Júma, 26 Sәuir 2024
46 - sóz 2835 3 pikir 22 Qyrkýiek, 2020 saghat 14:21

Reforma jayly bir oi...

Jalpy kez kelgen reforma "qúrimyn-au osy" degen ishki sezim payda bolghanda jasalady. Qarapayym adam da, qogham da, memleket te tura osyghan qaraydy. Ayyrmashylyq joq.

Qarapayym adamgha 35-ten asqan sәtte әli otbasyn qúrmay jýrse, "uaqyt ótip barady, ýili bolyp, sәby sýieyin" degen syndy oy kelui mýmkin. Nemese bir ziyandy әdetine qatysty "úzaq jyl shylym shektim, endi toqtamasam qos ókpem ókpelep qalar" degen kәllәsynda oy jylt etedi. Áriyne sanasy dúrys adamdarda.

Sóitip adam ózining jeke ómirine qatysty reforma jasay bastaydy. Ýilenedi, shylymdy tastap, sportpen ainalysuy mýmkin. Eger ol der kezinde onday qadamdargha baryp, ózine reforma jasamasa, onda 35-ten asqan song ýilenbey salpaqtap jýre berse (densaulyghyna qatysty bolsa әngime basqa), ómir boyy boydaq boluy mýmkin. Shylymdy tastamasa, ómirining sonynda kýrk-kýrk jótelip, Marlboro kompaniyasyn jeti atasyna deyin balaghattap, o dýniyege ketip qaluy da ghajap emes. Barlyghy da jeke ómirinde der kezinde reforma jasamaghandyqtan.

Al endi memleket qanday jaghdayda reforma jasaydy? Tura 35 jastaghy boydaqtyng nemese úzaq jyldar shylym shekken jannyng jaghdayynda. Yaghny "ózgermesek jaghday qiyn" degen aqparat miynda payda bolghanda. Memleketting jaghdayynda onyng miy ýkimet, parlament, qysqasha aitqanda sayasy instituttar.

Qazaq halqy bir mәrte reforma jasap tiri qalyp, bir mәrte jasap ýlgermey qyrylyp qalghan halyq(dep oilaymyn). 16-17-ghasyrgha deyin kóp jaghdayda bizding aqsýiekter kiyiz ýidi jyljymaly arbalardyng ýstine qoyyp, solay qozghaludy qúp kórdi. Óitkeni kórshiles últtardyng basym bóligi otyryqshy, al kóshpeli últtar bizge aitarlyqtay qauip tóndire qoymady. Degenmen 17-ghasyrdan bastap jonghar jәne qalmaq shapqynshylyghy artqan sәtte, biz ol kóshu obrazyn ózgerttik. Endigi tanda biz jyljymaly arba ýstindegi kiyiz ýilerdi jinamaly kiyiz ýilerge auystyrdyq. Ol jau shapsa jyldam qashugha, uaqyt útugha kómektesti. Osylaysha reforma jasap, biraz halyq tiri qaldy.

Al HH ghasyrdyng 30-jyldary bizge jasalghan kommunistik rejimning genosiydinen qyrylyp qaldyq. Áriyne qasaqana jasalghan qyrghynnan aman shyqqanymyzdyng ózi tanghajayyp dýniye. Degenmen keyde "mal sharuashylyghymen qatar, ózge de birneshe kәsipti jaqsy mengergenimizde sonshalyqty kóp qyrylmas pa edik" degen oy keledi. Mýmkin qatelesermin.

Qazir sayasy reforma jasaugha talpynys bar. Teledidardy qosyp qalsaq sayasattanushylar osy taqyrypta aityp otyrady, internetti ashsang da, radio dausyn kóterseng de osy. Sayasy reforma, ózgeris . Degenmen búl shynayy reforma bola ma, әlde reforma ýshin reforma ma? Ony uaqyt kórsetedi. Ishki týisigim "rasymen bizding biylik jyljymaly kiyiz ýidi qúramaly kiyiz ýige auystyryp ýlgermese, onda myna elden talay talant ketip qalady-au" deydi. Kelispeuge, mәdeniyetti týrde kommentte synaugha qúqylysyz.

Ashat Qasenghalidyng jazbasy

Abai.kz

3 pikir