Júma, 29 Nauryz 2024
4815 57 pikir 5 Shilde, 2020 saghat 18:47

Nazarbaev әlemdegi barlyq qazaqtyng qamqory boldy

Kenes odaghynyng irgesi ydyray bastaghan sәtte, әlemning әr shalghayynda jýrgen iysi qazaq balasynyng ansary Qazaqstangha audy. Baltyq jaghalauy elderi bayaghyda bólinip ketti. Orta Aziyada birinshi bolyp, Qyrghyzstan óz tәuelsizdigin jariyalady. Ary qaray, kenestik respublikalar kezegimen bólinip ketip jatty. Biz demimizdi ishimizge tartyp, Qazaq elining tәuelsizdik jariyalauyn taqatsyzdana kýttik. Aqparat tapshy. Bar sengenimiz – "Azattyq radiosy". Kóp tileui – kól ghoy. Ol kýnge de jettik. Alashtyng songhy túyaghy Hasen Oraltay aghamyz "Azattyq" radiosynyng efiyrinen sýiinshi súrap, 1991 jylghy 16 jeltoqsanda Qazaqstan Respublikasynyng tәuelsizdik jariyalaghanyn jetkizdi. Kýitin qalasyndaghy inistitutta oqyp jýrgemiz. Al, quan! Al, toyla!

Senesiz be, qashan Qazaqstangha oralghangha deyin bizding aramyzda Qazaqstan men Núrsúltan Nazarbaevtan ózge әngime bolmaytyn. Kýndiz-týni aitudan bir jalyqqan emespiz. Bylaysha aitqanda, biz býgingi pandemiyamen auyrghan sekildi, Qazaqstanmen, Nazarbaevpen auyrdyq. Es-aqyl týgel osy jaqqa auyp ketken. Qúdalyqta da, toyda da, ólimde de aitatynym eki-aq әngime – Qazaqstan jәne onyng preziydenti Núrsúltan Nazarbaev! Boldy, ózge sóz qyzyq emes, dәmsiz. Qalada da, dalada da solay. Eki adamnyng basy qosylsa boldy, "Qazaqstan...", "Nazarbay..."-dep bastap, aq tannan qas qarayghansha guletemiz de otyramyz.

Janylmasam, Núrsúltan Nazarbaev Qytaygha túnghysh ret 1991 jylghy shilde aiynda keldi. Túp-tura 51 jastaghy kezi ghoy. Men biyl, mine, elu birdemin. Ortalyq telearnanyng keshki janalyqtarynan QHR tóraghasy Szyan Szeminining saltanatty qarsy alu sәtin óz kózimizben kórip, qatty quanghanym esimde. Oghan deyin Qytay tóraghasy Szyan Szeminining qasynan qazaq balasyn kórgen emespiz. Tipti, ol ónimiz túrmaq, týsimizge kirmeytin qúbylys edi. Tek, AQSh-tyn, Úly Britaniyanyn, Germaniyanyn... basshylary ghana kezdese alady dep, oilaytynmyn.

Áli kóz aldymda túr, teledidardy tesip, kirip kete jazdap, tónip otyrmyz. Núrsúltan Ábishúly Qytay basshysymen birge balpan-balpang basyp, qatar kele jatyr... Birese, ornymyzdan atyp túryp, ýige syimay, alsúryp, ketemin. Birese, qayta kelip teledidargha telmirem. Kórgen týstey bolyp, janalyq zu etip óte shyqty. Endi tәnertengi qaytalanatyn habardy taghatsyzda kýttik. Oghan deyin kórshi-qolang jiylyp alyp, Núrsúltan Ábishúlynyng kelisti keskinin, balapandap basqan jýrisin, kere qarys ashyq mandayyn jarysa sóz etemiz. Qazaqtyng da osynday symbatty patshanyng bolghanyp aityp, al kep dýrildep maqtanamyz...

Sóitip, biz ýshin búl bir tanghajayyp oqigha boldy. Endi oilasam, bir jaghy jastyq albyrttyq bolsa, ekinshi jaghynan boydaghy qazaqy qan eken ghoy bizdi әlekke salyp, alyp úshyryp jýrgen.

Núrsúltan Nazarbaevtyng Qytaygha kelui men QHR Tóraghasy Szyan Szeminning ony óte joghary dengeyde qarsy aluy – bige qazaq degen últtyng shyn mәninde keremet halyq ekenin jýregimizben sezdirip, ensemizdi kóterip ketti.
Aytpaqshy, biz "Azattyq" radiosymen birge, "Qazaq radiosyn" da ýzbey tyndaytynbyz. "Qazaq radiosynda" kýndelikti janalyqtarmen qatar, әn-kýiler, óner adamdary jayly әngimeler kóbirek beriledi.

Sol qút qonghan 1991 jyldy ayaqtap, jana jyldy qarsy alar tústa – 31 jeltoqsanda biz "Qazaq radiosynan" Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng sanqyldaghan óz dauysyn estidik. Ol preziydentting kýndelikti qyzmet barysynda aitylyp jatatyn sózi emes, arnayy sheteldegi qazaqtargha – bizge arnaghan tarih Ýndeui bolatyn. Eshteneden tayynghan joq,

"...Biz tәuelsiz memleket boldyq, bizding esigimiz sizderge ashyq, kelinder, men shaqyram!.." degen mazmúndaghy jalyn atqan, saghynyshqa toly shaqyru. Eng keremeti, Núrsúltan Ábishúlynyng әr sózi anyq jәne nyq senimge toly edi. Tyndaghan bizding boyymyzgha eshkim toqtata almaytyn bógeu bermes alyp kýsh bitirdi Túnghysh Preziydentting búl sózderi!

Onsyz da qozyp túrghan delebe odan ary tynyshymyzdy ketirdi. Sóitip, úshargha qanat tappay jýrgen kýnderding birinde Ýrimji jaqtan "Bes jazushy Qazaqstangha kóshkeli jatypty!"-degenbir keremet janalyq jetti bizding qúlaqqa.

Osylaysha, Shynjandaghy kóshting alghashqy senin jazushylar Jaqsylyq Sәmiytúly, Túrsynhan Zәken jәne Armiyabek Saghyndyqúly bastaghan bes otbasy búzdy.

"Alysta jýrgen aghayyngha aq tilek" atty sol ataqty Ýndeuding myna bir bóligin oqysanyz, Elbasynyng elden tys jerde jýrgen bauyrlaryna degen qamqor kónilining qalay ekenine birden kóz jetkizesiz:

– Qymbatty otandas­tar! Ejelgi atamekeninen jyraqtap qalghan sizderdi keshegi kýnge deyin ata-baba jerine qaytyp kele alamyz ba degen súraqtyng alandatyp kelgenin men jaqsy bilemin. «Tughan jerding týtini de ystyq» deydi halqymyz. Qandas bauyrlarymyzdy bayyrghy ataqonysyna tartu maqsatynda adam pravosy turaly elaralyq erejelerdi basshylyqqa ala otyryp, Qazaqstan Ýkimeti «Basqa respublikalardan jәne shetelderden selolyq jerlerde júmys isteuge tilek bildirushi bayyrghy últ adamdaryn Qazaqstanda qonystandyru tәrtibi men sharttary turaly» arnayy qauly qabyldady. Sondyqtan atamekenge kelemin deushi aghayyndargha jol ashyq. Ata-baba әruaghy aldarynyzdan jarylqasyn!"

Qayta dauystap oqynyzshy, ".. atamekenge kelemin deushi aghayyndargha jol ashyq. Ata-baba әruaghy aldarynyzdan jarylqasyn!". Jýregindi júlyp alatyn qanday ghajap sóz búl!

Óz memleketinning basshysy óz auzymen shaqyryp túr. Endi osydan artyq qanday sóz kerek bizge?! Boyynda janyng bolsa, "Núragham, qaydasyn?!"-dep, jayau bolsa da tartyp ketuing kerek qoy birden!

Sóitsek, qasiyetinnen ainalayyn Núrekem El tәuelsizdigin jariyalaymay túryp, 18 qarashada Qazaq KSR Ministrler Kenesine «Basqa respublikalardan jәne shetelderden selolyq jerlerde júmys isteuge tilek bildirushi bayyrghy últ adamdaryn Qazaq KSR-inde qonystandyru tәrtibi men sharttary turaly» №711 Qauly qabyldatyp, bizding bolashaq taghdyrymyzdy óz qolymen aldyn-ala sheship qoyghan eken ghoy.

Núrsúltan Ábishúlynyng eng keremet kemengerligi dep, Qazaqstannyng Tәuelsizdigin jariyalamay túryp, birinshi kezekte birden alys-jaqyn shetelderde taryday shashyrap jýrgen qazaqstaryn eske alghanyn, solardyng elge oraluyna mýmkindik jasauyn tebirenispen, bek rizalyqpen atap ótkim keledi!

Mine, kemengerlik. Mine, tughan halqyna degen Úly mahabbat. Mine, batyldyq pen jýrektilik! Biz Elbasymyzdyng búl jaqsylyghyn eshqashan úmytpaymyz. Biz oghan mәngi rizamyz!

Men "Alysta jýrgen aghayyngha aq tilek" atty sol qasiyetti Ýndeuding osy bóligin shetten oralghan jәne oraludyng sәt-saghatyn kýtip otyrghan әr qazaq ramkagha altyn әrippen jazyp, tórine ilip qongy, úrapaqtan-úrpaqqa jattatyp otyruy kerek dep esepteymin!

Qazir Últ Kóshbasshysy Núrsúltan Nazarbaevtyn, Preziydent Qasym-Jomart Toqaev әr jyldary jazghan kitaptaryn oqyp otyrsaq, Núrsúltan Ábishúlynyng qazaq kóshi turaly jasaghan Úly enbekterin kórip, qayran qalasyn! Elbasy әr retki shetelge jasaghan sapary barysynda, eger barghan elinde qazaq bolsa, eng aldymen solardyng jaghdayyn aityp, mәselesin kóterip otyrghan. Olardyng Atajúrtyna kóshu mәselesin biyik dengeyde kelisipey ketken kezi joq. Shynjangha, tipti Qúljagha deyin at basyn búryp, Jәnәbil Symaghúlúly, Ashat Kerimbayúly bastaghan el aghalarymen әldeneshe mәrte kezdeskenin, qandastarynyng ýiine deyin baryp, tórinde otyryp shay ishkenin men óte jaqsy bilem.

Qúdaygha shýkir, Túnghysh Preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng Alla bergen aqyl-parasaty men talantynyng arqasynda Qazaqstan әlemde óz orny bar keremet memleket boldy. Sol Úly memleketke әlemning әr shalghayynan bir millionnan astam qandasymyz kelip, irge tepti. Olar ósip-ónip, baqytty ómir sýrip jatyr. Sonyng bireui – menmin!

Elu jasqa tolghan ymda arnayy qúttyqtauyn jiberdi Elbasy. Ol qúttyqtaudy men maghan ghana emes, jәne sol alystan oralghan aghayyngha degen jýrekjardy sәlemi men qúrmeti dep baghaladym.

Toqyrau jyldarynyng qiynshylyghyna qaramastan, Tәuelsizdikting alghashqy on jylynda Elbasy Jarlyghymen qandastarymyzgha baspana berilip otyrdy. Odan keyingi on jylda әr jyly 20 myng otbasyna deyin kvota bólinip túrdy. Qazir de Ýkimet aiqyndaghan ónirlerge qonystanam degen aghayyngha kóp-kórim aqsha berilude.

Ózekti órteytin bir ókinish – sol bir kól-kósir, kenir zamanda qandastarymyzdyng Qazaqstangha qauyrt-qauyrt, lek-legimen kóship kelip almaghany. Ásirese, Qytaydaghy qazaqtar! Bauyrlarymyz erkindik pen bostandyqtan góri, qu dýniyeni qymbatqa balap, tapjylmay otyryp aldy. Áriyne, oghan Qazaqstan men onyng Basshysy kinәli emes. Memleketting ekonomikalyq jaghdayy nashar kezde kóship kelgen qazaqtar ashtan ólip, kóshten qalghan joq. Enbek ete bilsen, túrmysyng da jaqsy bolady.
Tipti, Núrsúltan Nazarbaev preziydenttik ókilettigin merziminen búryn toqtatqaly jatqanda arnayy Jarlyq shygharyp, belgili-belgisiz sebeptermen, Tәuelsizdikten beri qújatsyz jýrgen, qújattarynyng jaramdylyq merzimi ótip ketken neshe on myndaghan qandastarymyzdyng ótken jyldyng sonyna deyin qújattanyp aluyna mýmkindik jasap berip ketti ghoy, shirkin. Búghan qalay razy bolmaysyn, qúrmetti mening jerlesterim men taghdyrlastarym!

Qazaqstannyng óz tәuelsizdigin jariyalap, dәl býgingi kýnge jetkenge deyingi basyp ótken barlyq joly men kezeni kóz aldymyzda sayrap túr. Shynymdy aitsam, әr kýni Núr-Súltangha qarap, keremet bir tәtti týs kórgendey sezim qúshaghynda jýrem. Mening búl sózimdi oqyghan keybir aghayyn senbeui, meni "jaghympaz" sanauy mýmkin. Joq! Qazaqstan turaly mening kózim jetistikten basqany kórinkiremeydi, qúlaghym jaqsylyqtan basqany estinkiremeydi. Sebebi, biz shette jýrip, "Tәuelsiz Otan" degenning zaryn әbden tartqan, bodandyq pen kiriptarlyqtyng kesepatyn әbden kórgen halyqtyng úrpaghymyz. Alty-jeti million qazaq әli syrtta jýr. Tuma-tuystarymyzdyng basym bóligi sayasy ezgi men adam tózgisiz azapty, mine, әli tartyp otyr. Bizge toyyp sekiruge, astam sóileuge әli erte. Aqyl aityp, synap-minep otyrghannan góri, birdeme istep jibergimiz-aq keledi. Keyde soghan mýmkindigimiz bolmay, qolymyz baylanyp qalyp jatady...

Biz Núrsúltan Ábishúlyn erekshe jaqsy kóremiz. Enbegin baghalap aitudan, jazudan jalyqqan emespin. Jyldar ótip, jastyqtyng buy basylyp, jasymyz eluden asqan sayyn, Últ Kóshbasshysynyng shettegi qazaqty kóshirip aludaghy orasan zor enbegine ishing jylyp, jýreging eljirey týsedi eken. Tipti, keybir aghayynnyng oghash әreketi men qisynsyz sózinen úyalatyn, qysylatyn sәtter de bolady. Otan men onyng әr basshysy bizding arqa sýier Alatauymyz, qimas dosymyz bolyp seziledi. Olar sening adal kónil, týzeu niyetpen aitqan әr ashy synyndy jigitshe kótere biledi. Múndayda kóniling asqaqtap, janyng jadyrap ketedi. Mine, óz memleketinning qasiyeti men qadyry degen osy bolar.

Qysqasy, Núrsúltan Ábishúlyna eki dýniyede rizamyn!

IYdeal memleket eshbir әlemde joq. Bar bolsa, ol da salystyrmaly dýniye. Tipti, bar degen kýnning ózinde, mәngilik emes, olardyng da aghat qadam basatyn, týzu jerde sýrinetin, sodan aqsaytyn tústary bolady. Bolyp ta jatyr. Ár adam ózin bilip, dengeyin baghalap, qabyletine qaray júmys istese, ertengi kýnimiz tipti de jaqsaryp, keremet el bolamyz.

Memleket qúru, ony ainalasymen terezesin tenestire bilu – onay sharua emes. Memleket qúru bylay túrsyn, bar memleketinen aiyrylyp qalyp jatqan halyq qansha ma?! Demek, Elbasy Núrsúltan Nazarbaev tughan halqy ýshin qolynan kelgenning bәrin jasady. Qazaqtyng qolyn Ata-babasy armandaghan jaghdaygha jetkizdi. Eshkimnen ashqashan tayynghan joq! Álemning barlyq elining basshylarymen qazaghy ýshin qasqayyp túryp, sóilesti, tilin tapty, sózin ótkizdi... Ol endi býgin barlyq maqtaular men marapatqa layyq!

"Núrsúltan Nazarbaev!" degende, birinshi sózdi Onyng Kóshi-qon sayasatynan bastau kerek!

Men Qazaqstan Respublikasynyng azamaty retinde Núrsúltan Ábishúlynyng esimi men qúrmetine jasalyp jatqanyn iygi isterding bәrin dúrys dep sanaymyn!

Al, jetispey jatqan, jetpey qalghan tústar bolsa, Preziydent Qasym-Jomart Toqaev bastaghan ekinshi buyn ony tolyqtyrugha, toltyrugha mindetti. Endi Núrsúltan Nazarbaev turaly bir auyz artyq sóz aitu kerek emes!
Áuelgi sózimizge oralsaq, Núrsúltan Nazarbaev әlemdegi bar qazaqtyng qamqory, tiregi boldy. Al, býgin Ol – qazaqtyng aibaty! Bizge biyik minbede túryp, "...kelinder de, ainalayyn, qazaghym, kýnindi kórip, bayyndar!"-dedi!

Bile-bilsek, Núrsúltan Ábishúlynyng sol "Aynalayyn!" degen bir auyz sózinde Kýnning núynan da ystyq jylu bar!

Bizding jauramay, dirdektemey jýrgenimiz sol "Aynalayynnyn" arqasy!

Mine, asa mәrtebeli Núrsúltan Ábishúly 80 jasqa toldy. Ózi qúrghan memleketining syiy men qúrmetin óz kózimen kórip, halqynyng yqylasyn sezinip jatyr. Búl – ekining birine búiyra beretin baqyt emes! Bar kýshimen kýndiz-týni arpalysyp qyzmet etken jandargha ghana tiyesili mәrtebe. Onyng ar jaghynda tughan halqynyng biyik parasattylyghy men Saryarqaday keng peyildigi jәne kemengerligi jatyr.

Asa mәrtebeli Núrsúltan Ábishúly!

Taghy qaytalap aitam, men Sizge eki dýniyede rizamyn!

Siz shaqyryp, jolymyzdy ashpasanyz, qazir qayda jýrerimdi bir Qúdaydyng ózi ghana biledi. Sizge senip keldik. Senim artyghymen aqtaldy. Kele almay jatqan el ýshin, әriyne, Siz kinәli emessiz! Esikti aiqara ashyp, zan-jarlyghynyzdy erte bastan kemeldep qoydynyz. Siz jәne Sizding buyn óz qolymen irgetasyn berik qalaghan "Qazaqstan" degen qasiyetti memleketi bar, endi ol qazaq eshqashan dalada qalmaydy. Qaldyrmaymyz da!

Sizdi seksen jasqa toluynyzben ózimning jәne әlemning әr shalghayynda jýrgen sol barsha qandastarynyzdyng atynan shyn jýrekten qúttyqtaymyn!!
Jambyl atamnyng jasyna keliniz!!!

Auyt Múqiybek
"Nur Otan" partiyasynyng qyzmetkeri,
QR Preziydenti janyndaghy Últtyq qoghamdyq senim kenesining mýshesi.

Abai.kz

57 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1583
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2284
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3621