorytyndylary qarastyrylyp, aitylady. Sol kezde de biraz aqparatty alatyn bolamyz dep senemin.

- Praymerizge qatysushylar nasihat júmysyn jetkilikti dengeyde jýrgizdi. Biraq, dauys berushilerding belsendiligi asa qatty bolmaghan synayly. Jalpy, Almatylyq saylaushylardyng belsendiligin qalay baghalaysyz?

- Praymerizding basty ereksheligi búl memlekettik dәrejedegi shara bolghanymen, partiyaishilik nauqan. Oghan tek qana partiya mýsheleri ghana qatysyp, jenimpazdaryn anyqtay alady. Qalghan júrt negizinen tek syrttay baqylaushy rólin atqarady. Osyny eskeretin bolsaq, keybir kandidattar praymerizdi jalpy saylaumen shatastyrghan siyaqty bolyp kórindi. Partiyaishilik nauqan eng aldymen naqty partiya mýsheleri arasyndaghy qyruar belsendilikti, solardyng ishine baryp ýgit-nasihatty jýrgizudi, partiyanyng jergilikti úiymdary men bólimshelerin torudy kózdeytini týsinikti. Keybir kandidattar osyny úmytyp, júmystaryn әleumettik jeliler, yutub, instagram, feysbuk jelilerine negizdegeni de bayqalyp otyrdy. Bәlkim, olardyng óz esepteri de bar bolar. Kózdegen nysanasyna tikeley tie bermese de, jalpy adamnyn, azamattyng atyn shygharugha, tanymal qylugha búl da óz әserin tiygizgen bolar. Óz basym, praymeriz negizinen partiyanyng ishindegi júmysty, yaghni, partiya belsendilerimen kezdesuler úiymdastyru, solardyng jergilikti bólimshelerin kezudi kózdeytin shara dep sanaymyn. Jәne de, mynany da eskergen jón; partiya mýshelerining de óz qalaulysy, óz týsinigi, payymy bar. «Meni júrt biledi, halqym qúrmetteydi» degen jalpylama әngimening reti búl jerde kele bermeydi. Kóptegen internetting serkeleri osydan útylghan siyaqty da bolyp kórindi. Partiya da belgili dәrejedegi belsendi újym, újym bolghandyqtan onyng mýddesi, óz týsinigi, kóshbasshylary, talay jyldan beri birge aralasyp-qúralasyp kelgen qatynastary, mindetteri, boryshtary da bolyp jatady. Eng aldymen búl újym ózderi etene tanityn, úzaqtan beri aralasatyn adamdaryna dauys berip jatady. Búl da ainymas zandylyq. Búl qaghida Almatygha da, basqa da aimaqtargha da ortaq.

- Saylau nәtiyjelerine kónili tolmaghan ýmitkerlerge qanday qúqyq beriledi?

- Praymeriz erejeleri kez-kelgen ýmitkerge partiyanyng tiyisti qúrylymdaryna, partiyalyq tekseru komissiyasyna, arnayy qúrylghan shtabqa shaghymdanugha, óz oiyn aityp-jetkizuge, ereje búzu faktilerin keltirip, sózderin rastaytyn qújattardy úsynugha mýmkindik beredi. Dodanyng nәtiyjesine kónili tolmaghan әrbir azamat osy qúqyqtaryn paydalana alady.

- Núr otan partiyasynyng Almaty qalalyq filialynyng praymerizdi atqarudaghy tәjiriybesin qalay baghalaysyz?

- Almaty, sózsiz, sayasy belsendiligi joghary, elimizding negizgi degen sayasy qúrylymdary men toptary shoghyrlanghan megapoliys. Búndaghy praymeriz asa tartysty, belsendi ótti. Ózim kópten tanityn, qúrmetteytin birneshe kandidattyng saylaualdy sharalaryna qatysyp, qolymnan kelgenshe ýgitteuge tyrystym. Negizinen asa paydaly, qyzyqty tәjiriybe boldy dep sanaymyn. Asqan bir kemshilik nemese erejebúzushylyqty bayqamadym. Bolashaqta praymeriz elimizding sayasy mәdeniyeti men dәstýrine ainalsa, jyldan-jylgha damyp, kýsheye týsse dep tileymin. Basqa partiyalar da osyny óz ishinde engizip, qabyldasa da qúba-qúp bolar edi.

- Almatylyq qatysushylardyng belsendiligi ózge ónirlerge qaraghanda basym boldy dep esepteysiz be?

- Almaty sayasy belsendi qala sanalghanymen, basqa ónirlermen salystyrghanda key kezderi tómen nәtiyje kórsetip jatady. Adam sany boyynsha myqty kórsetkish bergenimen, payyzdy túrghydan keybir el aimaqtarynan artta qalyp jatady. Alayda almatylyq saylaushylardyng orny bólek bolyp jatady. Osyndaghy ýderisterge, osyndaghy janalyqtargha, janashyldyqqa qarap jalpy respublikamyz boy týzep jatady. Osyny eskersek, Almatydaghy nauqan dúrys dәrejede, qajetti dengeyde ótti deuge әbden bolatyn shyghar.

Abai.kz

10 pikir