Senbi, 20 Sәuir 2024
46 - sóz 3535 1 pikir 22 Shilde, 2020 saghat 17:49

Tәn - Otan, immuniytet - әsker, virus - jau

Búl posty eki kitapty oqyp jazdym, 3 minut uaqyt bóliniz.

Nege koronavirus júqtyrghan keybir adamdarda tipti simptom joq, al keybiri qatty auyrady?

Onyng sebebi adamnyng ishki әskerinde. Ishki әsker – immun jýiesi, al jau – koronavirus.

Immun jýiesi – adamnyng qorghanys kýshi, yaghny әskeri. Ol trilliondaghan jasushydan, yaghny sarbazdan túrady. Jasushalar birneshe topqa bólinedi. Mәselen, B-jasusha barlau qyzmetine jәne qaru-jaraqpen (antiytәn) qamtamasyz etuge jauap beredi. T-jasusha әskerding qyzmetin ýilestirip, jaumen kýresedi.

Al jau – adam aghzasyna syrttan enetin bakteriyalar men virustar, aitalyq koronavirus. Aghzamyz jaudyng kóp týrimen kýresip ýirenip alghan. Kýnde qansha adammen amandasamyz, týrli zattardy ústaymyz, jabyq bólmede birneshe adam sóilesip otyramyz. Olar jútyp, syrtqa shygharghan auamen demalamyz. Olardyng ishinen qansha jau shyghady. Biraq olardyng kóbi bizding әskerimizge tanys jau. «Eski jau atyspaqqa jaqsy» demekshi, olardy әskerimiz onay zalalsyzdandyrady. Al keyde koronavirus siyaqty quatty әri beymәlim jau basa kóktep kirip keledi.

Adamnyng aghzasy – ghajap qúbylys. Aghzagha jau kirgende B-jasusha habar beredi. T-jasusha qorghanudyng josparyn jasaydy. Búryn múnday jaumen kýrestik pe, joq pa? Jaudyng maqsaty aghzany jaulap alu, meken qylar jer tabu. Áskerimiz bolsa, otan ýshin, jer ýshin aiqasyp baghady. Áskerimiz jaudyng kóshirmesin jasaydy, yaghny solardyng kiyimin kiyip alady da, olardyng qúramyn enip, byt-shytyn shygharady. Ghajap emes pe! Al keyde әskerimiz týrli jaghdaygha baylanysty bir-birimen qyrylysyp qalady. Óz sarbazdaryn tanymay oq jaudyrady. Onyng sony qant, obyr siyaqty kóptegen jaman aurulargha úryndyrady. Ol endi bólek әngime.

Al endi әskerimiz kýshti bolu ýshin ne isteuimiz kerek? Aldymen әskerdi jattyqtyrghanymyz jón. Tamaqty da ret-retimen, shekten shyqpay jegen abzal. Al eger sarbazdar divangha jatyp alsa, tamaqty ýsti-ýstine iship semirse, oghan qosa temeki shegip, iship ketse, ol qanday jaudan qorghamaq?! Sizding sarbazdar tas dәuirining әskeri sekildi qolyna tas pen tayaq ústap jaugha shabady. Al jau bronjiylet kiyip alghan, qoldarynda avtomattary bar degendey... Jayratyp salmay ma?

Sondyqtan ishki әskerimiz syrttan kelgen jaugha tótep beru ýshin ýnemi sportpen ainalysyp (mәselen, kýnde 10 shaqyrym jýriniz), taghamdy da talghammen jәne mólshermen iship (mәselen, kókónis pen jemis-jiydekke kóbirek kónil bólip, keshki altydan keyin tamaq ishpeuge tyrysynyz) jýrseniz, ishki әskeriniz syrttan keletin jaugha tótep beruge jaraydy.

P.S. Mәseleni bylay týsindiru tәsilin kommunikasiya iliminde «analogiya» deydi. Kópshilik biletin týsinikterdi (әsker, jau) kóp úghyna bermeytin týsiniktermen (jasusha, virus) almastyrasyz.

P.S.S. Men oqyp shyqqan eki kitap «Qalay ólip qalmaugha bolady?» (How not to die) jәne «Qytaydy zertteu» (China study) dep atalady. Mazmundama koronavirusqa qarsy kýres jolynda osy eki kitapty audarmaqshy.

Shynghys Múqannyng jazbasy

Abai.kz

1 pikir