Elimizde orys әlemi dese ishken asyn jerge qoyatyn tórt qala bar. Olar Qyzyljar, Qostanay, Pavlodar jәne Óskemen. El ýkimeti osy mәseleni ýnemi esinen shygharyp alady. Osynday etnojikshildik jaylaghan qalalardyng biri әm birgeyi – Óskemen. Jәne ózine qazaq tildi basshy qútaymay jýrgende últtyq qúndylyqtarymyzdy qasterleytin Jaqsylyq Omar Óskemenge qala әkimi bolyp, alash balasynyng mereyi ósetin kóp nәrse istedi. Sonyng eng bastysy búryn bәrin tek orys tilinde ghana jazatyn dýken iyelerin tәubege keltirdi. 

Elimizding Shyghysy men Soltýstigindegi Qyzyljar, Qostanay, Pavlodar, Semey jәne Óskemen qalalaryn orys otarshylary saldy degen mifke senushilikti tek semeylikter ghana joqqa shyghara aldy. Qalghandary óz qalalarynyng irge tasynyng qalanu tarihyn orys otarlauymen baylanystyrady. Biz kezinde «Qazaqstan men Sibirding kóne qalalaryn orystar salghan joq» degen material jazghan bolatynbyz.

Biyl Jaqsylyq Omar basqaratyn qalanyng tarihy negizsiz irge tasynyng qalanghanyna 300 jyl toldy-mys delinetin mereytoylyq shara Covid-19 baylanysty keng kólemde atalyp ótpese de, qala basshylyghy qalagha Samar shossesimen kire beriska stela ornatumen shekteldi. Tap osynday stela qalagha kiretin ekinshi túsqa da ornatylatyn bolady.

Osy ónirdegi orys tildi BAQ búl jaqsy lepesti әleumettik jelide jikshildik dauyna úlastyrdy.

Qala kýnining Óskemende merekelenuin 2012 jyly sol kezdegi qala әkimi bolghan Islam Ábishev qyrkýiekting ekinshi senbisine atap ótudi dәstýrge ainaldyryp ketken edi. Mine, qalany orystar saldy dep sanaytyn qauym búl kýndi atap ótudi qalt jibermeydi. 

Osylaysha Qimaq handyghynyng Qyzyl Kenish (Semey), Orda (Pavlodar) shaharlarymen qatar bas qalasynyng biri bolyp sanalghan tarihy irgesining qalanghanyna 2000 jylday bolyp qalghan búrynghy Taskenttin, qazirgi Óskemenning bodandyq kezdegi qalyptasqan 300 jyldyq tarihyna arnalghan syy kópshilikke únamay әkimshilikting Instagram akkauntyndaghy “Net takogo goroda - Oskemen” dep jazylghan kommentariy bir sәtte jýzdegen layk jinap ýlgerdi. 

Eng ókinishtisi sol sheneuinikter «Qimaq handyghynyng bas qalasynyng biri bolghan búrynghy Taskenttin, qazirgi Óskemenning irgesining qalanghanyna 2000 jyl» degen qarymta jauap jazudy oigha aldy ma eken? 

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz