Júma, 29 Nauryz 2024
Bilgenge marjan 23887 3 pikir 20 Nauryz, 2020 saghat 18:00

MÁMS: Saqtandyru tólemderin qayda jәne qalay tóleuge bolady? (foto, viydeo, infografika)

2020 jyldyng 1 qantarynan bastap elimizde mindetti әleumettik medisinalyq saqtandyru jýiesi engizilgen bolatyn. Qúzyrly ministrlikting deregine sensek, búl saqtandyrumen el halqynyng 94,5 payyzy qamtylmaq. Jana reforma boyynsha azamattar birneshe sanatqa bólingen. Ár sanat (jenildigi bar sanattardan basqasy) QR Ýkimetining qaulysymen bekitilgen mólsherde jarna audarady. Ol boyynsha júmys berushiler jalaqy qorynan 2%, jaldamaly júmyskerler jalaqynyng jalaqynyng 1%-yn tóleydi.

Sonymen, mindetti әleumettik medisinalyq saqtandyru jarnasyn (MÁMS) kimder tóleydi? MÁMS qay uaqyttan bastalady? Aylyq jarna somasy qansha? Jarna tólemegender qanday da bir jauapkershilikke tartyla ma? Olar medisinalyq kómek ala ala ma? Jarnany qalay tóleuge bolady?

Biz osy saualdargha jauap alu maqsatynda MSQ Almaty qalalyq filialy Aqparattandyru bólimining jetekshisi Shynar Áljanovany sózge tarttyq.

Búl mindetti reforma. Sondyqtan MÁMS jarnasyn tóleu kerek

Shynar Áljanova:

- 1 sәuirge deyin barlyq qazaqstandyqtar «shartty» týrde saqtandyrylghan bolyp sanalady. Yaghni, 1 sәuirge deyin saqtandyru paketine enetin medisinalyq qyzmetterdi tolyq paydalana alady. 2020 jyldyng alghashqy ýsh aiy «ótpeli» kezeng retinde belgilengen. Osy kezende barlyq mәselelerdi sheship, túrghyndargha jana jýie egjey-tegjeyli týsindirilui kerek. Búl mindetti reforma. Sondyqtan jenildik berilgen sanatqa jatpaytyn barlyq azamattar jarnany tóleui shart. Al sәuirding birine deyin saqtandyrylmaghan azamattar jýieden shyghyp qalady jәne saqtandyru paketin paydalana almaydy. Biraq búl olar medisinalyq kómekten qaghylady degen sóz emes. Bizde memleket tarapynan kepildik berilgen tegin medisinalyq kómek bar. Ol saqtandyrylghan nemese saqtandyrylmaghanyna qaramastan barlyq azamattargha kórsetiledi. Yaghni, shúghyl jaghdayda kez kelgen adamgha kez kelgen emdek mekemesinde kómek kórsetilui kerek. Mysaly, saqtandyrylmaghan azamattar búrynghysha jedel jәrdem qyzmetin paydalana alady, dәri-dәrmekpen qamtylady t.b., - deydi sarapshy.

MÁMS paketine qanday qyzmetter kiredi?

Biyldan bastap Qazaqstanda medisinalyq kómek qos paket boyynsha kórsetiledi. Birinshisi – kepildendirilgen tegin medisinalyq kómek. Ekinshisi – saqtandyru paketi (MÁMS). Al MÁMS paketine qanday qyzmetter kiredi?

«MÁMS paketine josparly stasionarlyq jәne stasionardy almastyratyn kómek, KT, MRT sekildi baghasy qymbat bolyp keletin konsulitativtik-diagnostikalyq qyzmet týrleri, onaltu jәne densaulyqty qalpyna keltiruge baghyttalghan em-dom týrleri, sonday-aq, qarapayym halyqtyng qaltasyna qosymsha jýk salatyn medisinalyq qyzmetter kiredi»,- deydi Shynar Áljanova.

Birneshe ay jarna tólemegen adam qansha uaqytta MÁMS jýiesinen shygharylady?

«Saqtandyru jýiesinen shyghyp qalugha týrli túrmystyq jaghdaylar sebep boluy mýmkin. Mysaly, adam júmystan shyghyp qaldy delik. Júmys berushi ol ýshin jarna tóleudi de toqtatady. Múnday jaghdayda ol aldaghy ýsh ay boyy MÁMS paketin paydalana alady. Ýsh aida jarna tólenbese, jýieden shygharylady»,- deydi sarapshy.

Mysaly, azamat ózin 2020 jyldan emes, 2021 jyldan bastap saqtandyrghysy keldi delik. Ol 2021 jyldyng 1 qantarynan bastap saqtandyrylghan boluy ýshin ne isteu kerek?

«Jalpy búl barshagha mindetti jýie. Sondyqtan, jarnany tóleuge tiyispiz. Al biyl esh mýmkindigi bolmaghan azamattar, jarnany kez kelgen uaqytta tólep, saqtandyru jýiesine qatysa alady. Biraq, ol ótken 12 aidyng qaryzyn tóleui tiyis. Óteletin qaryz merzimi 12 aidan aspaydy. Yaghni, 2-3 jyl tólemegen adam tek bir jyldyng qaryzyn ótep, jýiege qosyla alady»,- deydi Shynar hanym.

Birynghay jiyntyq tólem nesimen tiyimdi?

Qazirgi uaqytta elimizde ózin-ózi júmyspen qamtyp otyrghan 1 milliongha juyq adam bar. Olar saqtandyru jýiesine qalay qosylady?

«Olar ýshin MÁMS jýiesine qosyludyng eki joly bar. Birinshisi – «óz betinshe» tóleushi retinde. Jarna bir eng tómengi jalaqynyng 5 payyzyn qúraydy. Al eng tómengi jalaqy bizde – 42 500 tenge. Jeke túlgha sol somanyng 5 payyzyn, yaghny – 2 125 tenge tóleydi.

Ekinshisi – birynghay jiyntyq tólem. Búl elimizde 2019 jyldyng 1 qantarynan bastap engizilgen salyq týri bolatyn. Jiyntyq tólemning 40%-y Medisinalyq saqtandyru qoryna, 30%-y Zeynetaqy qoryna, 20%-y Memlekettik әleumettik saqtandyru qoryna, 10%-y tabys salyghyna audarylady.

BJT – respublikalyq manyzy bar qalalar ýshin 1 AEK (aylyq eseptik kórsetkish) nemese 2 651 tenge. Auyldyq jerler ýshin 0,5 AEK nemese 1 325 tenge.

Saqtandyru paketine engen qyzmet týrlerin paydalanu ýshin BJT songhy 3 aida ýzilissiz tólenui tiyis»,- deydi MSQ ókili.

Jarna qaryzy 12 aidan asyp ketkenderge qanday da bir shara qoldanyla ma?

«Jeke túlghalargha eshqanday shara qoldanylmaydy. Biraq, olar tek tegin medisinalyq kómek týrlerin ghana paydalana alady. Al tólemderdi uaqytyly tólemegen zandy túlghalargha, júmys berushilerge aiyppúl salynady»,- deydi maman.

MÁMS. Azamattar óz statusyn qalay jәne qaydan bile bolady?

Mindetti әleumettik medisinalyq saqtandyru tólemderin qalay jәne qayda tóleuge bolady?

«Jýiege qosylu qiyn emes. Qazir Qormen júmys isteytin klinikalar men emhanalar «Qiwi», «Kassa24» terminaldaryn ornatyp jatyr. Jarnany «Kaspi.kz» mobilidi qosymshasy arqyly da tóleuge bolady. Jarna tólengennen keyin 5 minuttyng ishinde pasiyentke «saqtandyrylghan» degen status beriledi. Sodan keyin ol saqtandyru paketine enetin qyzmetterdi paydalana alady»,- deydi MSQ Almaty qalalyq filialy Aqparattandyru bólimining jetekshisi Shynar Áljanova.

Sarapshy aitqan tólem týrleri qanshalyqty qoljetimdi? Qaysysy tiyimdi? Jeke túlghalar jarnany qalay tóleydi? Biz osyny is jýzinde tekserip kórdik.

«Kaspi.kz» mobilidi qosymshasy arqyly tóleuge bolady. Búl baghdarlamany býginde kez kelgen azamattan tabylatyn smartfongha jýktep alugha bolady. Ol ýshin atalghan bankting tólem kartasynyng iyesi boluynyz qajet. Biz MÁMS jarnasyn osy qosymsha arqyly tóleu joldaryn tómendegi núsqaulyqta egjey-tegjeyli kórsettik.

MÁMS jarnasyn tóleuding taghy bir onay joly – «Kassa 24» terminaldary arqyly tóleu. Óz qalanyzdaghy kez kelgen «Kassa 24» terminalynda Medisinalyq saqtandyru qorynyng tólem jýieleri ornatylghan.

Tólem jónindegi núsqaulyq:

1.Terminal mәzirinen «Qyzmetterdi tóleu» bólimin tandanyz,

2.«Ózge tólemder» bólimine ótiniz,

3.«Medisinalyq saqtandyru qory serviysin» tandanyz,

4.JSN men aty-jóninizdi engiziniz,

5.Tizimnen kezendi tandanyz,

6.Tóleniz jәne «tóleu» degendi basynyz,

7.Chekti poshtanyzgha jiberiniz nemese basyp shygharynyz.

MÁMS jarnasyn tóleuding taghy bir joly – «Qiwi» terminaldary arqyly tóleu. Atalghan tólem terminaldary MSQ jýiesine engen barlyq klinikalar men emhanalarda ornalasqan. Sonymen qatar, biz aitqan mekemelerde arnayy qyzmetkerler tólem turaly kenes beredi.

Tólem jónindegi núsqaulyq:

1. «Ayyppúldar, salyqtar, memlekettik qyzmetter» bólimin tandanyz,

2. «Áleumettik medisinalyq saqtandyru qory» bólimine ótiniz,

3. JSN men aty-jóninizdi engiziniz,

4. Tizimnen kezendi tandanyz,

5. Tóleniz jәne «tóleu» degendi basynyz,

6. Chekti poshtanyzgha jiberiniz nemese basyp shygharynyz.

Eskertu! Tólemdi tólem iyesining ózi de, sonday-aq, ýshinshi túlghalar da jasay alady.

MSQ pasiyentterding qúqyghyn qorghap, zang búzghan emhanalargha shara qoldana ma?

Qor pasiyentter qúqyghyn qorghaumen ainalysady. Ol ýshin halyqpen júmys jónindegi arnayy departament bar. Sonday-aq, azamattardyng shaghymdary men úsynystaryn qabyldaytyn 1406 birynghay baylanys jelisi júmys isteydi.

Pasiyentting qayda jýginuine  bolady?

Medisinalyq qyzmet sapasy men kólemine qatysty súraqtar boyynsha:

*Árbir medisina úiymynda pasiyentterdi qoldau jәne ishki audit qyzmetine jýginuge bolady;

*Bas dәrigerding atyna jazbasha ótinish jazyp, ózining baylanys nómirin qaldyrugha bolady;

*Medisina úiymyna «mvoter» mobilidi qosymshasy arqyly bagha beruge bolady;

*Qordyng saytyndaghy «Halyqtyq baqylau» bólimine jazbasha ótinish qaldyrugha jәne

*«Facebook», «Instagram» әleumettik jelilerindegi messendjerlerge habarlama jiberuge bolady.

«Facebook» jelisindegi resmy paraqsha:

«Instagram» jelisindegi resmy paraqsha:

Viydeo. Shynar Áljanova súhbat

;t=52s

Abai.kz

3 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1582
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2281
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3618