Kesheden beri әleumettik jelide «Qazaqstan Tәjikstangha koronaviruspen kýresuge kómektesedi eken» degen gu-gu әngime tarady. Belgili jurnalist Erqanat Kópjasarúly Facebook-taghy jeke paraqshasynda atalghan jaytqa qatysty 1,5 minuttyq beyne jazba jariyalapty. Ondagha aqparatqa sensek, Qazaqstan Ýkimeti Tәjikstangha gumanitarlyq kómek retinde 100 dana ókpeni jasandy jeldetu apparatyn tartu etpek eken.

Búl aqparat qaydan shyqty? Qayda shyqty? Izdedik. Tappadyq! Qazaqstannyng Syrtqy ister ministrligining de, Densaulyq saqtau ministrligining de, Ýkimetting de resmy sayttaryn sholyp shyqtyq. «Qazaqstan Tәjikstangha gumanitarlyq kómek jiberedi» degen eki auyz sóz joq!

Anyghynda, dәl osynday aqparat Densaulyq saqtau ministrligining resmy saytynda jariyalanghan eken. Keyin belgisiz sebeptermen, alynyp tastalghan kórinedi.

Jurnalist Irina Sovetjanqyzy Facebook-taghy jeke paraqshasynda QR Densaulyq saqtau ministrligining resmy saytynda joba týrinde keshe, 14 shilde kýni jariyalanghan qújattyng skrin núsqasy men beyne jazba jariyalady. Ol qújatta:

«QR Densaulyq saqtau ministrligi Tәjikstan Respublikasyna koronavirus pandemiyasymen kýresuge resmy gumanitarlyq kómek kórsetu maqsatynda «Tәjikstan Respublikasyna resmy gumanitarlyq kómek kórsetu turaly» QR Ýkimeti qaulysynyng jobasyn әzirledi.

Jobany qabyldau negizderi – halyqaralyq gumanitarlyq kómek mәseleleri jónindegi komissiya otyrysynyng QR Premier-ministrining orynbasary R.V.Skyalrdyng 2020 jylghy 25 mausymdaghy № 25 hattamalyq tapsyrmasy.

Jobany qabyldau Tәjikstan Respublikasyna 100 dana ókpeni jasandy jeldetu apparattaryn satyp alu jәne jetkizu arqyly gumanitarlyq kómek kórsetuge mýmkindik beredi», - dep jazylghan.

Qazaqstan Tәjikstangha neshe ret gumanitarlyq kómek berdi?

Jalpy, koronavirus pandemiyasy bastalghaly beri Qazaqstan ózge memleketterge alghash ret gumanitarlyq kómek úsynyp otyrghan joq. Búghan deyin de birneshe elge kómek berildi.  Sonyng ishinde Tәjikstangha gumanitarlyq kómek jiәberilgeni turaly aqparat sәuir jәne mamyr ailarynda shyqty. Jalpy kólemi 3 million dollardyng kómegi jóneltilipti.

Qazaqstannyng Dushanbidegi Elshisi Asqar Tәjibaevtyng aituynsha, 2006 jyldan beri Qazaqstannyng Tәjikstangha bergen gumanitarlyq kómekterining jalpy somasy 38 million dollardy qúraghan eken.

Ras, memleketaralyq qarym-qatynas, kórshi-qolanmen dialog ornatu, birlese kýresu, qiyn-qystau kezde kómek qolyn sozu degendi adamgershilik pozisiyasynan týsinuge bolady, әriyne. Alayda, Qazaqstannyng dәl qazirgi jaghdayy oghan kóne me?

Qazaqstangha kimderden gumanitarlyq kómek keldi?

AQSh, Qytay, Ontýstik Koreya, Japoniya, Týrkiya, Ýndistan, BAÁ, Pәkistan, Katar, Resey... Búl tizim jalghasa beredi. Kóp.

QR Syrtqy ister ministrligining resmy saytyndaghy mausym-shilde ailaryndaghy aqparattardy sholyp shyqtyq. Qazaqstangha kimderden gumanitarlyq kómek keldi? Mine qaranyz:

15 mausym. Týrkiyalyq kompaniya Atyrau oblysyna gumanitarlyq kómek jiberdi.

4 shilde. Qazaqstangha Qytaydan kezekti gumanitarlyq jýk keldi.

6 shilde. Gýrjistannan gumanitarlyq kómek keldi.

6 shilde. Reseylik dәrigerler Qazaqstangha keldi.

8 shilde. Qazaqstangha Reseyden gumanitarlyq kómek keldi.

63 million...

Áleumettik jelide Tәjikstangha 100 dana ókpeni jasandy jeldetu apparattaryn satyp alu turaly Ýkimet qaulysynyng mәtini de jariyalandy. Ony Irina Sovetjanqyzy, Erqanat Kópjasarúly, Qazybek Isa sekildi belgili jurnalister jelide jazdy, taratty. Ondaghy aqparatqa sensek, janaghy 100 dana apparatty «SQ Farmasiya» kompaniyasy satyp aluy tiyis  eken. Kimnen? Kókshetau-3 ÓJJ 50 dana, Kókshetau-4 P ÓJJ 50 dana, barlyghy 100 dana. Ol ýshin Qarjy ministrligi «SQ Farmasiya» kompaniyasyna 63 million 250 myng teige audaruy tiyis kórinedi.

Áleumettik jelidegi júrt Ýkimetting búl bastamasyna ylghy syny pikir aituda.

Qazaqstan Ýkimeti indet órship túrghan óz elimizdegi barlyq auruhanalar men emhanalardy janaghy ÓJJ apparattarymen qamtyp bolghan joq. Oghan qoldan jasalghan dәri-dәrmek tapshylyghyn taghy qosynyz. Kýn sayyn koronavirus júqtyrghan myndaghan adam tirkelude. Ótken bir tәulikte elimizde 1759 adam indet júqtyrghan. Al kovid diagnozy anyqtalghandardyng jalpy sany 63 514 adamgha jetken. 396 adam osy indetten qaytys bolghan. Búghan pnevmoniya júqtyrghan 100 mynnan asa adamdy taghy qosynyz. Jýzdegen adam pnevmoniyadan qaytys bolghan.

Áne, songhy 2 aptada Qazaqstangha shetelden 98 dana jasandy tynys aldyru apparaty jetkizilipti. QR Syrtqy ister ministrining orynbasary Erjan Ashyqbaev aitty. 30 apparat – Týrkiyadan, 25 apparat BAÁ-nen, 10 apparat – Gýrjistannan, taghy 30 apparat – Djek Ma qorynan...

Ministrlikting jauaby

Aytpaqshy, býgin dәl osy Tәjikstangha jóneltiletin gumanitarlyq kómek mәselesine qatysty QR Densaulyq saqtau viyse-ministr Ludmila Burabekova brifing ótkizipti.

«Qazirgi uaqytta barlyq el bir-birine kómek kórsetip jatyr. Elimizge de basqa memleketter gumanitarlyq kómek berude. Rasynda da Qazaqstan Ýkimeti Tәjikstangha jyldyng sonyna qaray portativti ókpeni jasandy jeldetu apparaty týrindegi gumanitarlyq kómek kórsetu turaly mәseleni qarastyryluda. Búl portativti apparat ekendigin atap ótkim keledi. Ol pasiyentti jedel jәrdem kóligimen tasymaldau ýshin qoldanylady», - deydi viyse-ministr.

Viyse-ministrding aituynsha, múnday apparattar óz elimizde shygharylady eken. Aqmola oblysynda. QazAqparat sayty jazdy.

Sonymen, әuelde Tәjikstangha jóneltiletin gumanitarlyq kómek - ókpeni jasandy jeldetu apparattary delindi. Jogharydaghy skrin qújattarda (Ministrlik saytyn da da, Ýkimet qaulysynda da) «ókpeni jasandy jeldetu apparattary» dep jazylghan eken. Al QR DSM viyse-ministri Burabekova hanym: «Búl ózimizde óndiriletin portativti apparattar», - deydi...

Qalay desek te, koronavirus pen pnevmoniya qos býiirden qysqan osynday tar kezende Qazaqstan Ýkimeti halyqty medisinalyq jabdyqtarmen qamtugha dәrmensiz boldy. Ony biz ghana emes, Preziydent te aitty.

Elde dәri-dәrmek tapshylyghy payda boldy. Al tabylghan dәrining baghasy bir-aq kýnde aspandap shygha keldi. Sol sebepti de, Qayrat Jolydybayúly, Aynúr Túrsynbaevalar bastaghan belsendiler halyqtan jylu jinaudy bastady. Sóitip, 100 millionnan artyq aqsha jinady. 1000 dana ÓJJ apparatyn shetelden satyp alyp, elimizdegi auruhanalargha tegin taratugha kirisip ketti. Osylaysha, el óz kýnin ózi kórip jatqanda, Ýkimet Tәjikstangha gumanitarlyq kómek retinde ókipeni jasandy jeldetu apparattaryn jiberedi degen aqparat shyqty. Qoghamnyng narazylyghyn tudyrghany da osy. Sondyqtan el medisinasynyng tizginin ústaushylar - әueli óz azamattarymyzdyng densaulyghyn oilaudy basty mindet tútuy talap!

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz