Býgin preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng qatysuymen Últtyq kenesting ýshinshi otyrys ótti. Búghan deyin mәlim bolghanday, kenes otyrysy bilim beru, densaulyq saqtau mәselelerine arnaldy.

Sonymen Últtyq kenes otyrysynda qanday úsynystar aityldy? Qanday mәseleler talqylandy? Preziydent Toqaev ne dedi? Kenesting onlayn otyrysynda Preziydent aitqan basty taqyryptyq tezisterge sholu jasadyq...

Ghylym men bilimge bólinetin qarajatty ósiru turaly...

Atalghan jiynda Memleket basshysy Bilim berudi jәne ghylymdy damytudyng 2025 jylgha deyingi memlekettik baghdarlamasy boyynsha reformalardy qayta qarau qajettigin aitty. 2025 jylgha deyin bilim salasyna bólinetin qarajat 6 ese, ghylymgha bólinetin qarjy 7 ese ósetin boldy.

«Endi búl salanyng manyzy arta týsetini anyq. Tipti ekonomikanyng ózi soghan tәueldi bolmaq. Biz bilim men ghylym salasynyng bolashaqtaghy rólin aiqyn týsinuimiz kerek. Býkil memlekettik sayasatty soghan sәikes jýzege asyramyz», - dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Sonday-aq, Ol jyl sayyn keminde 100 ghalymnyng әlemdegi jetekshi zertteu ortalyqtarynda ghylymy taghlymdamadan ótuine qarjy bólinui kerektigin jәne birlesken zertteuler jýrgizu ýshin jetekshi sheteldik ghalymdardy tartu qajettigin aitty.

JOO oqytushylarynyng jalaqysyn kóbeytu turaly...

«Qazirgi tanda kópshilik oqytushylardyng enbegi qanshalyqty manyzdy ekenin týsindi dep oilaymyn. Biz «Pedagogtar mәrtebesi» zany ayasynda múghalimderdi yntalandyru sharalaryn qarastyrdyq. Biraq is jýzinde JOO oqytushylarynyng jalaqysy mektep múghalimderining jalaqysynan az bolyp qaldy. Osyghan oray, Ýkimet JOO oqytushylarynyng enbekaqysyn kóbeytu mәselesin qarastyru kerek», - dedi preziydent Toqaev.

Studentterge jenildetilgen nesie beru turaly...

Qasym-Jomart Toqaev jastardy joghary bilimmen qamtamasyz etu ýshin olargha jenildetilgen nesie berudi úsyndy.

«Az qamtylghan otbasylar, azamattar men jastardyng әleumettik әlsiz sanattary ýshin grant sanyn kóbeytu mәselesin qarastyru kerek. Joghary bilim aqysyn tóleu ýshin jenildetilgen nesie beru - qoldaudyng taghy bir týri bolar edi. Ýkimetten, sonday-aq Últtyq kenes mýshelerinen osy mәsele boyynsha óz úsynystaryn berudi súraymyn», - dedi Toqaev.

Qala men auyl mektepterin tenestiru turaly...  

«Kelesi bir manyzdy mindet – qalalyq jәne auyldyq mektepter arasyndaghy alshaqtyqty azaytu. PISA mәlimetteri boyynsha qazir aradaghy alshaqtyq 1,5 jyldy qúraydy. Barlyq balalar túrghylyqty jerine nemese әleumettik jaghdayyna qaramastan sapaly bilimge qol jetkizui kerek. Ayta ketu kerek, qalalyq jәne auyl túrghyndary arasyndaghy bilim alshaqtyghy ýrdisi birqatar memlekette bar», - dedi Ol.

Oqulyqtyng sapasy turaly...

«Elimizde oqulyqtardyng sapasy mәselesi jii kóteriledi. Bilim sapasy ainalyp kelgende oqulyqtyng sapasyna baylanysty. Búl – aksioma. Sol sebepti ghylymiy-praktikalyq saraptamagha qoyylatyn talapty edәuir arttyryp, oqulyqtardyng aprobasiyasyn týpkilikti týrde kóteru kerek. Búl – Bilim jәne ghylym ministrligining mindeti. Men tipti ony basymdyqqa ie tapsyrma dep aitar edim», - dedi Preziydent.

Sonday-aq, qazirgi tanda elimizdegi oqulyqtardyng sapasy óte nashar ekenin aityp:

«Zannamalyq týrde sol oqulyqtardy jazatyn adamdardyng jauapkershiligin bekitudi tapsyramyn. Nashar oqulyq dayyndadyng ba, jaramay qaldy ma – ony jazghan adam jauapkershiligin kóterui kerek. Basqasha bolmaydy», - dedi.

42 myng tenge stiypendiya beru turaly...

Sonymen qatar, Preziydent pedagogika mamandyqtarynyng stiypendiyasyn 26 myng tengeden 42 myng tengege arttyrudy tapsyrdy.

Til komiytetin Bilim ministrligining qaramaghyna beru turaly...

«Memlekettik tildi oqytudyng tiyimdiligin barynsha arttyruymyz kerek. Búl mәselede Europa elderding tәjiriybesine nazar audaru qajet. Olar til ýiretu barysynda negizinen oqu oryndaryndaghy jastargha kóbirek mәn beredi.

Sondyqtan Til komiytetin 2021 jyldan bastap Bilim jәne ghylym ministrligining qaramaghyna beru kerek. Búl qazaq tilin oqytu әdistemesin әzirleu jәne ony ýiretu isine qatysty әleuetimizdi bir ortalyqqa shoghyrlandyrugha mýmkindik beredi.

Sonday-aq, múnday qadam qoldanysqa engiziletin oqu baghdarlamalarynyng tiyimdiligin taldau jәne monitoring jýrgizu jýiesin jasaugha septigin tiygizedi», - dedi Preziydent.

Dәrigerlerding jalaqysyn kóteru turaly...

Dәrigerding jalaqysy ekonomikadaghy ortasha jalaqydan 2,5 ese artyq boluy kerek.

«Koronavirus pandemiyasy býkil әlemdegi densaulyq saqtau jýiesi ýshin shyn mәninde auyr synaq boldy. Búl ahual elimizde kәsiby dәrigerding tapshy ekendigin anyq anghartty. Búghan enbekaqynyng azdyghy, mamandyqtyng bedeldi bolmauy, dәrigerler qúqyghynyng qorghalmauy sebep bolyp otyr. Týrli sala mamandary ishinde eng tómen jalaqyny dәigerler alady», - dedi Toqaev.

Osy orayda Memleket basshysy Ýkimetke biyldan bastap dәrigerlerding enbekaqysyn kezen-kezenmen arttyrudy tapsyrdy.

«Olardyng ailyghy ekonomikadaghy ortasha jalaqydan 2,5 ese artyq boluy kerek. Búl kórsetkishke 2023 jylgha qaray qol jetkizu qajet. Osy kýrdeli kezende barshamyz medisina mamandarynyng qajyrly enbegine kuә boldyq», - dedi.

20 jana klinika salu turaly...

«Aldaghy 5 jylda memlekettik densaulyq saqtau mekemelerin medisinalyq tehnikamen 100 payyz qamtamasyz etuimiz kerek.

Sonymen qatar jana auruhanalar salu qajet. Júmyspen qamtudyng jol kartasy ayasynda biyldyng ózinde 24 jana densaulyq saqtau nysany paydalanugha beriledi. 2025 jylgha qaray memlekettik baghdarlama boyynsha 20 iri klinika salynady», - dedi Memleket basshysy.

Dәri-dәrmekting birynghay jýiesin qúru turaly...

Preziydent Ýkimet dәri-dәrmek óndirisining birtútas jýiesin qúruy qajettigine toqtaldy.

Sonymen qatar Qasym-Jomart Toqaev elimizding dәri-dәrmekpen jәne medisinalyq ónimdermen qamtamasyz etu isining olqylyqtary anyqtalghandyghyn basa aitty.

«Biz importqa tym tәueldimiz. Shetelden keletin dәrilerding naryqtaghy ýlesi 88 payyzgha juyq. Formakologiyalyq zertteuler jýrgizu ýshin tәjiriybemiz jetkilikti. Ghylymy baza da, bilikti mamandar da bar. Sondyqtan Ýkimet dәri-dәrmek óndirisining birtútas jýiesin qúruy qajet. Múnda zertteu jýrgizuden bastap, ónerkәsiptik dengeyge deyingi ýderister qamtylugha tiyis», - dedi Memleket basshysy.

Farmasevtika ónerkәsibin damytu turaly... 

Ýkimet otandyq farmasevtika ónerkәsibin damytu josparyn jasauy qajet.

«Farsevtika salasyndaghy sayasat ishki súranysty qamtamasyz etuge, ozyq tehnologiya tartugha jәne importty almastyrugha baghyttalghany jón. Osyghan oray farmasevtika jәne medisina ónerkәsibi salasyndaghy memlekettik sayasatty qalyptastyru jәne iske asyru mindeti Densaulyq saqtau ministrligine beriledi», - dedi Qazaqstan Preziydenti.

Búl rette Qasym-Jomart Toqaev salany damytu jәne qalypty, tiyimdi dәri-dәrmekpen qamtamasyz etuding tepe-tendigi búzylmauy kerektigin basa aitty.

Týiin. Biz býgingi Últtyq kenesting ýshinshi onlayn otyrysynda preziydent Toqaev toqtalghan taqyryptardy tizip shyqtyq. Siz ne deysiz?

Abai.kz