Senbi, 20 Sәuir 2024
Janalyqtar 3715 0 pikir 28 Qarasha, 2011 saghat 06:29

Memlekettik til: bayaghy ýndeu, jattandy jauap

Yndeu

Qazaqstan  Respublikasynyng preziydenti N. Nazarbaevqa

Qazaqstan  Respublikasy

Premier-ministri K. Mәsimovke

Qazaqstan Parlamenti Senatynyn

tóraghasy Q. Mәmiyge

Qazaqstan Parlament Mәjilisinin

tóraghasy O. Múhamedjanovqa

Qazaqstan Respublikasynyng

mәdeniyet ministri  M. Qúl-múhamedke

Sizderden Qazaq halqyna jәne respublikamyzda mekendeytin ózge últ ókilderine joldaghan Qazaqstan sayasiy-qoghamdyq úiymdardyng jәne ziyaly qauym ókilderi qol qoyghan «138 adamnyng Ýndeuin» nazargha alularynyzdy súraymyz.

Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasynda jazylghan 7-baptyn     2-tarmaghy halyqty shatastyryp bitti. Áriyne, orys tili etnosaralyq, halyqaralyq til retinde óz biyiginde qala bermek, biraq Qazaqstanda qazaq tilimen orys tili-resmy til teng qoldanylady degen bapty alyp tastamay qazaq tili damidy deu aqylgha siymsyz.

Yndeu

Qazaqstan  Respublikasynyng preziydenti N. Nazarbaevqa

Qazaqstan  Respublikasy

Premier-ministri K. Mәsimovke

Qazaqstan Parlamenti Senatynyn

tóraghasy Q. Mәmiyge

Qazaqstan Parlament Mәjilisinin

tóraghasy O. Múhamedjanovqa

Qazaqstan Respublikasynyng

mәdeniyet ministri  M. Qúl-múhamedke

Sizderden Qazaq halqyna jәne respublikamyzda mekendeytin ózge últ ókilderine joldaghan Qazaqstan sayasiy-qoghamdyq úiymdardyng jәne ziyaly qauym ókilderi qol qoyghan «138 adamnyng Ýndeuin» nazargha alularynyzdy súraymyz.

Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiyasynda jazylghan 7-baptyn     2-tarmaghy halyqty shatastyryp bitti. Áriyne, orys tili etnosaralyq, halyqaralyq til retinde óz biyiginde qala bermek, biraq Qazaqstanda qazaq tilimen orys tili-resmy til teng qoldanylady degen bapty alyp tastamay qazaq tili damidy deu aqylgha siymsyz.

Til - mәdeniyetting negizgi bólshegi. Adamzattyng ruhany qúndylyghy. Osy orayda «Qazaq tili-Qazaqstannyng bolashaghy» bolyp túrsa da, Ana tilining býgingi ahualy tym mýshkil. Til turaly Zannyng qabyldanghanyna mine, tabany kýrektey 22 jyl tolyp otyr. Sodan beri últ ziyalylary men til janashyrlary talay mәrte manyzdy mәseleler kóterdi. Desekte, Qazaqstanda memlekettik tildi engizu jәne damytu, is jýrgizu sapasy osy uaqyt ishinde óz sheshimin tapqan joq.

Atap aitatyn bolsaq, memlekettik organdarda, departament jәne basqarmalarda memlekettik qyzmetkerler qaghaz jýzinde ghana oqytylghan. Onyng dәleli mekemelerde búiryqtardyng bәri orys tilinde jazylghan jәne sol tilde sóilesedi. Áli kýnge deyin Parlament, Mәjilis, Senat deputtary Zang jobalaryn orys tilinde dayyndap, qazaq tiline audaryp otyr. Sonday-aq, Jogharghy oqu oryndaryndaghy studentterding jartysynan kóbisine bilim-orys tilinde jýrgiziledi. Al, Astana qalasyndaghy orys mektepterinde «Memlekettik tildin» jýrgizilu barysy, sapasy óte tómen. Bir sózben aitqanda 10 jyl boyy dәris alghan orys pen ózge últ balalarynyng qazaq tilinde aty-jónin aita almauy memlekettigimizge syn.

Tughan tilding taghdyryna tolghanghan til janashyrlary men últ ziyalylary memlekettik tilding mәrtebesin saraptay kele, biylik basyndaghylargha belgili talaptar qoyady.

Astana qalalyq «Memlekettik til» qozghalysy men qaladaghy basqa da qoghamdyq úiymdar birlese otyryp, «Tilderdi qoldanu men damytudyng 2001-2011 jyldargha arnalghan baghdarlamasynyn» oryndaluy turaly júrtshylyqqa QR Ýkimeti, Mәdeniyet ministrligining Til komiyteti jәne oblys, qala, audandardaghy tilderdi damytu baghdarmalarynyng 10 jyl ishinde qanday sharalar atqarghandyghy jayynda esep beruin talap etedi.

Sebebi, ana tilin - Konstitusiyada jazylghan memlekettik tildi 33 jyl ýirengen әlemde eshbir halyq, eshbir memleket joq.

Júmamúrat  Shәmshi

«Jas qazaq ýni» gazetining Astanadaghy tilshisi

29. 09. 2011j.

Qazaqstan Respublikasynyng Mәdeniyet ministrliginen bir aidan son, jauap keldi.

29. 10. 2011jyl

Qúrmetti  Júmamúrat  Kenesúly

Sizderding «Qazaq halqyna jәne respublikamyzdy mekendeytin ózge últ ókilderine» joldaghan Qazaqstannyng sayasiy-qoghamdyq úiymdary jәne ziyaly qauym ókilderi qol qoyghan «138 adamnyng Ýndeuin» qoldaularynyz nazargha alyndy.

Atalghan súraq qoldanystaghy zannamagha sәikes sheshiletinin habarlaymyz.

Viyse-ministr

Gh. Telebaev

«Abay-aqparat»

0 pikir